ស៊ូហារតូ

លោក ស៊ូហារតូ (ភាសាឥណ្ឌូណេស៊ី៖ Suharto "បញ្ចេញសម្លេង ", ៨ មិថុនា ១៩២១ – ២៧ មករា ២០០៨) គឺជាមន្ត្រី​យោធា​ឥណ្ឌូណេស៊ី និង​អ្នក​នយោបាយម្នាក់ដែលបានបម្រើប្រធានាធិបតីទីពីរនៃប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី។ ស៊ូហារតូបានកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីបន្ទាប់ពីបានផ្តួលរំលំលោកស៊ូការណូនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៦៧ ហើយបានលាលែងពីតំណែងនេះវិញនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ ដោយលោកបានស្ថិតនៅក្នុងអំណាចអស់រយៈពេល ៣១ ឆ្នាំ។ ដោយហេតុនេះហើយទើបបានជាបស្ចឹមលោកតែងតែសម្តៅលើលោកថាជា"មេផ្តាច់ការ"។^[1][2]

ឧត្តមសេនីយ៍ ស៊ូហារតូ
Suharto
ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ីទី២
ក្នុងការិយាល័យ ២៧ មីនា ១៩៦៨ – ២១ ឧសភា ១៩៩៨[lower-alpha 1]
អនុប្រធាន	មើលបញ្ជី៖ ហាម៉ិងគុប៊ូវ៉ូណូទី៩ អាដាម ម៉ាលីគ អ៊ូម៉ារ វរហាឌីគុស៊ូមា ស៊ូដ្ហាម៉ូណូ ត្រាយ ស៊ូទ្រីស្ណូ បាកហារូដឌីន ជូស៊ូហ្វ ហាប៊ីប៊ី
មុន	ស៊ូការណូ
បន្ទាប់	បាកហារូដឌីន ជូស៊ូហ្វ ហាប៊ីប៊ី
ប្រធាននៃគណៈប្រធានគណៈរដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌូណេស៊ី
ក្នុងការិយាល័យ ២៨ កក្កដា ១៩៦៦ – ១២ មីនា ១៩៦៧
ប្រធានាធិបតី	ស៊ូការណូ
មុន	តំណែងត្រូវបានបង្កើត
បន្ទាប់	តំណែងត្រូវបានលុបចោល
អគ្គលេខាធិការនៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធទី១៦
ក្នុងការិយាល័យ ៧ កញ្ញា ១៩៩២ – ២០ តុលា ១៩៩៥
មុន	ដូប៊្រីកា កូស៊ិក
បន្ទាប់	អឺណេស្តូ សាមពែរ ពីហ្សាណូ
មេបញ្ជាការនៃកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធជាតិឥណ្ឌូណេស៊ីទី៤
ក្នុងការិយាល័យ ១៩៦៨–១៩៧៣
មុន	អាប់ឌុល ហារីស ណាស៊ុទីអន
បន្ទាប់	ម៉ារ៉ាដិន ប៉ាំងហ្កាបេអាន
អគ្គសេនាធិការនៃកងទ័ពឥណ្ឌូណេស៊ីទី៨
ក្នុងការិយាល័យ ១៩៦៥–១៩៦៧
មុន	ប្រាណូតូ រិកសូសាមូដ្រូ
បន្ទាប់	ម៉ារ៉ាដិន ប៉ាំងហ្កាបេអាន
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ និងសន្តិសុខឥណ្ឌូណេស៊ីទី១៤
ក្នុងការិយាល័យ មីនា ១៩៦៦ – កញ្ញា ១៩៧១
ប្រធានាធិបតី	ស៊ូការណូ ខ្លួនលោក
មុន	អ៊ិម. សារប៊ីនី
បន្ទាប់	ម៉ារ៉ាដិន ប៉ាំងហ្កាបេអាន
មេបញ្ជាការនៃកងអង្គទ័ពបម្រុងទូទៅទី១
ក្នុងការិយាល័យ ៦ មីនា ១៩៦១ – ២ ធ្នូ ១៩៦៥
មុន	តំណែងត្រូវបានបង្កើតឡើង
បន្ទាប់	អ៊ូម៉ារ វរហាឌីគុស៊ូមា
ព័ត៌មានលម្អិតផ្ទាល់ខ្លួន
កើត	៨ មិថុនា ១៩២១ កេមូស៊ុក, ស៊ុលតង់ចក្រយូគីយ៉ាការតា, ឥណ្ឌីខាងកើតហុល្លង់
ស្លាប់	២៧ មករា ២០០៨ (អាយុ ៨៦) ចាកាតា, ឥណ្ឌូណេស៊ី
កន្លែងបញ្ចុះសព	អាស្តាណា គីរីបានគូន, ម៉ាតេស៊ី, រាជានុតំបន់ការ៉ានហ្កានយ៉ារ, ជ្វាកណ្តាល
គណបក្ស​នយោបាយ	ហ្គោលការ
ពន្ធភាព	ស៊ីទី ហារទីណា (រ.ក ១៩៤៧ – ស្ល. ១៩៩៦)
កូន	៦ នាក់
ឪពុកម្តាយ	កឺតូស៊ុឌីរ៉ូ (ឪពុក) ស៊ូគីរ៉ា (ម្តាយ)
ហត្ថលេខា
ឈ្មោះហៅក្រៅ	បក្សហារតូ
សេវា​យោធា
ភក្ដីភាព	ឥណ្ឌីខាងលិចហុល្លង់  ឥណ្ឌូណេស៊ី
សាខា/សេវាកម្ម	KNIL (១៩៤០ – ៤២) PETA (1942-45) កងទ័ពឥណ្ឌូណេស៊ី (១៩៤៥-៧៤)
ឆ្នាំកាន់តំណែង	១៩៤០—១៩៧៤
ឋានៈ	ឧត្តមសេនីយ៍កងទ័ព
ឯកតា	កងអង្គទ័ពបម្រុងទូទៅ (កូស្ត្រាដ)
សមរភូមិ/សង្គ្រាម	បដិវត្តន៍ជាតិឥណ្ឌូណេស៊ី ប្រតិបត្តិការផលិតផល ជម្លោះម៉ាឌីអ៊ុន ប្រតិបត្តិការក្រាយ ប្រតិបត្តិការវាយលុកខែមីនា ការបះបោរម៉ាកាសា

មុនពេលក្លាយជាប្រធានាធិបតី ស៊ូហាតូគឺជាមេដឹកនាំយោធាក្នុងសម័យអាណានិគមជប៉ុននិងហុល្លង់ហើយបានបន្តរហូតដល់ទទួលបានឋានៈជាឧត្តមសេនីយ៍ឯក។ ស៊ូហាតូមានសកម្មភាពប្រឆាំងយ៉ាងខ្លាំងលើបក្សកុម្មុយនីស្តឥណ្ឌូណេស៊ី។ លោកបានឡើងកាន់កាប់តំណែងប្រធានាធិបតីបន្តពីលោកស៊ូការណូនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៦៨ ហើយបានលាលែងពីតំណែងវិញនៅថ្ងៃទី២១ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩៨ បន្ទាប់ពីមានចលនាបះបោរនិងបាតុកម្មដោយសំណាក់និស្សិតនិងប្រជាពលរដ្ឋទាក់ទងនឹងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុអាស៊ីឆ្នាំ១៩៩៧។ លោកស៊ូហារតូបានទទួលមរណភាពនៅខែមករា ឆ្នាំ២០០៨។

កំណត់សម្គាល់

1. កាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីស្តីទី៖ ១២ មីនា ១៩៦៧ – ២៧ មីនា ១៩៦៨

ឯកសារយោង

1. Gittings, John (28 January 2008). "Obituary: Suharto, former Indonesian dictator: 1921-2008". The Guardian.
2. Hutton, Jeffrey (19 May 2018). "Is Indonesia's Reformasi a success, 20 years after Suharto?". South China Morning Post.