ಕ್ಯೂರಿಯಮ್
From Wikipedia, the free encyclopedia
ಕ್ಯೂರಿಯಮ್ ಒಂದು ವಿಕಿರಣಶೀಲ ಮೂಲಧಾತು. ಇದನ್ನು ಅಮೆರಿಕದ ಗ್ಲೆನ್ ಟಿ.ಸೀಬರ್ಗ್, ರಾಲ್ಫ್ ಎ.ಜೇಮ್ಸ್ ಹಾಗೂ ಅಲ್ಬರ್ಟೋ ಗಿಯಾರ್ಸೊ ಎಂಬ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಪ್ಲುಟೋನಿಯಮ್ ಪರಮಾಣುವನ್ನು ಹೀಲಿಯಮ್ ಅಯಾನುವಿನಿಂದ ತಾಡಿಸಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. ವಿಕಿರಣಪಟು ಧಾತುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಚಿರಸ್ಮರಣೀಯ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಫ್ರಾನ್ಸ್ನ ಮೇರಿ ಕ್ಯೂರಿ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಪತಿ ಪಿಯರಿ ಕ್ಯೂರಿಯವರ ಗೌರವಾರ್ಥ ಈ ಧಾತುವನ್ನು ಕ್ಯೂರಿಯಮ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರ ೧೪ ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳು ಇಷ್ಟರವರೆಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ.
| ||||||
ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾಹಿತಿ | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
ಹೆಸರು, ಚಿಹ್ನೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಮಾಂಕ | ಕ್ಯೂರಿಯಂ, Cm, 96 | |||||
ರಾಸಾಯನಿಕ ಸರಣಿ | [[actinides]] | |||||
ಗುಂಪು, ಆವರ್ತ, ಖಂಡ | 12, 7, f | |||||
ಸ್ವರೂಪ | ಬೆಳ್ಳಿಯ ಬಣ್ಣ | |||||
ಅಣುವಿನ ತೂಕ | 247 g·mol−1 | |||||
ಋಣವಿದ್ಯುತ್ಕಣ ಜೋಡಣೆ | [Rn] 5f7 6d1 | |||||
ಋಣವಿದ್ಯುತ್ ಪದರಗಳಲ್ಲಿ ಋಣವಿದ್ಯುತ್ಕಣಗಳು | 2, 8, 18, 32, 25, 9, 2 | |||||
ಭೌತಿಕ ಗುಣಗಳು | ||||||
ಹಂತ | ಘನ | |||||
ಸಾಂದ್ರತೆ (ಕೋ.ತಾ. ಹತ್ತಿರ) | 13.51 g·cm−3 | |||||
ಕರಗುವ ತಾಪಮಾನ | 1613 K (1340 °C, 2444 °ಎಫ್) | |||||
ಕುದಿಯುವ ತಾಪಮಾನ | 3383 K (3110 °C, 5630 °F) | |||||
ಸಮ್ಮಿಲನದ ಉಷ್ಣಾಂಶ | 6.21 kJ·mol−1 | |||||
ಭಾಷ್ಪೀಕರಣ ಉಷ್ಣಾಂಶ | 99.87 kJ·mol−1 | |||||
ಉಷ್ಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ | (25 °C) 15 ? J·mol−1·K−1 | |||||
ಅಣುವಿನ ಗುಣಗಳು | ||||||
ಸ್ಪಟಿಕ ಸ್ವರೂಪ | hexagonal close-packed | |||||
ಆಕ್ಸಿಡೀಕರಣ ಸ್ಥಿತಿಗಳು | 3 (amphoteric oxide) | |||||
ವಿದ್ಯುದೃಣತ್ವ | 1.3 (Pauling scale) | |||||
ಇತರೆ ಗುಣಗಳು | ||||||
ಕಾಂತೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ | ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ | |||||
ಸಿಎಎಸ್ ನೋಂದಾವಣೆ ಸಂಖ್ಯೆ | 7440-51-9 | |||||
ಉಲ್ಲೇಖನೆಗಳು | ||||||
ಇದರ ಸಂಕೇತ Cm. ಆವರ್ತ ಕೋಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ ವಿಕಿರಣಪಟು ಧಾತುಗಳದೇ ಒಂದು ಸಾಲಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಆಕ್ಟೀನಿಯಂ ಶ್ರೇಣಿಯೆಂದು ಹೆಸರು. ಕ್ಯೂರಿಯಂ ಈ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸದಸ್ಯ. ಇದರ ಪರಮಾಣು ಸಂಖ್ಯೆ ೯೬. ಕ್ಯೂರಿಯಂ ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯದು. ಇದರ ಎಲ್ಲ ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳಿಗೂ (ಐಸೊಟೋಪ್ಸ್) ವಿಕಿರಣಪಟುತ್ವ ಉಂಟು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸ್ಥಿರವಾದುದೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಸಮಸ್ಥಾಯಿಯ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ ೨೪೭. ಈ ಸಮಸ್ಥಾನಿಯ ಅರ್ಧಾಯು ೧೦೬ ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು. ಕ್ಯೂರಿಯಂ ಧಾತುವಿನ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ವಿನ್ಯಾಸ ಹೀಗಿದೆ: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 4p6 4d10 4f14 5s2 5p6 5d10 5f7 6s2 6p6 6d1 7s2. ದ್ರವನ ಬಿಂದು ೧೩೪೦೦ ಸೆಂ. Cm3+ ಅಯಾನಿನ ತ್ರಿಜ್ಯ ೧.೦೦ A.
ಹೀಗೆಯೇ ವಿರಳ ಭಸ್ಮಧಾತುಗಳ (ರೇರ್ ಅರ್ತ್ ಎಲಿಮೆಂಟ್ಸ್) ಪೈಕಿ ಒಂದಕ್ಕೆ ಗಾಡೊಲಿನಿಯಂ ಎಂದು ಹೆಸರಿಟ್ಟದ್ದು ಆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ದುಡಿದ ರಸಾಯನ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ಫಿನ್ಲೆಂಡಿನ ಜೆ. ಗಾಡೊಲಿನ್ ಪ್ರಮುಖನಾಗಿದ್ದುದರಿಂದ.[1] ಅಮೆರಿಕಿಯಂ ಧಾತುವಿಗಿಂತ ಮುಂಚೆಯೇ ಕ್ಯೂರಿಯಂ ಧಾತುವಿನ ಶೋಧವಾಯಿತು (೧೯೪೪).[2][3]