Аслам информация Хар кюнде тарихде болуула ...
Джаб
Аслам информация 1 октябрь, 2 октябрь ...
|
|
|
- 1187 — Балиан Ибелин, Саладиннге Иерусалимни ачхычларын бергенди.
- 1527 — Лютер бла Цвинглини арасында Марбург диспут (суратда).
- 1921 — Американы президенти Вудро Вильсоннга паралич тийгенди.
- 1928 — Эскрива де Балагер, Опус Деи орденни къурагъанды.
- 1941 — Экинчи дуния къазауат: Вермахт, Москвагъа кенг масштаблы алгъа джюрюшюн башлагъанды.
- 1944 — Варшавада къозгъалыу малтаннганды.
- 1968 — Мехикода Юч культураны майданында полиция, студент демонстрациягъа атханды.
- 1980 — Сизарс-Паласда Ларри Холмс бла Мохаммед Алини сермешиулери экинчини техникалы нокауту бла бошалгъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 3 октябрь, 4 октябрь ...
|
- 1782 — II Екатерина Сыйлы Владимирни орденин (суратда) буюргъанды.
- 1878 — Петербургда тиширыулагъа Бестужев курсла ачылгъандыла.
- 1932 — New York Times газетни «Таймс Нью Роман» шрифт бла басмаланнган биринчи номери чыкъгъанды.
- 1935 — Муссолини Эфиопиягъа уруб кириуню юсюнден буйрукъ бергенди.
- 1942 — «Фау-2» ракетаны биринчи джетишимли ийилиую.
- 1952 — Уллу Британия ядролу сауутуну биринчи сынауларын ётдюргендию.
- 1986 — «К-219» суу тюбю крейсерде авария.
- 1990 — Германияны биригиую тыйыншлы ётгенди.
|
|
|
|
- 1535 — Ингилиз тилде биринчи Библия басмаланнганды.
- 1582 — Римли папа XIII Григорий григориан орузламаны киргизтгенди (эндиги кюн 15-чи октябрь болгъанды).
- 1883 — Кюнчыгъыш экспрессни биринчи чыгъыуу.
- 1910 — Португал революция: ахыр португал король Лиссабондан Гибралтаргъа къачханды.
- 1916 — Россия империяда ахыр шахар — Романов-на-Мурманени тамалы салыннганды.
- 1957 — СССР-де Джерни биринчи джасалгъан спутниги (суратда) ийилгенди.
- 1959 — Айны арт джанын биринчи кере суратха алгъан, «Луна-3» космос аппарат ийилгенди.
- 1993 — Москвада Акъ юйню штурму.
|
|
Джаб
Аслам информация 5 октябрь, 6 октябрь ...
|
|
|
- 1600 — Палаццо Питтиде бусагъатха дери сакъланнганладан эм эски опера — Джакопо Перини «Эвридикасыны» премьерасы ётгенди.
- 1889 — Парижде «Мулен Руж» кабаре ачылгъанды.
- 1908 — Босний кризис: Австрия-Маджар Босния бла Герцеговинаны аннексия этгенди.
- 1920 — Кремлде Герберт Уэллс бла В. И. Ленин тюбешгендиле.
- 1927 — Коммерция джанындан джетишимли болгъан биринчи тауушлу фильм — «Джаз джырлаучу» (en) прокатха чыкъгъанды.
- 1943 — Экинчи дуния къазауат: Къызыл Аскер Невель шахарны азатлагъанды.
- 1973 — Тёртюнчю араб-израиль къазауат: Мисир бла Сирия Израилге чабхандыла.
- 1976 — Хуа Гофэн «тёртеуленден банданы» арестге алыргъа буйрукъ бергенди.
|
|
Джаб
Аслам информация 7 октябрь, 8 октябрь ...
|
- 1506 — Папа II Юлий, Папа областха Болонья шахарны къошханды.
- 1571 — Лепантода сермешиу (суратда) — тюрклюле бла къазауатда христианланы биринчи уллу хорламлары.
- 1600 — Француз король IV Генрих, Мария Медичи бла некях этгенди.
- 1909 — Зиминни опера театрында «Алтын гугурукчукъ» операны дуния премьерасы ётгенди.
- 1977 — СССР-ни «брежнев конституциясы» алыннганды.
- 1993 — 1-чи номерли пост, Ленинни кешенесинден Белгисиз Аскерчини Къабырына кёчюрюлгенди.
- 1996 — Fox News деген бютеусутка джангылыкъла кёргюзтген телеканал ишлеб башлагъанды.
- 2001 — АБШ, халкъла арасы коалицияны болушлугъу бла, Афганистанда аскер операцияны башлагъанды.
|
|
|
|
- 451 — Халкидонда 4-чю Бютеудуния клиса джыйылыу ачылгъанды.
- 1871 — Уллу ёртен Чикаго шахарны ара районун къурутханды.
- 1895 — Японлула Сеулда Кёнбоккун тоханагъа уруб кириб, отоуунда королева Минни ёлтюргендиле.
- 1896 — Доу-Джонсну индекси биринчи кере чыкъгъанды.
- 1912 — Биринчи балкан къазауат: Черногория, Тюркге къазауат баямлагъанды.
- 1967 — Боливияда Че Гевара (суратда) тутулгъанды.
- 1980 — Боб Марлини ахыр концерти.
- 2005 — 75 000 чакълы бир адам, Кашмир джер тебрениуню къурманы болгъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 9 октябрь, 10 октябрь ...
|
- 1708 — Уллу Шимал къазауат: Леснойда сермешиу.
- 1760 — Джетиджыллыкъ къазауат: Тотлебенни (суратда) башчылыгъында орус аскер бёлекни Берлинни алыуу.
- 1789 — Францияда къыйнаула джасакъланнгандыла.
- 1874 — Бютеудуния почта бирлик къуралгъанды.
- 1918 — Фридрих-Карл Гессенчи Финляндияны королю болуб сайланнгады.
- 1926 — Француз алимле Фредерика Жолиону бла Ирен Кюрини некяхлары.
- 1989 — СССР-ни Ара телевидениесинде А. Кашпировскийни биринчи телесеансы ётгенди.
- 2006 — Шимал Корея тарихинде биринчи кере ядролу сауутну сынагъанды.
|
|
|
|
- 680 — Кербела сермешиуде Мухаммад файгъамбарны туудугъу Хусейн ибн Али ёлтюрюлгенди.
- 732 — Карл Мартелл (суратда) араблыланы Европагъа джюрюшлерин тыйгъанды.
- 1780 — Сыйлы Каликстни уллу джели, тарихде эм кёб адам ёлтюрген джел.
- 1846 — Ингилизлилени къаршчыланыуларына къарамай, Бурбонланы юйлеринде экеу некях ётгенди.
- 1868 — Онджыллыкъ къазауат: Сеспедес Кубаны Испаниядан бойсунмаулугъун баямлагъанды.
- 1920 — Плебисцитни юсю бла Каринтияда джашагъанла Австрияны къурамында къалыргъа оноу этгендиле.
- 1911 — Учан къозгъалыу Къытайда Синьхай революцияны тамалын салгъанды.
- 1967 — «Космосны юсюнден халкъла арасы кесамат» кючюн алгъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 11 октябрь, 12 октябрь ...
|
- 1138 — Алеппода джер тебрениу, тарихде эм кёб къурманы болгъанладан бири.
- 1899 — Ингилиз-бур къазауат башланнганды.
- 1919 — Вильнода Стефан Баторини университетини ачылыуу.
- 1961 — Семипалатинск полигонда биринчи джер тюбю ядролу атылыу ётгенди.
- 1962 — Ватиканда, XX ёмюрде джангыз болгъан, рим-католик клисаны бютеудуния джыйылыуу ачылгъанды.
- 1982 — Солент ачыкъ богъазны тюбюнден, 450 джыл алгъа батхан, «Мэри Роуз» (суратда) каракка кёлтюрюлгенди.
- 1984 — Биринчи американ астронавт тиширыу Кэтрин Салливэн,ачыкъ космосха чыкъгъанды.
- 1994 — Рублну долларгъа курсуну оюлуб тюшюую («къара гюрге кюн»).
|
|
|
|
- 1492 — Колумб Американы (туура уа — Гуанахани айрымканны) ачханды.
- 1552 — Къоркъунчлу Иван, Къазан ханлыкъны къазауат этиб алгъанды.
- 1810 — Биринчи Октоберфест: Мюнхенде джашагъанла бютеу барысы да кронпринц Баварчы Людвигни некяхын байрамлайдыла.
- 1909 — Москвада, биринчи басма китаб чыгъаргъан Иван Фёдоровха эсгертме ачылгъанды.
- 1924 — Украинаны къурамында Молдавия АССР куралгъанды.
- 1931 — Рио-де-Жанейрода Корковаду дуппурну башында Къутхарыучу Христосну статуясы (суратда) ачылгъанды.
- 1953 — Фидель Кастро, «Тарих мени айыбымы аллыкъды!» деген сёзле бла сюдде сёзюн бошагъанды.
- 1960 — Никита Хрущёв, БМО-ну Генерал Ассамблеясында, аягъындан чуругъун тешиб, аны бла трибунаны къагъыб башлагъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 13 октябрь, 14 октябрь ...
|
- 1307 — Ариу IV Филипп королну буйругъу бла бютеу француз тамплиерле тутулгъандыла.
- 1773 — Шарль Мессье Къуугъун Итле джулдузлада «суу айланманы» (суратда) табханды.
- 1805 — Наполеонну аскерини австрий аскер бла Эльхинген сермешиую.
- 1827 — Орус-перс къазуат: генерал Паскевични аскери Эриванны алгъанды.
- 1917 — Фатима сейирлик (en) болгъанды, аны Португалияда джашагъан 100 000 адам кёргенди деген версия барды.
- 1921 — Тюркню бир джанындан эм Эрмен ССР, Азербайджан ССР, Гюрджю ССР башха джанындан араларында шохлукъну юсюнден Карс кесамат.
- 1923 — Тюркню ара шахары Стамбулдан Анкарагъа кёчюрюлгенди.
- 1941 — Экинчи дуния къазауат: Москвагъа джюрюшню барыуунда немец аскер Калуганы алгъанды.
|
|
|
|
- 1670 — Шамборда Мольер «Мещанлы-дворянлы» деген пьесасын салгъанды.
- 1888 — Бусагъатха дери сакъланнган биринчи плёнкалы фильм — «Роундхэй терек бачхада сахна» алыннганды.
- 1915 — Биринчи дуния къазауат: Болгария Сербиягъа къазауат баямлагъанды.
- 1926 — Лондондагъы басма аралыкъда Алан Милнни Винни-Пухну юсюнден биринчи китабы чыкъгъанды.
- 1939 — Гюнтер Принни башчылыгъында U-47 суу тюбю кеме Скапа-Флоу гаванда HMS Royal Oak линкорну батдыргъанды.
- 1941 — Экинчи дуния къазауат: Москвагъа джюрюшню барыуунда немец аскер Тверь бла Ржевни алгъанды.
- 1962 — Кариб кризис: американ тахсачы-самолёт Кубада Р-12 совет ракеталаны табханды.
- 1964 — Совет Союзну Коммунист партиясыны Ара комитетини Биринчи секретары Леонид Брежнев (суратда) болгъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 15 октябрь, 16 октябрь ...
|
- 1815 — Наполеонну Атлантикада Сыйлы Еленаны айрымканына келтиргендиле.
- 1888 — Союучу Джек сакълыкъ комитетге «джаханимден джазма» ийгенди.
- 1894 — Германиягъа шпионаж ючюн Альфред Дрейфус тутулгъанды.
- 1904 — Орус-япон къазауат: Балтика флот Ревелден Порт-Артургъа джюзюб кетгенди.
- 1941 — Экинчи дуния къазауат: герман аскерни Москвагъа джууукълашханлыгъы себебли шахарда къуршаланыу болум киргизилгенди.
- 1966 — АБШ-да къара пантераланы партиясы къуралгъанды.
- 1967 — Волгоградда «Ана-джурт» эсгертме ишлениб бошалгъанды.
- 2003 — Биринчи къытай пилотлу космос кеме — «Шэньчжоу-5» (суратда) ийилгенди.
|
|
|
|
- 1813 — Джарым миллиондан кёб аскерчи Лейпцигни къатында «Миллетлени сермешиуюне» киргендиле
- 1905 — Лорд Кёрзон Бенгалияны биринчи бёлюнюуюню юсюнден буйрукъ бергенди.
- 1906 — Кёпеникден капитан (суратда) алдау бла шахарны кассасын кючлегенди.
- 1934 — Къытай коммунистлени уллу джюрюшлери башланнганды.
- 1963 — Биринчи кере космосха юч къатлы элтиучю-ракета «Восход» ийилгенди.
- 1978 — Поляклы Кароль Войтыла славянладан биринчи болуб римли папа болгъанды.
- 1988 — СССР-ни Ара телевидениесинде «Изаура къарауаш» сериал кёргюзтюлюб башланнганды.
- 2002 — Мисирде Джангы Александрий библиотека ачылгъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 17 октябрь, 18 октябрь ...
|
- 1346 — Шотландияны королю II Давид ингилизлилеге джасакълыкъгъа тюшгенди.
- 1662 — II Карл XIV Людовикге Дюнкерк шахарны 375 000 фунтха сатханды.
- 1740 — Экинчи Камчатка экспедицияны барыуунда Петропавловск-Камчатский шахарны тамалы салыннганды.
- 1814 — Лондонда 9 адам «сыра суу къобуу»-ну къурманы болгъанды.
- 1902 — Детройтда «Кадиллак» маркалы биринчи автомобиль чыкъгъанды.
- 1905 — II Николай Либерал эркинликле бериуню юсюнден манифестге къол салгъанды (суратда).
- 1990 — IMDb интернет-база къуралгъаныны официал датасы.
- 1996 — Аслан Масхадов Чеченни коалицион правительствосуну премьер-министри болгъанды.
|
|
|
|
Джаб
Аслам информация 19 октябрь, 20 октябрь ...
|
|
|
|
|
Джаб
Аслам информация 21 октябрь, 22 октябрь ...
|
- 1097 — Къачлыла Антиохияны къуршалагъандыла.
- 1520 — Фернан Магеллан Атлантика океан бла Шош океанны арасындагъа ачыкъ богъазны ачханды.
- 1578 — Венден къаланы (суратда) къабыргъаларында орус аскерни хорланнганы.
- 1727 — С. Л. Рагузинский Къытай бла сатыу-алыуну юсюнден кесаматха къол салгъанды.
- 1805 — Трафальгар сермешиу Наполеонну флотсуз къойгъанды.
- 1858 — Оффенбахны «Орфей джаханимде» опереттасыны премьерасы.
- 1895 — Японлуланы Тайвангъа уруб кириулери, Тайвань республиканы къурутулууу.
- 1967 — Вьетнамда къазауатха къаршчы тургъанла Пентагонну къуршалагъандыла.
|
|
|
|
- 1730 — Б. К. Миних Ладога илипинни ишлениб бошалгъанын баямлагъанды.
- 1797 — А. Ж. Гарнерен учуб баргъан аппаратдан парашют бла биринчи кере чынгагъанды (суратда).
- 1842 — Густав Фаберже Санкт-Петербургда ювелир гюрбеджи ачханды.
- 1904 — Гулль инцидент: орус эскадра Шимал тенгизде эки ингилиз чабакъ тутхан кемени батдыргъанды.
- 1938 — Честер Карлсон биринчи ксерокопияны этгенди.
- 1962 — Кариб кризис: Джон Кеннеди телевизион сёзюнде Кубаны тенгиз эмда хауа блокадасын баямлагъанды.
- 1970 — Итальян экранлагъа Бернардо Бертолуччини «Конформист» фильми чыкъгъанды.
- 1975 — «Венера-9» совет космос станция Джерге башха планетаны юсюню суратларын биринчи кере бергенди.
|
|
Джаб
Аслам информация 23 октябрь, 24 октябрь ...
|
- 1086 — Араблыла, испан христианланы Заллакада хорлаб, Реконкистаны тыйгъандыла.
- 1582 — Сибирни къазауат этиб алыу: Ермакны къазакълары Чувашев бурунда сермешиуде хорлагъандыла.
- 1641 — Ирландияда къозгъалыу: къозгъалгъанла Дублин къаланы (суратда) алалмай къалгъандыла.
- 1917 — В. И. Ленин Петроградда сауутлу къозгъалыуну юсюнден оноуну къабыл этдиргенди.
- 1942 — Экинчи дуния къазауат: Мисирде Эль-Аламейнде ингилизлиле бла немецлени сермешиулери башланнганды.
- 1956 — Маджарда коммунист режимге къаршчы къозгъалыу башланнганды.
- 1992 — Акихито, япон императорладан биринчи болуб Къытайгъа баргъанды.
- 2002 — Дубровкада театр аралыкъда террористле 900 адамны ышанмакълыкъгъа тутхандыла.
|
|
|
|
- 1147 — Реконкиста: Лиссабонну 4 ай баргъан къуршоуланыуу христиан рыцарланы шахарны алыулары бла бошалгъанды.
- 1648 — Вестфалия мамырлыкъ Отузджыллыкъ къазауатны тамамлагъанды.
- 1658 — Француз королгъа Мольерни танытхандыла (суратда).
- 1929 — «Къара орта кюн» эмда АБШ-да Уллу депрессияны башланнганы.
- 1935 — Москва Кремлни Спасская къаласына рубин джулдузла салыннгандыла.
- 1945 — БМО-ну Уставы кючюн алгъанды.
- 1947 — Америкагъа къаршчы ишлеуню тинтген комиссия Уолт Диснейни допросха чакъыргъанды.
- 2000 — Мисир музейде Клеопатраны сакъланнган джангыз автографы табылгъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 25 октябрь, 26 октябрь ...
|
|
|
|
|
- 1581 — Сибирни бойсундуруу: Ермак, къазакълары бла Искерге киргенди.
- 1824 — Москвада Кичи театр эшиклерин ачханды.
- 1898 — МХАТ ишлеб башлагъанды.
- 1909 — Японияны биринчи премьер-министри Ито Хиробуми (суратда) ёлтюрюлгенди.
- 1957 — Георгий Жуков, къоруулау министр постундан, «бонапартизмге тырмышхан» бла терслениб, тайдырылгъанды.
- 1965 — II Елизавета, The Beatles группагъа киргенлеге Британ империяны орденин бергенди.
- 1979 — Къыбыла Кореяны президенти Пак Чон Хи ёлтюрюлгенди.
- 2002 — Дубровкада театр аралыкъны штурм этиу, джюзден кёб ёлген.
|
|
Джаб
Аслам информация 27 октябрь, 28 октябрь ...
|
- 312 — Константин, Мульвий кёпюрню (суратда) къатында кёкде «Муну бла хорларыкъса!» деген джазмасы бла къачны кёргенди.
- 1870 — Француз-прусс къазауат: немецле Мецге киргендиле.
- 1938 — «DuPont» фирма, джангы синтетика материалны — нейлонну къурагъанын баямлагъанды.
- 1981 — Швецияны тенгиз джагъасына «С-363» совет субмарина чыкъгъанды.
- 1982 — Къытай, халкъыны саны миллиардха джетгенин баямлагъанды.
- 1984 — Байкал-Амур магистраль ачылгъанды.
- 1999 — Эрмен парламентде теракт.
- 2005 — Францияда шахар тийреледе къазауат башланнганды.
|
|
|
|
- 1628 — Француз протестантизмни аралыгъы — Ла-Рошелни хорланыуу.
- 1886 — Нью-Йорк бухтадагъы (en) Бедлоу айрымканда Азатлыкъны статуясы (суратда) ачылгъанды.
- 1893 — П. И. Чайковскийни ёлюрюне дери 9 кюнню аллы бла Петербургчула аны Патетика симфониясын биринчи кере эшитгендиле.
- 1918 — Австрия-Маджарны чачылыуу: бойсунмагъан чехословак къралны къуралыуу.
- 1919 — АБШ-ны Конгресси, «къургъакъ законну» къабыл этгенди.
- 1941 — Ф. Д. Рузвельт, ленд-лизни юсюнден законну СССР-ге джайгъанды.
- 1965 — Экинчи Ватикан джыйылыу: Nostra Aetate декларация, чууутлуладан Христосну къачда кериу ючюн терсликни алгъанды.
- 1995 — Бакуну метросунда электропоездде ёртен болгъанды, 289 адам ёлгенди.
|
|
Джаб
Аслам информация 29 октябрь, 30 октябрь ...
|
- 1787 — Праганы театрында Моцартны «Дон Жуан» операсыны премьерасы ётгенди.
- 1863 — Халкъла арасы Къызыл Къач къуралгъанды.
- 1888 — Борки элни къатында патчахны поезди аугъанды (суратда).
- 1918 — Россияны коммунист джаш тёлюсюню бирлиги къуралгъанды.
- 1923 — Тюрк, официал халда республика баямланнганды.
- 1955 — Севастополь бухтада «Новороссийск» линкор атылгъанды.
- 1956 — Суэц кризис: Израилни аскери Мисирге уруб киргенди.
- 1998 — Космосха эм къарт астронавт — Джон Гленн — ийилгенди.
|
|
|
|
Джаб
Аслам информация 31 октябрь ...
|
- 475 — Кюнбатыш Рим империяны ахыр императору тахха миннгенди.
- 1517 — Мартин Лютер, Виттенбергде клисаны эшигине 95 тезисин ургъанды, аны бла Реформация башланнганды.
- 1864 — Невада АБШ-ны къурамына киргенди.
- 1892 — Артур Конан Дойль (суратда), «Шерлок Холмсну болуулары» китабын чыгъаргъанды.
- 1922 — Муссолинини къаракёлеклилери Римге кириб патчах къаланы аллы бла ётгендиле.
- 1956 — Суэц кризис: Уллу Британия бла Франция Суэц илипинни ачдырыр нюзюр бла Мисирни бомбалаб башлагъандыла.
- 1961 — Иосиф Сталинни ёлюгюню Ленинни-Сталинни кешенесинден чыгъарылыуу.
- 2000 — Multics операцион система бла ишлеген ахыр компьютер тыйылгъанды.
|
|
Джаб