Qońırat
From Wikipedia, the free encyclopedia
Qońırat (qaraqalpaqsha: Qońırat) (1969-jılǵa shekem Jeleznodorojniy qalashası) — Qaraqalpaqstan Respublikası Qońırat rayonındaǵı qala. Ámiwdárya deltasında, onıń shep jaǵasında, Xojeli — Beynew avtotrassası boyında jaylasqan. Qaraqalpaqstannıń arqa -batıs tárepinde Ámiwdáryanıń shep tárepinde Aral teńizine 60 shaqırımnan zıyat aralıqta, okean qáddinen 61 metr biyiklikte jaylasqan áyyemgi qala. Nókis — Beynov temir jol baǵdarındaǵı temir jol stansiyası bar. Nókis qalasınnan 134 km arqa-batısta jaylasqan. Xalqı 69, 2 mıń adam (2005)[1].
Qońırat | |
| Железнодорожная станция Кунград 5537274.jpeg | |
| 43°4′33″N 58°54′24″E | |
| Mámleket | Ózbekstan |
|---|---|
| Respublika | Qaraqalpaqstan |
| Qashannan berli | 1963-jıl |
| Xalıq sanı | 80,09 mıń adam |
| Konfessiyalıq quramı | musılmanlar |
| Rásmiy tili | Qaraqalpaq tili, ózbek tili |
| Waqıt zonası | UTC+5 |
|
| |
.svg)
Qońırat arxeologik maǵlıwmatlarına kóre, 2500—2600 jıllıq tariyxqa iye. Qaraqalpaqstandaǵı 5 tariyxıy qorǵannıń biri. V. V. Bartold, Ya. Ǵulomov, venger alımı G. Vamberi hám basqalar jazıp qaldırǵan. Qońırat Ústúrt aymaǵınan ótetuǵın eski gúzar jol hám Ullı jipek jolı arqalı áyyemnen Qazaqstan, Rossiya, Kavkaz xalıqları menen mádeniy, sawda baylanısların ornatqan. 1842-jılda unter-oficer karta dúziwshi Zeleninniń túsirgen qala planında Qońırat 2 tárepten Tallıq hám Xanjap kanalları, arqadan uzınlıǵı 2, 5 km li, qubladan 745 m li, eni 5–10 m li qorǵon diywalı, diywal sırtında qándek penen qorǵalǵanı kórsetilgen. Sol dáwirde qala xalqı, tiykarınan, ónermentshilik, sawda-satıq, balıq tutıw hám qala sırtında ańshılıq penen shuǵıllanǵan [1].
Qońıratta sanaat kárxanalarınan paxta tazalaw, un zavodları, Ústúrt qıdırıw burǵılaw basqarması, „Ústúrt“ unitar shoba kárxanası, „Ústúrt“ unitar shoba kárxanası, „Iygilik-gaz“ qospa kárxanası filialı, temir-beton buyımları zavodı,Buxara — Ural hám Orta Aziya — Oray gaz trubası magistralınıń kompressor stanciyaları, „Ózbekstan temir jolları“ lokomotiv hám vagon remontlaw deposı hám bir neshe tarmaq kárxanaları, „Úrgenshtransgaz“ shoba kárxanasınıń gaz trubaları tarmaǵı basqarması, texnologiyalıq suw menen támiyinlew basqarması, gidro imaratlar, 3 avto kárxana, qurılıs kárxanası, Taqiyatas neft ónimleri menen támiyinlew kárxanası rayon filialı, „Qońıratgaz“ filialı, „Qaraqalpaq -ekilemshi qara metall“ rayon bólimi, 3 qospa kárxana („Duz LTD“, „Qazqońıratkarbid“, „NOIL'“), Qońırat temir jol vokzalı bar[1].
Qońıratda 18 ulıwma bilim beriwshi mektep, balalar sport mektebi, sanaat—transport, awıl xojalıǵı kásip-óner kolledjleri, Qaraqalpaqstan mámleketlik universiteti janındaǵı „Biznes mektep“ Qońırat filialı, tiller úyreniw orayı bar. 9 kitapxana, Qońırat rayonı tariyxı, Qońırat temir jol tariyxı muzeyleri iskerlik kórsetedi. Temir jolshılar mádeniyat hám dem alıw baǵında ekinshi jáhán urısında jaraqatlanǵanlar húrmetine arnalǵan „Yad“ esteligi bar. Rayon oraylıq emlewxanası, Temir jolshılar sanatoriya-profilaktikası, balalar emlewxanası hám poliklinikası, tuberkulyoz kesellikleri, teri-tanosil kesellikleri dispanserlari, tuwıw úyi kompleksi islep turıptı. Qońırattan Nókis, Xójeli hám basqa qalalarǵa avtobus hám marshrutlı taksiler reysi jolǵa qoyılǵan. Qalada qaraqalpaq jazıwshıları Berdaq, Ajiniyazlar tuwılǵan.
Qalada tuwılǵanlar
- Shamuratova Ayımxan (1917—1993) — teatr aktrisası, qosıqshı, SSSR xalıq artisti (1968)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
