Тевтон ордені

Тевтон ордені, Неміс ордені, Крест тағушылар ордені – Шығыс Еуропада құрылған әскери-отарлық мемлекет (13 ғасыр – 1525). Оны құрған неміс католиктерінің діни-рыцарлық ордені. Орден крест жорықтары кезінде 1198 жылы Палестинада пайда болды. 1226 жылы Тевтон ордені күшейіп Польшаның біраз жерін жаулап алды және шығысқа жылжып, прустерді бағындырды. 1237 жылы Балтық теңізі жағалауы түгелдей Тевтон орденіне қарады, кейіннен оған Ливон ордені де бағынды. 1402 жылы Тевтон орденінің жері Висладан Нарваға дейін жетті. 1410 жылы Грюнвальд шайқасында жеңілген соң орден басқыншылық саясатын тоқтатты. 1456 – 1466 жылдардағы соғыстар барысында Тевтон ордені Польшаның вассалына айналды. 1618 жылдан бастап Балтық жағалауында Тевтон ордені мемлекет ретінде өзінің өмір сүруін тоқтатты. Наполеон I-нің 1809 жылы 24 сәуірдегі декреті бойынша Тевтон ордені жабылды. Орден католик шіркеуінің ықпалын Шығыс Еуропаға таратуға ұмтылды және 13 – 14 ғасырларда Солтүстік-Шығыс Руське үнемі қауіп төндірумен болды. Сондықтан орыс жерін өз боданындағы ел ретінде есептеген Алтын Орда мемлекетімен әскери қақтығыстарға барып отырды.^[1]

Сілтемелер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том