ದೂರದರ್ಶಕ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ದೂರದರ್ಶಕ ಎಂದರೆ ದೂರದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲೆಂದು ನಿರ್ಮಿತವಾದ ಉಪಕರಣ. ಇದು ದೂರವಸ್ತುವಿನಿಂದ ಬರುವ ವಿಕಿರಣವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಅಥವಾ ಆ ವಸ್ತುವಿನ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಉಪಕರಣ. ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ವಸ್ತು-ಅದು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿರಬಹುದು ಆಕಾಶದಲ್ಲಿರಬಹುದು-ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ರಚಿಸುವ ಕೋನವನ್ನು ಲಂಬಿಸಿ ಆ ವಸ್ತುವಿನ ಉತ್ತಮತರ ಪೃಥಕ್ಕರಣೆ (ಬೆಟರ್ ರಿಸೊಲ್ಯೂಷನ್) ದೊರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಕಾಶೀಯ ಉಪಕರಣ (ಟೆಲಿಸ್ಕೋಪ್). ಈ ಹೆಸರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೃಕ್-ದೂರದರ್ಶಕವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತದಾದರೂ, ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ವರ್ಣಪಟಲದ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಬೇರೆ ತರಹದ ತರಂಗಗಳಿಗೂ ದೂರದರ್ಶಕಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ.
ಅತ್ಯಂತ ಸರಳ ದೂರದರ್ಶಕದಲ್ಲಿ ದೃಶ್ಯಕ ಮಸೂರವೂ (ಅಬ್ಜಕ್ಟಿವ್ ಲೆನ್ಸ್) ನೇತ್ರಕವೂ (ಐ ಪೀಸ್) ಇವೆ. ಮೊದಲಿನದು ಅಭಿದೃಶ್ಯಕದ (ಆಬ್ಜಕ್ಟ್) ನೈಜ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನೇತ್ರಕ ಲಂಬಿಸಿ ದೃಷ್ಟಿಸಲು ಅನುಮಾಡಿಕೊಡುವುದು. ದೃಶ್ಯಕ ಮಸೂರವಿರುವ ಉಪಕರಣಕ್ಕೆ ವಕ್ರೀಕರಿಸುವ ದೂರದರ್ಶಕವೆಂದು (ರಿಫ್ರ್ಯಾಕ್ಟಿಂಗ್ ಟೆಲಿಸ್ಕೋಪ್) ಹೆಸರು. ದೃಶ್ಯಕ ಮಸೂರದ ಬದಲಾಗಿ ಕನ್ನಡಿಯನ್ನಾಗಲಿ ವಕ್ರೀಕರಿಸಿಸುವ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಫಲಿಸುವ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನಾಗಲಿ ಬಳಸಬಹುದು. ಈ ತರಹದ ಉಪಕರಣಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಫಲಿಸುವ ದೂರದರ್ಶಕವೆಂದು (ರಿಫ್ಲೆಕ್ಟಿಂಗ್ ಟೆಲಿಸ್ಕೋಪ್) ಹೆಸರು.
ಆಧುನಿಕ ಪದಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ದೂರದರ್ಶಕ ಎನ್ನುವ ಪದ ಈ ಮುಂದಿನ ಎರಡು ಬಗೆಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ : ದೃಗ್ದೂರದರ್ಶಕ (ಆಪ್ಟಿಕಲ್) ಮತ್ತು ರೇಡಿಯೊ. ಆದ್ದರಿಂದ ಸಂದರ್ಭದಿಂದ ಪದದ ಅರ್ಥ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗದೆ ಇರುವಲ್ಲಿ ದೃಗ್ದೂರದರ್ಶಕ ಯಾ ರೇಡಿಯೊ ದೂದರ್ಶಕ ಎಂದು ಖಚಿತವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸುವುದು ವಾಡಿಕೆ. ಪ್ರಸಕ್ತ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ದೃಗ್ದೂರದರ್ಶಕ ಅಥವಾ ಪ್ರಕಾಶೀಯ ದೂರದರ್ಶಕಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ವಿವೇಚಿಸಿದೆ.