Mixail Lermontov

Mixail Yuryevich Lermontov (russha Михаи́л Ю́рьевич Ле́рмонтов) [1814.3(15).10, Moskva — 1841.15(27).7, Pyatigorsk] — orıs shayırı.

Tuwılǵan sáne	3 (15) oktyabr 1814
Qaytıs bolǵan sáne	15 (27) iyul 1841 (26 jasta)

Mixail Lermontov
Михаил Юрьевич Лермонтов
Jınısı	erkek
Puqaralıǵı	Rossiya Imperiyası
Allegiance	Rossiya Imperiyası
Ana tilinde atalıwı	Михаил Юрьевич Лермонтов
Jeke atı	Михаил
Familyası	Lermontov
Patronym or matronym for this person	Yuryevich
Pseudonym	—въ, Ламвер, Гр. Диарбекир, Lerma
Tuwılǵan sánesi	3 Oktyabr, 1814
Tuwılǵan jeri	Moskva
Qaytıs bolǵan sánesi	15 Iyul, 1841
Qaytıs bolǵan jeri	Pyatigorsk
Óliminiń sebebi	homicide, duel
Óliminiń baslı sebebi	gunshot wound
Óltirgen shaxs	Nikolai Martynov
Jerlengen jeri	Tarkhany, Pyatigorsk
Ákesi	Yury Lermontov
Anası	Mariya Arsenyeva
Ómirlik joldası	mánis joq
Family	Lermontov, Learmonth
Ana tili	rus tili
Sóylew yamasa jazba til(ler)i	rus tili, inglis tili, nemis tili, francuz tili
Jazıw tili	rus tili
Kásibi	shayır, awdarmashı, dilmash, súwretkesh, novelist, playwright, military officer, jazıwshı, prose writer, bretteur
Jumıs tarawı	literary activity, poeziya
Oqıw ornı	Nikolaevskaya Cavalry school, Moscow university boarding school
Work location	Moskva
Iskerlik dáwiriniń bası	1828
Din yaki dúnyaqarası	Eastern Orthodoxy
Military rank	cornet
Military branch	His Majesty's Hussar Life Guards Regiment
Xoshametke ılayıq jumısı	A Hero of Our Time
Movement	Romanticism
Janr	verse, narrative poetry
Derekte súwretlengen	Concise Literary Encyclopedia, Small Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary, Russian Biographical Dictionary, Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary, Jewish Encyclopedia of Brockhaus and Efron, Literary Encyclopedia 1929—1939, Great Soviet Encyclopedia (1969–1978), Sytin Military Encyclopedia, Encyclopædia Britannica 11th edition, Obalky knih.cz, Library of the World's Best Literature, New Encyclopedic Dictionary, Great Soviet Encyclopedia (1926–1947), Bodláčí z Parnassu, Russian Writers: XIX c. Tome 1, Faces of Moscow
Wikimedia joybarınıń dıqqat orayında	Wikipedia:Vital articles/Level/4
Copyright status as a creator	copyrights on works have expired
Commons galereyası	Mikhail Lermontov
Commons Creator beti	Mikhail Lermontov
Commons kategoriyası	Mikhail Lermontov
Temanıń tiykarǵı kategoriyası	Category:Mikhail Lermontov
Mikhail Lermontov

Biografiyası

Balalıq shaqları Penza guberniyasındaǵı Tarxan (házirgi Lermontov) awılında ótken. 1827-jılda kempir apası Ye. A. Arsenyeva menen birge Moskvaǵa kóship barǵan hám 1828-jılda Moskva universiteti qasındaǵı pansionnıń 4-kursına oqıwǵa kirgen. Dáslepki qosıqları, "Cherkeslar" (1828) hám "Kavkaz tutqını" (1829 ) dástanları usı jerde jazılǵan. Lermontov pansiondaǵı 2 jıllıq oqıwınan keyin 1830-jılda universitettiń ruwxıy-siyasiy bólimine oqıwǵa kiredi. Lermontov studentlik jıllarında birneshe lirik qosıqlar, dástan hám dramalar jazǵan ("Adamlar hám sezimler", 1830 hám basqalar). 1832-jılda universitetti tárk etedi hám Peterburgga barıp, gvardiya podpraporshchikleri hám kavaleriya yunkerleri mektebine oqıwǵa kiredi. Usı mektepti tamamlaǵannan soń, Lermontov Sarskoye Seloda jaylasqan gusarlar polkine jiberiledi (1834). Náwqıran gusar kóp waqtın aqsúyeklerdiń kewilashar otırıspalarında ótkerip, solardan alǵan tásirleri tiykarında " Maskarad" draması, " Hajı Abrek" romantik dástanı (1835) hám basqa dóretpelerin jazadı. Lermontov 1837-jılda A.S.Pushkinning ólimine baǵıshlap "Shayırdıń ólimine" qosıǵın jazadı. Lermontov bul qosıqta shayırdıń óliminde ayıplı sanalǵan húkimran kúshlerdi keskin qaralaǵanı ushın Kavkazga súrgin etilgen. Lermontovtıń Kavkazda bolıwı onıń shayır hám súwretshi retindegi dóretiwshiligine nátiyjeli tásir kórsetti. Kavkaz tábiyatı hám aymaqtaǵı elatlar folklorına mehir qoyǵan shayır bul jerda "Ashıq Ǵárip" (1837) shıǵıs ertegi, "Dáwirimiz qaharmanı" (1840) romanı hám kóplegen súwretshilik dóretpelerin jarattı. Ye.A.Arsenyeva hám shayır V.A.Jukovskiyning háreketleri menen keshirim alǵan Lermontov 1838-jıl yanvarda Peterburgqa hám aprel ayında bolsa Sarskoye Seloda jaylasqan gusar polkine qaytıp keledi. "Oy", "Shayır", "Ózińe isenbe...", " Payǵambar", " Álwidaǵ, Rusiya, ey napák mákan" sıyaqlı qosıqları, "Mcırı", "Demon" ("Shaytan") sıyaqlı dástanları, "Bela" qıssası (hámmesi 1839) Lermontov dóretiwshiliginiń shıńına jetken basqıshına kóterilgenin kórsetedi. Sol gezlerde Fransiya elshisiniń balası E.Barant penen bolıp ótken duel Lermontovtıń ekinshi márte Kavkazǵa súrgin etiliwine sebep boladı. Ol Kavkazdaǵı piyadalar polki quramında bir neshe áskeriy atlanıslarǵa qatnasadı. Onıń sol waqıtta (1840, oktyabr) "Otechestvennıe zapiski" jurnalında járiyalanǵan qosıq hám dástanları Peterburgda úlken jańǵırıq beredi. Bunnan paydalanǵan Ye.A.Arsenyeva aqlıǵınıń Peterburgqa demalısqa keliwine erisedi (1841, fevral ). Biraq rásmiy sheńberlerdegi ózine bolǵan suwıq múnásibetti kórgen Lermontov 1841-jıl 13-mayda Pyatigorskqa qaytıp keledi. Sol waqıtta bul jerlerde dem alıspada júrgen bir topar jaslar Lermontov penen oficer N.S.Martınov ortasında jánjel kelip shıǵıwına erisedi. 13-iyul kúni shayır duelde qaytıs boladı. Lermontov shayır hám súwretshi retinde orıs mádeniyatı tariyxında eń húrmetli orınlardan birin iyeleydi. Ol óziniń eń jaqsı dóretpelerinde erksúyerlik hám patriotlıq ideyaların kótermelep, kolonizatorlıq siyasatı ullı orıs shovinizminiń kúsheyiwine sebep bolıwı haqqında orıs jámiyetin eskertti, joqarı puqaralıq idealların tastıyıqladı.

Manbalar