From Wikipedia, the free encyclopedia
ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ದೇವ, ದೇವಿ, ಈಶ್ವರ, ಈಶ್ವರಿ, ಭಗವಾನ್ ಮತ್ತು ಭಗವತಿ ಮುಂತಾದ ಹಲವು ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷಣಗಳಿಂದ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[1]
ಈ ಲೇಖನ ಅಥವಾ ವಿಭಾಗ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಅಥವಾ ಮಹತ್ವದ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಮಧ್ಯಂತರದಲ್ಲಿದೆ. ನೀವೂ ಲೇಖನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಪಾದನೆಗೆ ತೊಡಗಲು ಇಚ್ಛಿಸಿದಲ್ಲಿ, ಸ್ವಾಗತ. ಈ ಲೇಖನ ಅಥವಾ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಬಹಳ ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಸಂಪಾದಿಸದಿದ್ದಲ್ಲಿ, ದಯವಿಟ್ಟು ಈ ಟೆಂಪ್ಲೇಟನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕಿ. ಈ article ಕಡೆಯ ಬಾರಿ ಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದು ಇವರು ~aanzx (ಚರ್ಚೆ | ಕೊಡುಗೆಗಳು) 19798 ಸೆಕೆಂಡುಗಳು time. (ಅಪ್ಡೇಟ್) |
ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ದೇವತೆಗಳು ವೈದಿಕ ಯುಗದಿಂದ (2ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನ ಕ್ರಿ.ಪೂ.) ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಯುಗದ ವರೆಗೆ (1 ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನ ಕ್ರಿ.ಶ.), ಪ್ರಾದೇಶಿಕವಾಗಿ ನೇಪಾಳ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಾದ್ಯಂತ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿವೆ.[2] ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವೈಯಕ್ತಿಕ ದೇವರುಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ದೇವತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಂಬಿಕೆಯ ನಿಖರವಾದ ಸ್ವರೂಪ ವಿವಿಧ ಹಿಂದೂ ಪಂಥಗಳು ಮತ್ತು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ನಡುವೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿಂದೂ ದೇವತಾ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಹಿಂದೂ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಯೋಗ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವೈಯಕ್ತಿಕ ದೇವರಿಂದ ಹಿಡಿದು,[3] ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಮೂವತ್ತಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ,[4] ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಂದ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ನೂರಾರು ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ.[5] ಪ್ರಮುಖ ದೇವತೆಗಳ ಚಿತ್ರಣಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣು, ಲಕ್ಷ್ಮಿ, ಶಿವ, ಪಾರ್ವತಿ, ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತು ಸರಸ್ವತಿ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಈ ದೇವತೆಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಆದರೂ ಅವರನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬ್ರಹ್ಮನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅದೇ ಅಂತಿಮ ವಾಸ್ತವತೆಯ ಅಂಶಗಳಾಗಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ.[6] ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ, ದೇವತೆಗಳ ಸಮಾನತೆಯ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಹಿಂದೂ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 1 ನೇ-ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಹಿಂದೂಗಳಿಗೆ ಪಾಲಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಹರಿಹರ (ಅರ್ಧ ವಿಷ್ಣು, ಅರ್ಧ ಶಿವ) [7] ಮತ್ತು ಅರ್ಧನಾರೀಶ್ವರರ (ಅರ್ಧ ಶಿವ, ಅರ್ಧ ಪಾರ್ವತಿ) [8] ಮುಂತಾದ ಶಿಲ್ಪಕಲಾ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪುರಾಣಗಳು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಅವರೆಲ್ಲಾ ಒಂದೇ ಎಂದು ಘೋಷಿಸುತ್ತವೆ.[9][10][11] ಪ್ರಮುಖ ದೇವತೆಗಳು ವೈಷ್ಣವ, ಶೈವ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಗಳಂತಹ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿವೆ, ಆದರೂ ಅವೆಲ್ಲವೂ ಪುರಾಣ, ಧಾರ್ಮಿಕ ವ್ಯಾಕರಣ, ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯೆ, ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಬಹುಕೇಂದ್ರವಾದಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿವೆ.[12][13] 1ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದ ಸ್ಮಾರ್ತದಂತಹ ಕೆಲವು ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು, ಸಗುಣ ಬ್ರಹ್ಮನ ಏಕದೇವೋಪಾಸನಾ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ನಿರ್ಗುಣ ಬ್ರಹ್ಮನನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸುವ ಸಾಧನವಾಗಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.[14] ಸಾಂಖ್ಯ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ, ದೇವತೆಗಳನ್ನು "ಶಕ್ತಿಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮೂಲಗಳು" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವು ಸತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಬಲವಾದ ಗುಣವಾಗಿ ಹೊಂದಿವೆ.[15]
ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ಚಿತ್ರಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಮೆಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[16][17][18] ಪ್ರಾಚೀನ ಚಾರ್ವಾಕರಂತಹ ಕೆಲವು ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಎಲ್ಲಾ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ದೇವರು ಅಥವಾ ದೇವತೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದವು,[19][20][21] ಮತ್ತು 19ನೇ ಶತಮಾನದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಯುಗದ ಆರ್ಯ ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮ ಸಮಾಜದಂತಹ ಚಳುವಳಿಗಳು ದೇವತೆಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದವು ಮತ್ತು ಅಬ್ರಹಾಮಿಕ್ ಧರ್ಮಗಳಂತೆಯೇ ಏಕದೇವತಾವಾದದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡವು.[22][23] ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಜೈನ ಧರ್ಮದಂತಹ ಇತರ ಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ,[24] ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಬೌದ್ಧ ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಜಪಾನ್ನಂತಹ ಭಾರತದ ಹೊರಗಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ದೇವಾಲಯಗಳು ಅಥವಾ ಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[25][26]
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.