ព្រឹត្តិការណ៍ ៦ តុលា

ព្រឹត្តិការណ៍សម្លាប់រង្គាលនៅថ្ងៃទី ៦ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៧៦ ឬពាក្យមិនច្បាស់ ព្រឹត្តិការណ៍ ៦ តុលា (ថៃ: เหตุการณ์ 6 ตุลา) គឺជាការបង្ក្រាបដោយហិង្សាដល់ជីវិតរបស់ប៉ូលិសនិងការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់ប្រជាជនរបស់កម្លាំងយោធាពាក់កណ្តាលនិងអ្នកស្តាំនិយមនិងអ្នកតវ៉ាឆ្វេងនិយមក្នុងហើយនៅមុខសាកលវិទ្យាល័យធម្មសាស្ត្រ ថាព្រះចន្ទ្រ និងស្នាមហ្លួង គឺជាការបិទការតវ៉ាការចលនាដើរក្បួននិងកាន់កាប់តំបន់សាកលវិទ្យាល័យធម្មសាស្ត្ររបស់និស្សិត ពលកម្មនិងអ្នកតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការវិលត្រឡប់មកប្រទេសវិញរបស់សេនាប្រមុខ ថ្នម​ កិត្តិខ្ចរ អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ២៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៧៦ នៅថ្ងៃទី ៦ ខែតុលា ប៉ូលីសប្រើអាវុធសង្គ្រាមដើម្បីបង្ក្រាបបាតុកម្ម អមដោយក្រុមស្ដាំនិយមដែលដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់ប្រជាជនក្នុងលក្ខណៈសហការជាមួយប៉ូលីស ជាបណ្តាលឱ្យមានមនុស្សស្លាប់និងរបួស ស្ថិតិបានរកឃើញអ្នកស្លាប់ចំនួន ៤៥ នាក់ដែលមានការធ្វើកោសល្យវិច័យ មូលហេតុនៃការស្លាប់ត្រូវបានគេបាញ់ដោយកាំភ្លើង រង​ការ​វាយ​ដំ នឹងដុត ប៉ុន្តែស្ថិតិក្រៅផ្លូវការពីមូលនិធិប៉ាន់ស្មានថាមនុស្សជាង ១០០ នាក់បានស្លាប់

ព្រឹត្តិការណ៍ ៦ តុលា
ការតាំងពិព័រណ៍របស់ព្រឹត្តិការណ៍ ៦ តុលា នៅសាកលវិទ្យាល័យធម្មសាស្ត្រ បង្ហាញជនរងគ្រោះខ្លះដែលធ្វើទារុណកម្ម
ទីតាំង	សាកលវិទ្យាល័យធម្មសាស្ត្រ និង ស្នាមហ្លួង នៅបាងកក, ប្រទេសថៃ
កូអរដោនេ	13°45′21.07″N 100°29′27.16″E
កាលបរិច្ឆេទ	6 តុលា 1976; 48 ឆ្នាំកន្លងទៅ (1976-១០-06) 05:30–11:30 (UTC+7)
គោលដៅ	និស្សិតនិងក្រុមបាតុករឆ្វេងនិយម
ប្រភេទនៃការវាយប្រហារ	ការបង្ក្រាបនិងការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់ប្រជាជន
ចំនួន​ស្លាប់	អ្នកតវ៉ា៖ ៤០ នាក់,[1] ជនល្មើស៖ ៥ នាក់ (ចំនួនអ្នកស្លាប់ក្រៅផ្លូវការ៖ ១០០+)[2]
រងរបួស	ការប៉ាន់ស្មានជាផ្លូវការ៖ ១៦៧
ជនល្មើស	ប៉ូលីសភូមិន្ទថៃ ក្រុមកាយរឹទ្ធិភូមិ ចលនានវពល គោក្រហម អ្នកឈរមើលក្រុមស្តាំនិយម

បន្ទាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍ ១៤​ តុលា​ (ឆ្នាំ ១៩៧៣) ធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលយោធាអស់អំណាច​ ប្រទេសមានបរិយាកាសនៃសេរីភាព ហើយកើតការរីកចម្រើនរបស់គំនិតរបស់ក្រុមឆ្វេងនិយម ក៏ដូចជាការតវ៉ាជាបន្តបន្ទាប់របស់កម្មករនិងកសិករ រួមជាមួយអស្ថេរភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងនយោបាយ ក្រុមអ្នកស្ដាំនិយមផ្សេងៗ ដែលមានការព្រួយបារម្ភជាមួយជ័យជំនះរបស់កុម្មុយនិស្តនៅប្រទេសជិតខាង ប្រើវិធីសាស្រ្តយាយីចលនាក្បួនការអ្នកឆ្វេងនិយមរហូតដល់មានការស្លាប់ជាច្រើន ទន្ទឹមនឹងនេះ មានក្រុមកងទ័ពយ៉ាងហោចណាស់សពីរក្រុមព្យាយាមរៀបចំផែនការរដ្ឋប្រហារមួយទៀត ម្ខាងប្រើវិធីមួយប្រើវិធីនាំមក​ "បីចណ្ឌរាជ" (สามทรราช) បានត្រលប់ទៅប្រទេសវិញសង្ឃឹមថាស្ថានការណ៍កើនឡើង ថ្ងៃទី ១៩ ខែកញ្ញាឆ្នាំ ១៩៧៦ សេនាប្រមុខ ថ្នម​ កិត្តិខ្ចរ ត្រលប់ទៅប្រទេសវិញ និងបួសជាភិក្សុនៅវត្តបួរនិវេសវិហារដោយមានព្រះបាទសម្តេចព្រះចៅយូហួនិងសម្តេចព្រះរាជិនីស្តេចមកទស្សនានិស្សិតតាំងទីលំនៅការតវ៉ានៅស្មាមហ្លួង និងផ្លាស់ទី​ទៅសាកលវិទ្យាល័យធម្មសាត្រ វិទ្យាខេត្តថាព្រះច័ន្ទ្រ ចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី ៣០ ខែកញ្ញា នៅថ្ងៃទី ៤ ខែតុលា និស្សិតរៀបចំការសម្តែងចំអកការសម្លាប់កម្មករអ្នកឆ្វេងនិយមនៅខេត្តនគរបឋម ថ្ងៃទី ៥​ ខែតុលា មានការផ្សាយព័ត៌មានការសម្ដែងសកម្មភាពបែបនេះ ដោយមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្រុមស្តាំនិយម​ចុះថាបុគ្គលដែលត្រូវព្យួរកនោះមានមុខស្រដៀងនឹងសម្តេចព្រះឱរសាធិរាជ។ ស្យាមមកុដរាជកុមារ​ ជាលទ្ធផលអោយយោធាពាក់កណ្តាលដែលខឹងមកការជួបជុំគ្នាក្រៅសាកលវិទ្យាល័យនៅល្ងាចនោះ ក្នុងចំណោមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្រុមស្ដាំនិយមដែលបង្កឱ្យមានការស្អប់ខ្ពើមជាបន្ត មានអ្នកតវ៉ានៅសាកលវិទ្យាល័យប្រហែល ៤,០០០​​ នាក់ ហើយមានប៉ូលីសនិងមនុស្សព័ទ្ធជុំវិញប្រហែល ៨,០០០​​ នាក់

ឯកសារយោង

1. "40 Victim's Names of Oct 6". Documentation of Oct 6 (in Thai). Retrieved 24 September 2021.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
2. (July–September 1977)"Violence and the military coup in Thailand". Bulletin of Concerned Asian Scholars 9 (3). ISSN 00074810. DOI:10.1080/14672715.1977.10406422.