Ауғанстан Ислам Әмірлігі (1996—2001)

Ауғанстан Ислам Әмірлігі (пушт.: د افغانستان ا سلامی جمهوریت‎ ) — 1996 жылдан 2001 жылға дейін Ауғанстанның аумағында орналасқан тарихи жартылай мойындалған ислам мемлекеті. Мемлекет Пәкістанның қолдауымен «Талибан» исламисттік қозғалысы азаматтық соғыс (1992—1996) нәтижесінде билікті басып алғаннан кейін пайда болды^[8]. Мемлекет Пәкістан, Сауд Арабиясы, БАӘ^[9], Түрікменстан (де-факто) және мойындалмаған ИШР (Ичкерия)^{[үлгіні алып тастау]} мемлекеттерінен дипломатиялық мойындау алды.

Ауғанстан Ислам Әмірлігі пушт.: د افغانستان اسلامي امارات‎ Тарихи мемлекет Жартылай мойындалған мемлекет
← 27 қыркүйек 1996 — 17 желтоқсан 2001 →
Байрақ
Ұраны «لا إله إلا الله محمد رسول الله — Аллаһтан басқа құдай жоқ, Мұхаммед‎ оның елшісі»
Әнұраны жоқ (де-юре; музыка тыйым салынған) دا د باتورانو کور Dā də bātorāno kor «Бұл батылдар үйі» (де-факто)[1][2][3][4]
Астанасы	Кабул (де-юре)[5] Кандагар (де-факто)[6]
Тіл(дер)і	пушту (ресми) түрікменше, өзбекше және т.б.
Діні	ислам
Дипломатиялық мойындау	Пәкістан  Сауд Арабиясы  БАӘ Түрікменстан (де-факто) ИШР (Ичкерия)[үлгіні алып тастау] (мойындалған мемлекет)
Аумағы	652 864 км²
Халқы	шамамен 39 907 500 (1996)
Басқару формасы	авторитарлы ислам мемлекеті (әмірлік)[7]
Әмір әл-мүмин
- 1996—2001	Мұхаммед Омар

Идеология және мемлекеттік құрылым

Талибанның қоластындағы Ауғанстан қатал шариғат бойынша билеген теократиялық мемлекет болып саналған. Мемлекет басқару формасы бойынша Ауғанстан авторитарлы, тоталитарлы және автократиялық мемлекет болды; мемлекет басшысы — әмір (толық атауы — әмір әл-мүмин, араб.: أمير المؤمنين‎‎). 1996 жылы тағайындалған молда Мұхаммед Омар өзінің қолында барлық саяси, әскери және діни билікті ұстады^[10].

«Талибан» идеологиясы Ауғанстан аумағында нығайтылған, мысалға: теледидар, музыка және музыкалық аспаптар, бейнелеу өнері, алкоголь, компьютерлер мен Интернет, шахмат, ақ аяқ киім (ақ — Талибан туының түсі), жыныстық қатынас туралы ашық пікірталас және тағы басқалар тыйым салынды^[11]. Әмірлік либералды демократияға, секуляризмға және батыстық өркениетке қарсы шыққан (әсіресе АҚШ пен Израильге)^[12][13]. Талибтердің ойы бойынша, осы идеологияны құптамайтын адамдар — адасқандар, және қудалануға ұшырауға тиіс.

Сондай-ақ

• Талибан

• Ауғанстан

Дереккөздер

1. BBCNazer.com | زندگى و آموزش | حرف های مردم: سرود ملی.
2. Amirzai, Shafiq l د ملي سرود تاریخ | روهي (ps).
3. ملا فقیر محمد درویش د جهادي ترنم منل شوی سرخیل (ps) (16 қаңтар 2018).
4. Tharoor, Ishaan. The Taliban's Qatar Office: Are Prospects for Peace Already Doomed? (en-US), Time (19 маусым 2013).
5. FACTBOX: Five Facts on Taliban Leader Mullah Mohammad Omar (17 қараша 2008). Тексерілді, 29 қыркүйек 2014.
6. Kabul. Тексерілді, 1 қыркүйек 2014."Mullah Omar only visited Kabul once, and Afghanistan’s capital effectively returned to Kandahar."
7. Afghanistan After the Western Drawdown — 2015. — P. 117.
8. Forsythe, David P. Encyclopedia of human rights — Oxford University Press, 2009. — Vol. Volume 1. — P. 2. — ISBN 978-0-19-533402-9.. — «In 1994 the Taliban was created, funded and inspired by Pakistan».
9. Terrorism and Global Disorder – Adrian Guelke – Google Libros. — ISBN 9781850438038.
10. «Аль-Каиде» нашли нового вождя svpressa.ru 18 мая 2011 года
11. Waldman A. (ағыл.) A Nation Challenged: the Law; No TV, no Chess, No Kites: Taliban’s Code, from A to Z. Мұрағатталған 12 қарашаның 2018 жылы. // New York Times, 22.11.2001
12. Nagamine, Yoshinobu. The Legitimization Strategy of the Taliban's Code of Conduct: Through the One-Way Mirror. — Palgrave Macmillan, 2016. — P. 19.
13. Jeffrey, Craig. Keywords for Modern India / Craig Jeffrey, John Harriss. — Oxford University Press, 2014. — P. 77.