ირანი დაყოფილია 31 ოსტანად. ოსტანი (სპარს. استان ostān, მრავლ. استانها ostānhā — ოლქი, პროვინცია) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული ირანში. ოსტანებად დაყოფა შემოიღეს 1937 წელს. ოსტანის სათავეში დგას ოსტანდარი (გენერალ-გუბერნატორი). ოსტანი იყოფა რამდენიმე რაიონად — შაჰრესტანად. თითოეული ოსტანი მართული პროვინციის ცენტრით, რომელიც, როგორც წესი, პროვინციის უდიდესი ქალაქია და რომელსაც სპარსულად უწოდებენ პროვინციის დედაქალაქს (სპარს.: مرکز მარქაზი). პროვინციულ მმართველობას სათავეში უდგას გენერალ-გუბერნატორი[1] (სპარს. استاندار ostāndār), რომელსაც ნიშნავს შინაგან საქმეთა მინისტრი, რაც, თავის მხრივ, მინისტრთა კაბინეტის დასამტკიცებელია.
ისტორია
1950 წლამდე ირანი იყოფოდა თორმეტ პროვინციად: არდალანი, აზერბაიჯანი, ბელუჩესტანი, ფარსი, გილანი, არაქ-ე აჯამი, ხორასანი, ხუზესტანი, კერმანი, ლარესტანი, ლორესტანი და მაზანდარანი.[2] 1950 წელს ირანის რეორგანიზაცია მოხდა, რომლის მიხედვით ჩამოყალიბდა ათი ძირითადი პროვინცია საკუთარი დაქვემდებარებული გუბერნიებით: გილანი, მაზანდარანი, აღმოსავლეთი აზერბაიჯანი, დასავლეთი აზერბაიჯანი, კერმანშაჰი, ხუზესტანი, ფარსი, კერმანი, ხორასანი, ისპაჰანი.[2] 1960-დან 1981-მდე გუბერნიებს სათითაოდ მიენიჭა პროვინციის სტატუსი. მას შემდეგ რამდენიმე ახალი პროვინციაც შეიქმნა. ყველაზე ბოლო იყო 2004 წელს, როდესაც პროვინცია ხორასანი გაიყო სამი ახალ პროვინციად.[3]
ინფორმაცია
სია
| ოსტნები | ადმინისტრაციული ცენტრი |
ფართობი[4] | მოსახლეობა[5] | სიმჭიდროვე (მოსახლეობა/კმ²) |
შაჰრესტანები | შენიშვნები | რუკა |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ალბორზი | ქარაჯი | 5,833კმ² | 2,712,400 | 470 | 7 | 2010 წელს თეირანის ოსტანს გამოეყო. ირანის ყველაზე პატარა ოსტანია ფართობის მიხედვით |  |
| არდებილი | არდებილი | 17,800 კმ² | 1,257,624 | 70.7 მცხოვრები კვადრატულ კილომეტრზე. | 9 | 1933 წლამდე , იყო აღმოსავლეთ აზერბაიჯანის პროვინცია.[6] |  |
| აღმოსავლეთი აზერბაიჯანი | თავრიზი | 45,650 კმ² | 3,620,183 | 76.7 | 19 |  | |
| ბუშირი | ბუშირი | 22,743 კმ² | 887,115 | 35.9 | 9 | 1977 წლამდე პროვინციას ერქვა ქჰელიჯ-ფარსი (სპარსული გულიფი).[7] |  |
| გილანი | რეშტი | 14,042 კმ² | 2,410,523 | 171.7 | 16 |  | |
| გულისტანი | გორგანი | 20,195 კმ² | 1,637,063 | 81.1 | 11 | 1997 წლის 31 მაისს გამოეყო მაზანდარნის პროვინციას .[7] |  |
| დასავლეთი აზერბაიჯანი | ურმია | 37,437 კმ² | 2,949,426 | 78.8 | 14 | ფეჰლევიდების დინასტიის მმართველობის დროს ქალაქ ურმიას ჰქონდა რეზაიჰის სახელი.[8] |  |
| ზენჯანი | ზენჯანი | 21,773 კმ² | 970,946 | 44.6 | 7 | 1986 წელს გამოეყო გილანის პროვინციას . [7] |  |
| თეირანი | თეირანი | 18,814 კმ² | 13,530,742 | 645.8 | 13 | 1986 წელს გამოეყო მარკაზის პროვინციას. |  |
| იაზდი | იაზდი | 129,285 კმ² | 992,318 | 7.4 | 10 | 1986 წელს გამოეყო ქერმანის პროვინციას. 2002 წელს შეუერთდა ტებესის შაჰრისტანი. |  |
| ილამი | ილამი | 20,133 კმ² | 545,093 | 27.1 | 7 | გამოეყო ქერმენშაჰის პროვინციას.[7] |  |
| ისპაჰანი | ისპაჰანი | 107,029 კმ² | 4,590,595 | 41.6 | 21 | 1986 წელს გამოეყო მარკაზის პროვინციას .[7] |  |
| ლურისტანი | ხორამაბადი | 28,294 კმ² | 1,758,628 | 62.2 | 9 | გამოეყო ხუზესტანის პროვინციას.[7] |  |
| მაზანდარანი | სარი | 23,701 კმ² | 2,940,831 | 118.9 | 15 |  | |
| მარკაზი | არაქი | 29,130 კმ² | 1,361,394 | 46.7 | 10 | გამოეყო მაზანდარნის პროვინციას .[7] |  |
| სამხრეთი ხორასანი | ბირჯანდი | 69,555 კმ² | 640,218 | 7.3 | 4 | 2004 წლის 29 სექტემბერს, ხორესანი გაიყო სამ პროვინციად[3] |  |
| სემნანი | სემნანი | 97,491 კმ² | 590,512 | 6.0 | 4 | გამოეყო მაზანდარნის პროვინციას.[7] |  |
| სისტანი და ბელუჯისტანი | ზაჰედანი | 181,785 კმ² | 2,410,076 | 12.6 | 8 | 1986 წელს შეიქმნა.[7] |  |
| ფარსი | შირაზი | 122,608 კმ² | 4,385,869 | 35.8 | 23 |  | |
| ქერმანი | ქერმანი | 18,0836 კმ² | 2,660,927 | 13.5 | 14 |  | |
| ქირმანშაჰი | ქირმანშაჰი | 24,998 კმ² | 1,938,060 | 77.5 | 13 | 1950 და 1979 წლებში, გაერთიანებული იყო ქერმენშაჰის პროვინციაში .[7] |  |
| ქოჰგილუე და ბოიერაჰმედი | იასუჯი | 15,504 კმ² | 695,099 | 44.8 | 5 | 2004 წელს გამოეყო ხუზისტანის პროვინციას.[7] |  |
| ქურთისტანი | სანანდაჯი | 29,137 კმ² | 1,574,118 | 54.0 | 9 | გამოეყო გილანის პროვინციას.[7] |  |
| ყაზვინი | ყაზვინი | 15,549 კმ² | 1,166,861 | 75.0 | 5 | 1996 წლის 31 დეკემბერს პროვინციაში შეიქმნა ყაზვინის და ტეკესტანის შაჰრისტანები.[7] |  |
| ყუმი | ყუმი | 11,526 კმ² | 1,064,456 | 92.4 | 1 | 1995 წლამდე ყუმი იყო თეირანის პროვინციის შაჰრისტანი.[7] |  |
| ჩახარ-მახალი და ბახთიარია | შხრე-კორდი | 16,332 კმ² | 842,002 | 51.6 | 6 | 1973 წლამდე გაერთიანებული იყო ისპაჰანის პროვინციაში.[9] |  |
| ჩრდილოეთ ხორასანი | ბოჯნურდი | 28,434 კმ² | 820,918 | 27.7 | 6 | 2004 წლის 29 სექტემბერს, ხორესანი გაიყო სამ პროვინციად |  |
| ხორასან-რეზავი | მეშჰედი | 144,681 კმ² | 5,620,770 | 36.0 | 19 | 2004 წლის 29 სექტემბერს, ხორესანი გაიყო სამ პროვინციად.[3] |  |
| ხუზისტანი | აჰვაზი | 64,055 კმ² | 4,345,607 | 67.8 | 18 |  | |
| ჰამადანი | ჰამადანი | 19,368 კმ² | 1,790,770 | 91 | 8 | გამოეყო ქერმენშაჰის პროვინციას.[7] |  |
| ჰორმაზაგანი | ბენდერ-აბასი | 70,669 კმ² | 1,410,667 კმ² | 18.6 | 11 | გამოეყო ქერმენის პროვინციას.[7] |  |
| ირანი (ქვეყანა) | თეირანი | 1,628 554 კმ² | 71,767,413 | 44.0 | 324 |  |
ირანის პროვინციების სია და მათი შედარება სხვადასხვა ქვეყნის მოსახლეობასთან
.svg){kind=small}
ირანის ისტორიული პროვინციები
იხილეთ აგრეთვე
სქოლიო
რესურსები ინტერნეტში
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
