Ючюнчю Рейхни байрагъы

Кърал байракъ (нем. die Reichsflagge) — Германияны (1943 джылдан башлаб — Уллу Германияны) (нем. Großdeutsches Reich) официал кърал белгилерини бири болгъанды, 1935—1945 джыллада ол арасында акъ тёгерекде джанбаш оннга бурулгъан свастикасы бла къызыл къумач болгъанды, аны официал аты die Hakenkreuzflagge («свастикалы байракъ», сёзюн сёзюча кёчюрюлсе — «ыргъакълы къачы болгъан байракъ») болгъанды.

Ючюнчю Рейхни байрагъы

Германия (1943 джылдан — Уллу Германия)
1933—1935 — миллет байракъланы бири; 1935—1945 — кърал, миллет эмда саудюгер байракъ
Бегитилгени	12 март 1933
Къоратылгъаны	23 май 1945
Пропорциясы	3:5
11.03.1933—15.09.1935 Германияны миллет байракъларыны бири эмда саудюгер байрагъы
Пропорциясы	3:5

1933—1935

1933 джылны 12-чи мартында байракъланы тагъылыуларыны ал низамгъа салыуню юсюнден бегим бла, къара-акъ-къызыл байракъ бла свастикалы байракъ (нем. die Hakenkreuzflagge) бирге тагъылыргъа керек болгъаны бегитилгенди, «бу байракъланы герман къралны махтаулу ётген заманы бла немец миллетни тири джангыдан айныуун бир бирлерине байлайдыла. Биргеала кърал власть бла немец халкъны ич байламын келечилик этерге керекдиле». Аскер мекямла бла башха къурушлада къуру кърал аскер байракъ тагъылыргъа керек болгъанды (нем. die Reichskriegsflagge).^[1]

1933 джылны 22-чи апрелинде «Байракъланы тагъылыуларыны ал низамгъа салыуню юсюнден экинчи бегим» бла^[2] бегитилгенди:

# Кърал президентни штандарты (die Standarte des Reichspräsidenten) — тенг тёрт джаны болгъан, къара-акъ-къызыл санджоху (къыйыуу) бла алтын-сары тенгмюйюш тёртгюл болгъанды, анда учуб баргъан, аллы байракъ сабха бурулгъан кърал къуш салыннганды. Къара, акъ эмда къызыл сыз къоланланы тенг кенгликлери болгъанды, къара тышы джанында болгъанды. Санджохуну кенглиги штандартны мийиклигини онуну бири болгъанды. Кърал къуллукъ байракъ (die Reichsdienstflagge) кенглиги тенг болгъан юч кёнделен ыздан къуралгъанды, башында - къара, арасында - акъ, тюбюнде къызыл, акъ ызда, байракъ сабха джууукълукъда кърал къуш салыннганды. Кърал къушдан башына эмда тюбюне акъ ыз кесини кенглигини 1/5 кенгереди. Кърал президент, сауутлу кючлени министри эмда кърал байракъны неда кърал почтаны байрагъын хайырланнганланы тышында, бютеу къуралышла бла къралны властыны органларына кърал къуллукъ байракъны хайырланыргъа борч берилгенди. Бютеу кърал къуллукъ мекямлада къара-акъ-къызыл эмда свастикалы байракъла тагъылыргъа керек болгъанды. Ич суула бла тенгизледе къуллукъчу джюзген амаллала кърал къуллукъ байракъны, мадар болса свастикалы байракъны да джюрютюрге керек болгъандыла.

Ич ишлени кърал министрини буйругъу бла 1933 джылны 29-чу апрелинде бютеу саудюгерчи кемеледе 1933 джылны 1-чи майындан башлаб, кемени кормасында къара-акъ-къызыл байрагъыны тышында, фок-мачтада неда гюйс-штокда свастикалы байракъ тагъылыргъа керек болгъанды (нем. die Hakenkreuzflagge).^[3]

• 
  Кърал президентни штандарты
  1933—1935
• 
  Кърал къуллукъ байракъ
  1933—1935
• 
  Гюйс
  1933—1935
• 
  Кърал аскер министрни байрагъы
  1933—1935
• 
  Алгъыннгы тенгиз абычарладан капитанлары болгъан саудюгерчи кемелени байрагъы
  1933—1935
• 
  Кърал почтаны байрагъы
  1933—1935
• 
  Эркин Кърал Пруссияны байрагъы
  1933—1945

1933 джылны 16-чы июлундан «Байракъланы тагъылыуларыны ал низамгъа салыуню юсюнден ючюнчю бегими» бла бегитилгенди: 1921 джылны 11-чи апрелини герман байракъланы юсюнден бегимни тюрлендире, Темир Къачлы саудюгерчи байракъны джангы аты алгъыннгы тенгиз абычарладан капитанлары болгъан саудюгерчи кемелени байрагъы атны алгъанды (die Flagge für ehemalige Marineoffiziere als Führer von Handelsschiffen) эмда юч тенг кёнделен ыздан къуралгъанды, башында — къара, арасында — акъ, тюбюнде- къызыл, къара ызында Темир Къач, акъ санджох бла эки кере къыйылыб салыннгады.^[4]

1935—1945

1935 джылны 11-чи апрелинде «Бачама бла кърал канцлерни штандартыны юсюнден бегим» бла джангы байракъ бегитилгенди^[5]:

Бачама бла кърал канцлерни штандарты — тенг джанлы, къара-акъ-къара санджохлу, къызыл тёртмюйюшдю, акъ тёгерекде алтын эмен чапыракъла бла къуршаланнган къара-акъ санджохлу, къара ыргъакълы къач (свастика) салынады.

1935 джылны 23 июнунда сауутлу кючлени кърал министрини джангы байрагъы бегитилгенди

• 
  бачама бла кърал канцлерни штандарты
  1935—1945
• 
  Кърал аскер министрни байрагъы
  23 июнь — 5 октябрь 1935
• 
  Кърал аскер министр бла сауутлу кючлени башчысыны байрагъы
  1935—1938

1935 джылны 15-чи сентябрында НСДАП-ны Нюрнбергде баргъан съездинде «Кърал байракъны юсюнден закон» алыннганды (das Reichsflaggengesetz), аннга кёре:^[6]

1. Кърал бояула — къара, акъ эм къызыл. 2. Кърал эмда миллет байракъ (die Reichs- und Nationalflagge) свастикалы байракъ болады (die Hakenkreuzflagge). Аны тышында саудюгерчи байракъ да ол болады. 3. Бачама бла кърал канцлер кърал аскер (die Reichskriegsflagge) эм кърал къуллукъ байракъны (der Reichsdienstflagge) шекиллерин бегитедиле.

1935 джылны 5-чи октябрында кърал аскер байракъны, аскер кемелени гюйслерини, Темир Къачлы саудюгерчи байракъны, кърал аскер министрни эмда сауутлу кючлени башчысыны байракъларыны юсюнден бегим алыннганды^[7]:

• 
  Кърал аскер байракъ
  1938—1945
• 
  Аскер кемелени гюйсю
  1935—1945
• 
  Темир къачлы саудюгерчи байракъ
  1935—1945

1945 джылны 8-чи майында Германияны сауутлу кючлерини капитуляциялырыны юсюнден актха къол салыннганды, Германияны къраллыгъы къоратылгъанды эмда СССР-ни, АБШ-ны, Уллу Британияны эм Францияны оккупацион властлары тёрт оккупацион бёлгеде да герман байракъланы къайсы тюрлюсюн да джасакълагъандыла.

1949 джылда ГФР бла ГДР-де къара-къызыл-алтын байракъ бегитиледи, ол байракъ XIX ёмюрде Герман Бирликде хайырландырылгъанды, эмда немец халкъны биригиуюню белгиси болгъанды, 1919—1933 джыллада уа Германияны байрагъы болуб тургъанды (ГДР 1959 джылда байрагъыны арасына гербин салгъанды).

Белгиле

1. Erlaß des Reichspräsidenten über die vorläufige Regelung der Flaggenhissung vom 12. März 1933./Reichsgesetzblatt 1933 I, S. 103, цит. — http://www.documentarchiv.de/ns/flaggen.html
2. Zweite Verordnung über die vorläufige Regelung der Flaggenführung.Vom 22. April 1933./ Reichsgesetzblatt 1933 I, S. 217, кёчюрюрлгени — http://www.documentarchiv.de/ns/1933/flaggenfuehrung-vorl_vo02.html
3. Erlaß über das Setzen der Hakenkreuzflagge auf Kauffahrteischiffen, vom 29. April 1933/ Reichsgesetzblatt 1933 I, S. 244, цит. — http://www.documentarchiv.de/ns/1933/kauffahrteischiffe-hakenkreuzflagge_erl.html
4. Dritte Verordnung über die vorläufige Regelung der Flaggenführung.Vom 16. Juli 1933.Reichsgesetzblatt 1933 I, S. 517, цит. -: http://www.documentarchiv.de/ns/1933/flaggenfuehrung-vorl_vo03.html
5. Verordnung über die Standarte des Führers und Reichskanzler.Vom 11. April 1935./ Reichsgesetzblatt 1935 I, S. 507, кёчюрюрлгени — http://www.documentarchiv.de/ns/1935/fstandarte_vo.html
6. Reichsflaggengesetz.- Reichsgesetzblatt 1935 I, S. 1145, цит. - http://www.documentarchiv.de/ns/1935/flaggen1935_ges.html
7. Verordnung über die Reichskriegsflagge, die Gösch der Kriegsschiffe, die Handelsflagge mit dem Eisernen Kreuz und die Flagge des Reichskriegsministers und des Oberbefehlshabers der Wehrmacht. Vom 5. Oktober 1935./Reichsgesetzblatt 1935 I, S. 1285—1286, Tafeln 1, 2, цит. :http://www.documentarchiv.de/ns/1935/flaggen1935_vo.html

Викигёзенде (Wikimedia Commons) бу категориягъа келишген медиа-файлла табарыкъсыз: Ючюнчю Рейхни байрагъы.