From Wikipedia, the free encyclopedia
ហ្រ្គេតស៊ីមួន(Sigmund Freud)បានកើតនៅក្នុងអំឡុងពេល សាហ្គីសមួន ស្ចូម៉ូ(Sigismund Schlomo Freud) (ថ្ងែទី០៦ ខែឧសភា១៨៥៦ ដល់ ថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ១៩៣៩) ដែលជាបណ្ដាញប្រាសាទដែលបានរកឃើញដោយលោកពុកនៃចិត្តវិភាគ។
ហ្រ្គេតស៊ីងមួន | |
---|---|
ហ្គ្រេតស៊ីមួន, ដោយ ម៉ាស ហេប៊ឺស្ទេត ១៩២១ | |
កើតនៅ | ហ្គ្រេតស៊ីមួន 6 ឧសភា 1856 Freiberg in Mähren, Moravia (now part of the Czech Republic), Austrian Empire |
មរណភាព | 23 កញ្ញា 1939 83 ឆ្នាំ) London, England, UK | (អាយុ
Residence | Austria |
សញ្ជាតិ | Austrian |
ឯកទេស | Neurology Psychotherapy Psychoanalysis |
Institutions | University of Vienna |
Alma mater | University of Vienna |
Known for | Psychoanalysis |
Influences | Aristotle, Brentano, Breuer, Charcot, Darwin, Dostoyevsky, Goethe, Haeckel, Hartmann, Jackson, Jacobsen, Kant, Mayer, Nietzsche, Plato, Schopenhauer, Shakespeare, Sophocles |
Influenced | Eugen Bleuler, John Bowlby, Viktor Frankl, Anna Freud, Erich Fromm, Otto Gross, Karen Horney, Arthur Janov, Ernest Jones, Carl Jung, Melanie Klein, Jacques Lacan, Fritz Perls, Otto Rank, Wilhelm Reich |
Notable awards | Goethe Prize Foreign Member of the Royal Society (London)[1] |
Signature |
ឪពុកម្ដាយរបស់ ហ្រ្គេតស៊ីមួន គឺជាអ្នកក្រីក្រ ប៉ុន្តែពូកគេ ធ្វើអោយគាត់មានការអប់រំយ៉ាងច្បាស់ គឺខាង ទស្សនវិជ្ជា និងច្បាប់ តែគាត់បានទៅរៀនខាងថ្នាំពេទ្យវិញ ដែលចុះទៅស្រាវជ្រាវជំងឺដែលស្លាប់ដោយខូចខួក្បាល ជំងឺផ្លូវដង្ហើម វិកលចរិត្រ។ គាត់បានទៅបង្រៀនអំពីចិត្តវិទ្យា ហើយនិងបច្ចេកទេសនៃការការពារកុំអោយមានជំងឺវិកលចរិត្រ និងបង្កើតនូវសៀវភៅអំពីជំងឺវិកលចរិត្រ និង បង្កើតកន្លែងសំរាប់សង្គ្រោះ ដែលមានជំងឺផ្លូវចិត្ត[2] ។ នៅក្នុងការបង្កើតនេះដែរក៏មានបញ្ហាជាមួយនិង វិធីព្យាបាល ហើយវាបានជួយមនុស្សជាច្រើនអោយមានភាពងាយស្រួលក្នុងការដកដង្ហើម។ ហើយមានខ្លះទៀតកើតចេញពីគំនិតរបស់ ហ្គ្រេតស៊ីមួនផ្ទាល់។ [3] ហ្គ្រេត បានធ្វើនូវអ្វីដែលបានសល់ពីកាមតំរេកហើយ និងបង្កើតវីធីព្យាបាលរោគ ដូចជា សមាគម ការស្រាវជ្រាវ ហើយនិងបង្កើតការិយាល័យកណ្ដាលមួយនៅក្នុងដំនើរការព្យាបាលនោះ ហើយស្នើរសុំ អោយមានការរំពឹងទុក ដើម្បីជួយការពារដោយ អ្នកតំណាង ធ្វើអោយមានសេចក្ដីសង្ឃឹម ហើយនឹងសំរេចនូវអ្វីដែលជាក្ដីស្រម៉ៃ។ គាត់បានមានស្នាដៃជាច្រើនទៀត ដូចជា គូរគំនូរ ដែលបង្ហាញអំពី ចិត្តវិទ្យា និង វប្បធ៌ម។ ហ្គ្រេត បានត្រូវបានគេហៅថា ជាមនុស្សម្នាក់ ដែលខ្លាំងនៃបីនៃសាលានៃមិន្ទិលសង្ស័យ មានដូចជាកាម៉ាស(Karl Marx) និងលោកហ្រ្គេនរីច នេតស៊ី(Friedrich Nietzsche) អំឡុងពេលដែលគំនិតរបស់គាត់បានប្រៀបធៀបទៅនិង ផ្លាទូ(Plato) និង ថូម៉ាស អាខ្វីននាស(Thomas Aquinas)។ អ្នកចិត្តវិភាគគឺទាមទាអោយ មានឥទ្ធិពលជាមួយនិង ចិត្តវិទ្យា និងឆ្លងកាត់មនុស្សធម្មនិយម ហើយការគិតខ្លះគឺជារហស្សវិទ្យាសាស្ដ្រ និងនៃភេទ ហើយត្រូវបានគេស្នើវាអោយសិក្សានៅឆ្នាំ ២០០៨ នៅសកលវិទ្យាល័យចិត្តវិទ្យា។ មួយនៅក្នុងការបរិយាយអំពីការស្រាវជ្រាវ អក្សរ បានសំរេចនូវទិន្នន័យជាច្រើនដែលគាំទ្រនូវ ទ្រឹស្ដីរបស់ហ្គ្រេត មានដូចជា គំនិតផ្ទាល់ ផ្នែកនៃរន្ធគូត និង សារៈសំខាន់ខ្លះទៀតនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍខ្លួនឯង។ ប៉ន្តែមានខ្លះទៀត ដូចជា ការបង្ហាញនៃក្ដីស្រម៉ៃខាងដើមរបស់អ្នកសែង ហើយនិងការបង្ហាញអំពីអ្នកវិភាគខាងចិត្ត របស់ស្រ្ដី ដែលមិនទទួលស្គាល់ ដោយការស្រាវជ្រាវ។ ដោយក្ដីគោរពនៃអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត ដល់គំនិតរបស់គាត់ ការងាររបស់គាត់ បានសាយភាយ ទៅដល់បញ្ញវ័ន្ធ និង វប្បធ៌មរបស់ប្រជាជន អោយចូលរួមនៅឆ្នាំ១៩៣៩W.H.Auden បានសរសេរជាកំនាព្យអោយគាត់។
ហ្រ្គេត គឺជាកូនច្បងនៅក្នុងគ្រួសារដែលមានកូនប្រាំបីនាក់ ដែលមានឪពុកម្ដាយជាជនជាតិហ្វិជ និង ហ្គាលីសៀន នៅទីក្រុង ម៉ូរ៉ាវៀន នៃប្រទេសប៊ីបរ(German: Freiberg in Mähren) ចក្រភពអូស្រ្តាលី ដែលជាផ្នែកមួយនៃ សាធារណៈរដ្ឋសេក(Czech Republic)។[4]ឪពុករបស់គាត់ ចេកខប ហ្គ្រេត(១៨១៥ដល់ ១៨៩៦) ជាឈ្មួញរកស៊ីទិញលក់រោមជាម មានអាយុ៤១ ឆ្នាំនៅពេលដែលគាត់បានកើត ហើយឪពុកម្ដាយរបស់គាត់មិនទាន់រៀបការនៅឡើយ និងបន្តរមានកូនពីរទៀត។ គ្រួសាររបស់ ចេកខប គឺជាជនជាតិហ្វិជ ដែលជាហេតុដែលបណ្ដាលអោយ គាត់ត្រូវចាកចេញទៅឆ្ងាយពីស្រុកកំនើត។ គាត់និងម្ដាយរបស់ ហ្គ្រេត ដែលមានវ័យ២០ឆ្នាំបានរៀបការដោយ រ៉ាប៊ី នៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៨៥៥ និងមានភាពក្រីក្រនៅពេលដែលហ្រ្គេតបានមកដល់ប្រហែលជាប្រាំបួនខែ។ គ្រួសារនេះបានរស់នៅដោយជួលបន្ទប់គេដែលជាផ្ទះរបស់ជាងដែកនៅក្នុង Schlossergasse 117.[5] គាត់បានកើតតំនាលនិងភេសជ្ជៈ ដែលម្ដាយរបស់គាត់យល់ថាវាមានប្រយោជសំរាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ។[6] ចេកខប(Jacob) និងអាមេលា(Amelia) បានចិញ្ចឹម ហ្រ្គេត និងបងប្អូនរបស់គាត់បានយ៉ាងល្អ ហើយថ្វីបើ ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គាត់ ត្រូវបានលក់សំរាប់ការសិក្សារបស់គាត់ក៏ដោយ។ ជាលទ្ធផល ហេតុការដែលគួអោយរន្ធត់នៅឆ្នាំ១៨៥៧ ឪពុករបស់គាត់បានបាត់បង់ជំនួញ ហើយគ្រួសាររបស់គាត់បានផ្លាស់ប្ដូរទៅកាន់ លេបសិហ្ស(Leipzig) មុនពេលតាំងលំនៅ នៅវេនណា(Vienna)។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៨៦៥ហ្រ្គេតមានអាយុប្រាំបួនឆ្នាំ ត្រូវបានបញ្ជូលទៅរៀននៅវិទ្យាល័យ Leopoldstädter Kommunal-Realgymnasium។ គាត់គឺជាសិស្សពូកែនៅក្នុងថ្នាក់ ហើយគាត់បានបញ្ចប់ការសិក្សា និងទទួលបានបណ្ណ័សរសើរនៅម៉ាតូរ៉ា(Matura) ក្នុងឆ្នាំ១៨៧៣។ គាត់ចូលខាងអក្សរសាស្រ្ត ហើយគាត់អាចនិយាយភាសាអ៉ាឡឺម៉ង់ បារាំង អ៊ីតាលី អេស្បាញ អង់គ្លេស អេប្រឺ ឡាទីន និងភាសាក្រិច។[7] ហ្រ្គេតបានអានសៀវភៅWilliam Shakespeare ជាភាសាអង់គ្លេស ដែលធ្វើអោយគាត់បានយល់ពីចិត្តមនុស្សដែលបានមកពីសៀវភៅShakespeare [8] ហ្រ្គេតបានទៅបន្តរការសិក្សានៅសកលវិទ្យាល័យនៅក្នុងរដ្ឋវេនណានៅក្នុងអាយុ១៧ឆ្នាំ។ គាត់មានបំនងទៅសិក្សាផ្នែកច្បាប់ ប៉ុន្តែដោយសារតែមុខវិជ្ជា ផ្នែកថ្នាំពេទ្យមានរួបបញ្ចូលមុខវិជ្ជាសរីរៈវិជ្ជាផងដែរនោះទើបគាត់សំរេចរៀនខាងថ្នាំពេទ្យវិញ។ សរីរៈវិជ្ជាគឺនៅក្រោម Ernst Wilhelm von Brücke|Ernst Brücke ហើយនិង សត្វវិជ្ជា នៅក្រោម Carl Friedrich Wilhelm Claus|Karl Claus។[9] នៅឆ្នាំ១៨៧៦ ហ្រ្គេតបានសិក្សាស្រាវជ្រាវស្ថានីយ៍Trieste ចំនួនបួនសប្តាហ៍ ពិនិត្យអន្ទង់រាប់រយក្នុងលក្ខណៈមិនជាក់លាក់សំរាប់អោយភេទឈ្មោលរបស់ពួកគេម្ដងទៀត។ គាត់បានទទួលជោគជ័យជា MD នៅឆ្នាំ១៨៨១។
ដោយយោងទៅតាមវ័យរបស់គាត់នៅឆ្នាំ១៨៨២ គាត់បានធ្វើជាការជាមួយថ្នាំរបស់គាត់នៅក្លីនិច សេដរ មេយនឺត(Theodor Meynert) នៅក្នុងក្រុងVienna General Hospital។ ហើយគាត់បានបង្កើតមន្ទីពេទ្យឯកជននៅឆ្នាំ១៨៨៦ ដែលព្យាបាលសំខាន់ទៅលើជំងឺខួរក្បាល។ នៅក្នុងឆ្នាំនោះដែរគាត់ក៏បានរៀបការជាមួយនិង ម៉ាសា បឺនេយ ដែលជាចៅស្រីរបស់Isaac Bernays ដែលជាអ្នកដឹកនាំក្រុមរ៉ាប៊ី នៅ ហាមប៊ូង។ ហើយគាត់មានកូនចំនួន៦នាក់ គឺ ម៉ាសហេល បានកើតនៅឆ្នាំ១៨៨៧ ចេន ម៉ាទីន កើតនៅឆ្នាំ១៨៨៩ អូលីវឺ បានកើតនៅឆ្នាំ១៨៩១ អិន អែល ហ្រ្គេត បានកើតនៅឆ្នាំ១៨៩២ សូភី បានកើតនៅឆ្នាំ១៨៩៣ ហើយនិង អានណា ហ្រ្គេត បានកើតនៅឆ្នាំ១៨៩៥។
ខាល ចាង បានរាប់បញ្ចូលទៅក្នុងរឿងប្រលោមលោកដែលពេញនិយមទំនាក់ទំនងជាមួយនិងហ្រ្គេត ហើយនិងបងប្អូនស្រីថ្លៃរបស់គាត់ មីនា បើនេយ ដែលបានផ្ដូរទៅផ្ទះរបស់ហ្រ្គេត សារៈមន្ទីនៅសាយមន ហ្រេ្គត បឺកហ្គេស នៅក្នុងឆ្នាំ១៨៩៦ បន្ទាប់ពីការស្លាប់គូដណ្ដឹងរបស់នាង។[10] នៅឆ្នាំ២០០៦ការបោះពុម្ពរបស់សណ្ឋាគា ស្វិសលូក បាននិយាយអំពីការបង្ហាញរបស់ហ្រ្គេត អំពីពាក្យចចាមអារាមនេះ។ កាលពីមុន ភីតឺហ្គេយ បានសង្ស័យពីការស្នើសុំរបស់ហ្រ្គេតធ្វើការជាមួយបឺនេយដើម្បីមើលការបង្ហាញនៃរឿងផ្សេងៗរបស់ពួកគេតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។[11] ហាន អាយសេង បានស្នើរថាការងារបានកើតឡើង ជាលទ្ធផលទាក់ទងទៅនិងការមានផ្ទៃពោះរបស់បឺនេយ។[12] ហ្រ្គេត ចាប់ផ្ដើមជក់បារីតាំងពីគាត់មានអាយុ អាយុ២៤ នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលី។ គាត់បានជឿជាក់ថា ការជក់បារីជួយអោយគាត់ធ្វើការងារបានល្អ ហើយនិងធ្វើឲ្យគាត់មានអារម្មណ៍ធូស្រាល នៅពេលដែលជក់វា ថ្វីបើមានការហាមឃាត់ពីសហសេវិតា ថាមានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពរបស់គាត់ក៏ដោយ គាត់នៅតែទាមទាជក់វារហូតដល់ប៉ះពាល់សួតរបស់គាត់។[13]គាត់បានស្នើរអោយមានការហោះហើរនៅឆ្នាំ១៨៩៧ ដែលមានទាំងថ្នាំជក់ទៀតផង នេះជាទំលាប់ល្អរបស់គាត់។[14]
ហ្រ្គេតមានគំនិតជាច្រើនទៅលើទស្សនវិជ្ជារបស់គាត់ ដែលបង្រៀន Brentanoដែលជាអ្នកមានចំនេះវិជ្ជាខាងទ្រឹស្ដីនិង ខាងអារម្មណ៍មានដូចជា Theodor Lipps ដែលជាអ្នកទស្សនវិទូម្នាក់។[15] Brentano បានបកស្រាយអំពីគំនិតល្អៗដែលបង្ហាញនៅក្នុងការបង្ហាញរបស់គាត់ថាប្រហែលជាត្រូវការជួយហ្រ្គេតបង្ហាញដម្បីអោយមានការទទួលស្គាល់។[16] ខ្លួនហ្រ្គេតផ្ទាល់ និងបានធ្វើអោយការសរសេររបស់Charles Darwin មានការរីកចំរើន ហើយនិងមានឥទ្ធិពលដោយEduard von Hartmann's The Philosophy of the Unconscious។[17]
គាត់អានសៀវភៅរបស់Friedrich Nietzscheដែលជាសិស្ស ហើយនិងទំនាក់ទំនងរវាងការងាររបស់គាត់និងអ្វីដែលNietzscheបានរៀនសូត្រយ៉ាងល្អដោយមានការរីកចំរើននិងធ្វើតាមគាត់បានយ៉ាងឆាប់រហ័ស។[18]នៅក្នុងឆ្នាំ១៩០០គឺជាឆ្នាំដែលNietzsche បានស្លាប់ ហើយហ្រ្គេតបានទិញការងាររបស់គាត់ ហើយគាត់បានប្រាប់មិត្តភក្កិរបស់គាត់Fliessថា គាត់សង្ឃឹមថាអាចឃើញការងាររបស់Nietzsche មានពាក្យជាច្រើនដែលសំដៅទៅលើរូបគាត់ គាត់បានបន្ថែមថាគាត់មិនមានអ្វីនៅឡើយទេ។[19]ហ្គេយសរសេរអ្វីដែលហ្រ្គេតផ្ដាំហើយបានធ្វើអោយការសរសេររបស់Nietzscheអោយដូចនូវអ្វីដែលហ្រ្គេតបានផ្ដាំ ដូចជាអត្ថបទដែលគេយកទៅសិក្សាជាដើម។ ការចាប់អារម្មណួ៍របស់គាត់នៅក្នុងការសិក្សាខាងទស្សនវិជ្ជាបានក្លាយជាមានសារៈសំខាន់បន្ទាប់ពីគាត់មានការងារខាងស្រាវជ្រាវជំងឺ។[20]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.