From Wikipedia, the free encyclopedia
សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា គឺជាប្រមុខរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជា
ឋានន្តរស័ក្តិរបស់បុព្វបុរសខ្មែរ មានប្រភពមកពី ភាសាបាលី ។ គោរម្យងារពេញលេញរបស់ឧត្តមអយ្យកោនៃមហានិកាយ គឺ សម្ដេចព្រះសុមេធាធិបតី ; Sumedhādhipati មានន័យថា "ម្ចាស់ដ៏ឈ្លាសវៃ" ។ ក្នុងលិខិតថ្វាយ ព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះបាទ នរោត្តមសីហនុ ព្រះនាមខាងក្រោមត្រូវបានប្រើសម្រាប់ សម្តេចព្រះមហាសង្ឃ ទេពវង្ស៖ សម្តេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជាធិបតី ដែលត្រូវបានបកប្រែជា 'មេដឹកនាំកំពូលបុព្វបុរសកំពូល' ។ [1]
គោរម្យងារពេញទំហឹងរបស់ សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ នៃព្រះធម្មយុត្តិកនិកាយ គឺ សម្តេចព្រះអភិសិរីសុគន្ធាមហាសង្ឃរាជាធិបតី (Abhisirī Sugandhā Mahāsangharājādhipati) ចំណងជើងនេះមានន័យថា 'គុណដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ និងគុណធម៌ដ៏បរិសុទ្ធ ជាអ្នកដឹកនាំដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់'។ នៅក្នុងលិខិតថ្វាយព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះបាទសីហនុ នាមជាអក្សរកាត់ត្រូវបានប្រើក្នុងវចនានុក្រមថា សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ។[1]
នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៨៥៥ ដល់ ១៩៨១ មានបុព្វបុរសកំពូលពីរនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា៖ មួយសម្រាប់ទីកន្លែងកម្ពុជានៃបែបថៃ ធម្មយុត្តិកនិកាយ និងមួយទៀតសម្រាប់ មហានិកាយ ។ នៅឆ្នាំ ១៩៨១ ក្រោមការគ្រប់គ្រង របស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ដែលគាំទ្រដោយវៀតណាម ព្រះតេជគុណ ទេព វង្ស ត្រូវបានជ្រើសរើសជាព្រះអយ្យកោនៃ ព្រះសង្ឃ បង្រួបបង្រួមថ្មី ដែលយកគំរូតាម ក្រុមជំនុំព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទវៀតណាម ។
បន្ទាប់ពីការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង ទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ ១៩៩១ ព្រះបាទ នរោត្តមសីហនុ បានតែងតាំងព្រះតេជគុណ បួរ គ្រី ជាឧត្តមឧត្តមនៃធម្មយុត្តិកនិកាយ។ សព្វថ្ងៃនេះ បញ្ជាទាំងពីរគឺត្រូវដឹកនាំដោយបុព្វបុរសរៀងៗខ្លួន មិនដូចនៅ ប្រទេសថៃ ដែលមានតែ សម្ដេចអយ្យកោ តែមួយព្រះអង្គទេដែលបញ្ជាទាំងពីរ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ផ្តល់អាសនៈមួយនៅលើ ក្រុមប្រឹក្សារាជបល្ល័ង្ក ដល់បុព្វបុរសកំពូលទាំងពីរ ដូច្នេះផ្តល់ការលើកឡើងនីមួយៗក្នុងការជ្រើសរើសអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា។
នៅឆ្នាំ ២០០៦ ទេព វង្ស ត្រូវបានលើកតម្កើងឋានៈជា ឧត្តមបុព្វបុរស, [2] ខណៈព្រះតេជគុណ នន់ ង៉ែត ត្រូវបានលើកតម្កើងជាបន្តបន្ទាប់ជាឧត្តមបុព្វបុរសនៃមហានិកាយ។ ទេព វង្ស ជាព្រះសង្ឃទីមួយក្នុងរយៈពេល១៥០ឆ្នាំដែលបានគ្រងតំណែងជាសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ។ [2]
# | ព្រះរូប | ព្រះនាមដើម | ព្រះនាមធម៌ | ព្រះនាម | ប្រសូត និងមរណភាព
(ឆ្នាំ) |
ការកាន់កាប់តំណែង
(ឆ្នាំ) |
ចំណាំ | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
១ | និល ទៀង | សុវណ្ណកេសរោ | សម្តេចព្រះមហាសង្ឃរាជ | ១៨២៣-១៩១៣ | 1859-1913 | |||
២ | កែ អ៊ុក | ឥន្ទត្ថេរោ | សម្ដេចព្រះធម្មលិខិត | ១៨៥១-១៩៣៦ | ១៩១៤–១៩៣០ | [3] | ||
៣ | ប្រាក់ ហ៊ិន | សុធម្មត្ថេរោ | សម្តេចព្រះមហាសុមេធាធិបតី | ១៨៦៣-១៩៤៧ | ១៩៣០-១៩៤៧ | [4] | ||
៤ | ជួន ណាត | ជោតញ្ញាណោ | សម្តេចព្រះមហាសុមេធាធិបតី | ១៨៨៣-១៩៦៩ | ១៩៤៨–១៩៦៩ | [5] | ||
៥ | ហួត តាត | វជិរបញ្ញោ | សម្តេចព្រះមហាសុមេធាធិបតី | ១៨៩២-១៩៧៥ | ១៩៦៩–១៩៧៥[5] | មរណភាពដោយការប្រហារជីវិតខ្មែរក្រហមនៅវត្តប្រាង្គ ភ្នំឧដុង្គ[6] | ||
នៅក្នុងរបបកុម្មុយនិស្ត | ១៩៧៥-១០០១ | |||||||
៦ | ទេព វង្ស | សម្តេចព្រះមហាសុមេធាធិបតី | ១៩៣២-បច្ចុប្បន្ន | ១៩៩១–២០០៦ | បានលើកតម្កើងឋានៈជាសម្តេចព្រះសង្ឃរាជនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា | |||
៧ | នន្ទ ង៉ែត | បស្សទ្ធិសម្ពោជ្ឈង្គោ | សម្តេចព្រះមហាសុមេធាធិបតី | ១៩២២–បច្ចុប្បន្ន | ២០០៦–បច្ចុប្បន្ន |
# | ព្រះរូប | ព្រះនាមដើម | ព្រះនាមធម៌ | ព្រះនាម | ប្រសូត និងមរណភាព
(ឆ្នាំ) |
ការកាន់កាប់តំណែង
(ឆ្នាំ) |
ចំណាំ |
---|---|---|---|---|---|---|---|
១ | ប៉ាន | បញ្ញាសីលោ | សម្តេចព្រះសុគន្ធាធិបតី | ១៨២៦-១៨៩៣ | ១៨៥៥–១៨៩៣ | [7][8] | |
២ | អៀម | ភទ្ទគូ | សម្តេចព្រះមង្គលទេពាចារ្យ | ១៨៤៩-១៩២២ | ១៨៩៣-១៩២២ | [9] | |
៣ | ស៊ុក | បញ្ញាទីបោ | សម្តេចព្រះមង្គលទេពាចារ្យ | ១៨៦១-១៩៤៣ | ១៩២៣-១៩៤៣ | [9] | |
៤ | អ៊ុង ស្រី | ពុទ្ធនាគោ | សម្តេចព្រះសុធម្មាធិបតី | ១៨៧០-១៩៥៦ | ១៩៤៣-១៩៥៦ | [9] | |
៥ | ភុល ទេស | ឥន្ទញាណោ | សម្តេចព្រះសុធម្មាធិបតី | ១៨៩១-១៩៦៦ | ១៩៥៦-១៩៦៦ | [9] | |
៦ | ទេព លឿង | គន្ធរោ | សម្តេចព្រះសុធម្មាធិបតី | ១៨៨៣-១៩៧៥ | ១៩៦៦-១៩៧៥ | មរណភាពតែពីរថ្ងៃមុនការដួលរលំទីក្រុងភ្នំពេញដោយខ្មែរក្រហម[9][10] | |
៧ | ហ៊ី ជា | សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ | ?-១៩៧៥ | ១៩៧៥ (តិចជាងមួយសប្តាហ៍) | ស្តីទីជាសម្តេចព្រះសង្ឃរាជធម្មយុត្តិកា និក្យា[9] | ||
៨ | បួរ គ្រី | ចន្ទតិរិកោ | សម្តេចព្រះអភិសិរីសុគន្ធា មហាសង្ឃរាជាធិបតី | ១៩៤៥–បច្ចុប្បន្ន | ១៩៩១–បច្ចុប្បន្ន | កាន់ព្រះនាមថា "សម្តេចព្រះសុគន្ធាធិបតិ" ពីឆ្នាំ១៩៩១ លើកឡើងដល់ព្រះនាមបច្ចុប្បន្នក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ |
# | ព្រះរូប | ព្រះនាមដើម | ព្រះនាមធម៌ | និកាយដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ | ប្រសូត និងមរណភាព
(ឆ្នាំ) |
ការកាន់កាប់តំណែង
(ឆ្នាំ) |
---|---|---|---|---|---|---|
១ | ទេព វង្ស | មហានិកាយ | ១៩៣២–២០២៤ | ១៩៨១–១៩៩១ |
# | ព្រះរូប | ព្រះនាមដើម | ព្រះនាមធម៌ | និកាយដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ | ប្រសូត និងមរណភាព
(ឆ្នាំ) |
ការកាន់កាប់តំណែង
(ឆ្នាំ) |
---|---|---|---|---|---|---|
១ | វ៉ា យ៉ាវ | ឃោសានន្ទ | មហានិកាយ | ១៩១៣-២០០៧ | ១៩៨៨–២០០៧ |
ចំណាំ: ក្នុងឆ្នាំ១៩៨៨ មហាឃោសានន្ទ ត្រូវបានជ្រើសរើសជាបុព្វបុរសកំពូលដោយក្រុមព្រះសង្ឃនិរទេសខ្លួននៅទីក្រុងប៉ារីស ក្នុងអំឡុងពេលដូចគ្នានេះ ទេព វង្ស បានកាន់កាប់ការិយាល័យដូចគ្នានៅព្រះសង្ឃខ្មែររួបរួម បន្ទាប់ពីឆ្នាំ១៩៩១ ទេព វង្ស ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាព្រះមហានិកាយនៅកម្ពុជា[11]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.