ಹಸ್ತಪ್ರತಿ ಅಥವಾ ಕೈಯೆಳೆತ ಎಂದರೆ ಮುದ್ರಿತವಲ್ಲದೆ ಹಾಗೂ ಇನ್ನಾವುದಾದರೂ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಕಲಾದುದಲ್ಲದೆ, ಒಬ್ಬರಿಂದ ಅಥವಾ ಕೆಲವು ಜನರಿಂದ ಕೈಯಾರೆ ಸೃಷ್ಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಕೈಬರಹದಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಪತ್ರಗಳಂತಹ, ವಿಷಯಗಳ ದಾಖಲಾತಿ ಹೊಂದಿರುವಂತಹ ಪತ್ರ. ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಲ್ಲದೆ ಕೈಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದಂತಹ ಇತರ ವಿಧಾನಗಳಿಗೂ ಈ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ಉಳಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ಲ್ಯಾಸ್ಟರ್ ಮೇಲೆ ಚಾಕುವಿನಂತಹ ಚೂಪಾದ ತುದಿಯಿಂದ ಕೆರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಂತಹವು (ಇದೇ ಗ್ರ್ಯಾಫಿಟಿ ಯ ಮೂಲ ಅರ್ಥ)ಅಥವಾ ಒಂದು ಶಲಾಕೆಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಮೇಣದ ಸಣ್ಣ ತುಣುಕುಗಳ ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತನೆ ಮಾಡುವುದು (ರೋಮನ್ನರು ಈ ರೀತಿಯೇ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದದ್ದು), ಅಥವಾ ಚೂಪಾದ ತಿಲಕಾಷ್ಠದಿಂದ ಒತ್ತಿ ಸಮತಟ್ಟಾದ ಸಣ್ಣ ಹಲಗೆಗಳ ಅಥವಾ ಸುಟ್ಟಿರದ ಮಣ್ಣಿನ ಮೇಲೆ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಬೆಣೆಯಾಕಾರದ ಬರವಣಿಗೆಗಳನ್ನೂ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಯೆಂದೇ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತವೆ.