From Wikipedia, the free encyclopedia
Кърымтатар тил (Qırımtatar tili, Къырымтатар тили) неда
Qırımtatar tili, Qırım tili, Къырымтатар тили, Къырым тили | |
---|---|
Къралла: | Украина (Кърым), Юзбекистан, Тюрк, Румыния, Болгария |
Официал статусу: | Кърым Автоном Республика |
Бютеу сёлешгенле: | ~ 400 000 |
Джазыу системасы: | латиница (1992 джылдан бери официал джазмады), аннга дери кириллица, 1920-чы джыллагъа дери араб джазма |
Категориясы: | Алтай тилле |
- Алтай юйюр | |
ISO 639-1 | - |
ISO 639-2 | crh |
Бёлюмю: | |
Слоганы: | Vikipediya, Azat Entsiklopediya |
тюрлендириу |
кърым тил (Qırım tili, Къырым тили) — кърым татарлыланы тиллериди, алтай тил юйюрге кирген тюрк тилледен бириди. Джазыу системасы латин алфавитни эмда кириллицаны тамалында къуралгъанды.
Алгъыннгы СССР-ни территориясында кърымтатар тилде сёлешгенлени саны 350 минг адамгъа джууукъ чакълы бирди, аладан 250 минг чакълы бир адам Кърымдады, дагъыда 30 мингнге джууукъ адам — Болгария бла Румынияда джашайды. Тюркде кърымтатар тилде сёлешгенлени саны белгили тюлдю.
Кърымтатар миллетни юч субэтник къауумундан (татлыла, ногъайлыла, къыбыладжагъалыла) хар бирини кесини энчи диалекти барды.
Бир-бир алимле, Кърым ханлыкъны территориясында башха этносла къурагъан тиллени (къарай тилни кърым диалектин, кърымчакъ тилни эмда урум тилни) кърымтатар тилни этнолектлери кибик кёредиле.
Кёбюсюне кърымтатар тилни къыпчакъ тиллени къуман-къыпчакъ тюбгруппасына къошуучандыла, бу группагъа дагъыда къарачай-малкъар, къумукъ эмда къарай тилле киредиле. Алай а литература кърымтатар тил къыпчакъ тилледен да огъуз тилледен да белгилери болгъан тилди, аны себебли бу классификация толу тюз тюлдю.
A a | B b | C c | Ç ç | D d | E e | F f | G g |
Ğ ğ | H h | I ı | İ i | J j | K k | L l | M m |
N n | Ñ ñ | O o | Ö ö | P p | Q q | R r | S s |
Ş ş | T t | U u | Ü ü | V v | Y y | Z z |
 â белги аллындагъы джабыкъ тауушну джумушакълыгъын кёргюзтеди, энчи хариф тюлдю.
Харифле бла тауушланы келишиулери | ||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
а | b | c | ç | d | e | f | g | ğ | h | ı | i | j | k | l | m | n | ñ | o | ö | p | q | r | s | ş | t | u | ü | v | y | z |
[a] | [b] | [ʤ] | [ʧ] | [d] | [e] | [f] | [g] | [ɣ] | [x] | [ɯ] | [i], [ɪ] | [ʒ] | [k] | [l] | [m] | [n] | [ŋ] | [o] | [ø] | [p] | [q] | [r] | [s] | [ʃ] | [t] | [u] | [y] | [v], [w] | [j] | [z] |
А а | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Д д | Е е | Ё ё |
Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ | Л л | М м |
Н н | Нъ нъ | О о | П п | Р р | С с | Т т | У у |
Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Дж дж | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ |
Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Энчи | Артда | Ортада | Алда | Аты | Латиницада |
---|---|---|---|---|---|
ﺍ | ﺎ | — | элиф | a, â | |
ﺀ | — | хемзе | - | ||
ﺏ | ﺐ | ﺒ | ﺑ | бе | b, p (сёзню артында) |
ﭖ | ﭗ | ﭙ | ﭘ | пе | p |
ﺕ | ﺖ | ﺘ | ﺗ | те | t |
ﺙ | ﺚ | ﺜ | ﺛ | се | s |
ﺝ | ﺞ | ﺠ | ﺟ | джим | c |
ﭺ | ﭻ | ﭽ | ﭼ | чим | ç |
ﺡ | ﺢ | ﺤ | ﺣ | ха | - |
ﺥ | ﺦ | ﺨ | ﺧ | хы | h |
ﺩ | ﺪ | — | даль | d | |
ﺫ | ﺬ | — | зель | z | |
ﺭ | ﺮ | — | ре | r | |
ﺯ | ﺰ | — | зе | z | |
ﮊ | ﮋ | — | же | j | |
ﺱ | ﺲ | ﺴ | ﺳ | син | s |
ﺵ | ﺶ | ﺸ | ﺷ | шин | ş |
ﺹ | ﺺ | ﺼ | ﺻ | сад | s |
ﺽ | ﺾ | ﻀ | ﺿ | дад | d, z |
ﻁ | ﻂ | ﻄ | ﻃ | ты | t |
ﻅ | ﻆ | ﻈ | ﻇ | зы | z |
ﻉ | ﻊ | ﻌ | ﻋ | айн | - |
ﻍ | ﻎ | ﻐ | ﻏ | гъайн | ğ |
ﻑ | ﻒ | ﻔ | ﻓ | фе | f |
ﻕ | ﻖ | ﻘ | ﻗ | къаф | q |
ﻙ | ﻚ | ﻜ | ﻛ | кеф (кеф-и арабий) | k (g, ñ)1 |
ﮒ | ﮓ | ﮕ | ﮔ | геф (кеф-и фарсий) | g |
ﯓ | ﯔ | ﯖ | ﯕ | неф (кеф-и нуний, сагъыр кеф) | ñ |
ﻝ | ﻞ | ﻠ | ﻟ | лям | l |
ﻡ | ﻢ | ﻤ | ﻣ | мим | m |
ﻥ | ﻦ | ﻨ | ﻧ | нун | n |
ﻭ | ﻮ | — | вав | v, o, ö, u, ü | |
ﻩ | ﻪ | ﻬ | ﻫ | хе | -, e, a |
ﻻ | ﻼ | — | лям-элиф | la, lâ | |
ﻯ | ﻰ | ﻴ | ﻳ | йе | y, ı, i |
A a | B b | C c | Ç ç | D d | E e | F f | G g |
H h | I i | J j | Ь ь | K k | Q q | Ƣ ƣ | L l |
M m | N n | N̡ n̡ | O o | Ɵ ө | P p | R r | S s |
Ş ş | T t | U u | Y y | V v | X x | Z z | Ƶ ƶ |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.