Aleksandr I (1777.12.12, Peterburg — 1825.19.11, Taganrog)- Rossiya imperatorı (1801-1825). Ákesi imperator Pavel I saraydaǵı til biriktiriw qurbanı bolǵannan soń (1801), taxtqa otıradı. Aleksandr Vena kongressi hám „Muqaddes awqam“nıń (1815) shólkemlestiriwshilerinen biri. Ol ishki siyasatta orta liberal reformalardı ámelge asırǵan (ministrlikler hám ministrler kabinetin shólkemlestirgen (1802), Peterburgta pedagogika institutın ashtırǵan (1804) hám basqa) bolsa da, sonıń menen birge áskeriy awıllar shólkemlestirgen, diyqan hám áskerler kóterilisin shápáátsizlik penen bastıradı. 1810-jıllar ortasınan tariyxqa arakcheevshilik atı menen kirgen oǵırı reakcion ishki siyasat júrgize baslaǵan. Aleksandr dáwirinde Gruziya (1801), Finlyandiya (1809 ), Bessarabiya (1812), Ázerbayjan (1813) jerleri; burınǵı Varshava gercogligi (1815) Rossiya tárepinen basıp alınadı. Taj Konstantinge, keyin bolsa Nikolay I ge tapsırıladı.
| Tuwılǵan sánesi | 12 (23) dekabr 1777 |
|---|---|
| Qaytıs bolǵan sánesi | 19 noyabr (1-dekabr) 1825 (47 jasta) |
Ádebiyatlar
- ÓzME. Birinshi tom. Tashkent, 2000-jıl
- Ammon F. G. V favore u kesarya: Aleksandr I i Arakcheev
 | Bul maqalada Ózbekstan milliy enciklopediyası (2000-2005) maǵlıwmatlarınan paydalanılǵan. |
 | Bul shala maqala haqqında ulıwma úlgi bolıp, ilajı bolsa ol jáne de anıqlaw úlgige almastırılıwı kerek. |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
