დიაგენეზისი (ბერძნ. dia – აქ მოქმედების დამთავრების აღმნიშვნელი წინსართი და გენეზისი) — წყლის აუზის ფსკერზე ლამიანი ნალექების ქანად გარდაქმნა. ცნება „დიაგენეზისი“ მეცნიერებაში დაამკვიდრა გერმანელმა მეცნიერმა ვილჰელმ გუმბელმა (1880).
ლამში, რომელიც შედგება ქანებისა და მინერალთა ნამტვრევებისაგან, ცოცხალი (ბაქტერიები) და მკვდარი ორგანიზმებისაგან და მეტად გაწყლიანებულია, დიაგენეზის დროს მიმდინარეობს რთული ფიზიკურ-ქიმიური პროცესები: ბაქტერიების მიერ ლამის წყლიდან თავისუფალი ჟანგბადის შთანთქმის შედეგად დამჟანგველი გარემო აღმდგენად იქცევა; არამდგრადი მინერალები იხსნება ლამის წყალში; ორგანული ნივთიერებების ლპობის შედეგად წარმოიქმნება CO2, NH3, H2S, N2, СН4 და სხვ. აირები; იწყება ლამისა და ფსკერის წყალს შორის ნივთიერების გაცვლა და ნალექში აუტიგენური მინერალების წარმოქმნა; მიმდინარეობს ნალექის დეჰიდრატაცია, კოლოიდების დაძველება, კონკრეციების გაჩენა, ნალექების შეცემენტება და წარმოიქმნება დანალექი ქანი.
- ჩიხრაძე გ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თბ., 1978. — გვ. 493.
- Страхов Н. М., Основы теории литогенеза, 2 изд., т. 2, М., 1962.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
