![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/PIA23791-Venus-RealAndEnhancedContrastViews-20200608_%2528cropped%2529.jpg/640px-PIA23791-Venus-RealAndEnhancedContrastViews-20200608_%2528cropped%2529.jpg&w=640&q=50)
Tatrit (amtiweg)
Amtiweg anamur, yezga-d deg unagraw anafuk / From Wikipedia, the free encyclopedia
Tatrit (azamul-is: ) d amtiweg wis sin yudsen ɣer tfukt s waggug yegdan 108 n imelyan n ikilumitren. Timzzit-is ɣef tfukt ur telli ara d tallusant s timmad, iga d amtiweg akalan am uziweɣ d mezweɣ yerna yettemcabi i tegnit deg ubleɣ d tsuddest. Deg Tlatint yettwasemma s «Venis» i wassaɣ ɣer yellu n tiẓilt (ccebaḥa), ma d Imaziɣen ssemman-as «Tatrit» acku d netta yakk i d-ittbanayen s yettfejjij ugar n yimtiwgen d yitran niden deg yiṭ (deg wakud n tefrara d wednunnes kan), dɣa isem-a tettwanefk-as s usrag n waffaw meqqren i d-ittawi seg umuli n tsemekta meqaren seg tafat n tfukt s usrag tineẓẓi meqqren n tegnut-is.
Tatrit ![]() | |
---|---|
![]() | |
Annay | |
Amaccaq ɣer tegnit | 261 000 000 km, 38 000 000 km d 108 000 000 km |
Azal amaskad | −4,8 |
Itezzi ɣef | Iṭij |
Yettusemma ɣef | Vinus |
Timezzit | |
Aceffalu |
0,7282312 AU 108 942 109 km |
Afafuk |
0,7184327 AU 107 476 259 km |
Agellus azen-gejdan n tmezzit |
108 208 930 km 0,723332 AU |
Annfal amezzay | 0,00677672 |
Tallit tamezzayt | 224,7 ass d 19 414 148 tasint |
Tallit tanmugrit | 583,92 ass |
Aẓalay anemmas | 50,115 ° |
Annuz amezzay |
3,39467605 ° 3,39471 ° 2,19 ° |
Addud n tyersi tamalayt | 76,67984255 ° |
Afakul n ufafuk | 131,60246718 ° |
Tasengama | |
Aqqaṛ | 6 051,8 km |
Akdu | 12 103,6 km |
Tigni | 0 |
Tajumma | 460 230 000 km² |
Ableɣ | 928 430 000 000 km³ |
Takura | 4 867,5 Yg |
Taneẓẓi | 5,243 g/cm³ |
Taẓɣelt tasemdayt | 464 °C |
Asafet (Albidu) |
0,689 0,59 |
D tatrit i yudsen ɣer tafukt wala tagnit anda ig tezzi deg tmezzit-is yaggugen ɣef tfukt s wazal n 108 n imelyan n ikilumitren, deg wakud anda tagnit tettezzi deg tmezzit-is i d-izgan s azɣar (beṛṛa) n tmezzit n tetrit ɣef waggug yegdan 150 n imelyan n ikilumitren ɣef tfukt. Ɣef wannecta i yettwaskad deg tamiwin anda tettili tfukt kan, ayen i d-immalen d akken amdan deg tegnit yezmer ad iwali tatrit send n walluy n tfukt d uɣelluy-is s kra kan n termilin (n teswiɛin), mi ara ad iflali deg termilin-nni yettili d netta yakk i d tafekka taseflalayt s waṭas deg igenni. Ansa-ines ayi ila taskant i d-t-iǧǧan d yiwen seg sin n imtiwgen (yakk d uziweɣ) tettasnes fell-asen tumant n tukkit mi ara ad zrin gr n tfukt d tegnit, Tukkit n tatrit tettwaẓra deg useggas n 2012 ma d azray i d-tizwaren yella deg useggas n 2004.
Deg wakal n tetrit llan idurar n yimɣuzen yeddlen s wegris n ulddun ifessin yakk yettrugun mi ara ad tali teẓɣelt. Tamuski n tjumma n tetrit tella asentel n ugezzen usnan, ugar ma ad tili d asentel n tezrawt tamaglayt alammi d taggara n tsut tis 20 ass mi issawṭen imusnawen ad ssunɣen tagertilt i tjumma-ines seld mi yuznen tanawt n Magellan i d-yefkan tiwlafin n tjumma-ines gar n useggas n 1990 d 1991.