Анархия
From Wikipedia, the free encyclopedia
Анархия (гр. ἀναρχία - бассыздық, басқарусыздық; ἀν- — «жоқ» и ἀρχή — «басталуы; бастықтар; билік»)[1][2][3] — биліксіз немесе басқарушы органсыз қоғамның жағдайы. Бұл ұғым қоғамға немесе иерархияны толығымен қабылдамайтын адамдар тобына да қатысты болуы мүмкін[4].
Бұл сөз бастапқыда көшбасшының жоқтығын білдірді, бірақ 1840 жылы Пьер-Джозеф Прудон бұл терминді сол кездегі жаңа саяси философияға — анархизмге сілтеме жасау үшін — өзінің «Меншік дегеніміз не?» трактатында қолданды[5].
«Анархия» термині бірнеше түрлі мағынада қолданылады:
- Мемлекет мемлекетсіз қоғаммен алмастырылған гипотетикалық жағдай (анархистердің идеалы).
- Мемлекеттік биліктің болмауы.
- Қарабайыр қоғамдағы әлеуметтік құрылымның нысаны ретінде мемлекет пайда болғанға дейінгі жағдайлар.
- Жекелеген адамдар немесе топтардың басшылыққа бағынбауы және соның салдарынан туған тәртіпсіздік, ұйымшылсыздық, жөнсіздік, тәртіпсіздік.