მსოფლიო ჩემპიონატი ჭადრაკში ქალთა შორის

მსოფლიო ჩემპიონატი ჭადრაკში ქალთა შორის იმართება 1927 წლიდან ფიდეს ეგიდით.

ისტორია

მაია ჩიბურდანიძე ნანა ალექსანდრიას წინააღმდეგ

მსოფლიო ჩემპიონატი ჭადრაკში ქალთა შორის, ტირანა, 2011

XX საუკუნის დასაწყისში ჭადრაკმა საკმაო პოპულარობა მოიპოვა ქალთა შორის და ფიდემ გადაწყვიტა ჩაეტარებინა მსოფლიოს ჩემპიონატი ქალთა შორისაც. მსოფლიოს ჩემპიონატების ჩატარების სისტემა რამდენიმეჯერ შეიცვალა. 1927-1939 წლებში ჩატარდა 7 ტურნირი და ერთი მატჩი მსოფლიო პირველობაზე.

ვერა მენჩიკის გარდაცვალების 1944 შემდეგ ფიდემ 1949-1950 წლების გასაყარზე მოსკოვში ჩაატარა ტურნირი მსოფლიოს უპირველესი მოჭადრაკე ქალის გამოსავლენად. ამავე დროს შემოიღო მკაცრი სამწლიანი ციკლი. ეს ციკლი იწყებოდა ზონალური ტურნირებით, შემდეგ ზონებში გამარჯვებული მოჭადრაკეები პრეტენდენტთა ტურნირებში (მატჩებში) არკვევდნენ, თუ ვინ უნდა შეხვედროდა მომქმედ მსოფლიოს ჩემპიონს. 1971 წლიდან მსოფლიოში ქალთა ჭადრაკის სულ უფრო მზარდ პოპულარიზაციასთნ დაკავშვრებით, ფიდემ ზონალური ტურნირების შემდეგ დაუმატა კიდევ ერთი ეტაპი საზონათაშორისო ტურნირი, რომელიც არკვევდა პრეტენდენტთა ვინაობას. პრეტენდენტთა ტურნირის (მატჩების) გამარჯვებული კი ხვდებოდა მომქმედ მსოფლიოს ჩემპიონს 16 პარტიან მატჩში. 80-ანი წლების შუა ხანებიდან სამწლიანი ციკლი ორწლიანად გადაკეთდა. 2000 წლიდან ფიდემ შეცვალა სისტემა და მსოფლიოს ჩემპიონის გამოვლენა ე.წ. „ნოკაუტ-სისტემით“ დაიწყო.

2008 წელს ფიდემ კიდევ ერთხელ შეცვალა ჩემპიონატის ჩატარების სისტემა. 2009-2010 წლებში ჩატარდა 6 „გრან-პრის“ ტურნირი. მოჭადრაკეებს თავად არჩევდა ფიდე. თითოეული მოჭადრაკე ვალდებულია მონაწილეობა მიიღოს მინიმუმ ოთხ ტურნირში. შემოღებულ იქნა ქულათა დარიცხვის სისტემა. ტურნირების დამთავრების შემდეგ პირველ ადგილზე გასული მოჭადრაკე საჩემპიონო მატჩში შეხვდება მსოფლიოს ჩემპიონს.

ჩემპიონატის ჩატარების სისტემები

#	ციკლი	ჩატარების ადგილი	ტურნირი
I	1927	ლონდონი	ტურნირი მსოფლიოს პირველობაზე
II	1930	ჰამბურგი	ტურნირი მსოფლიოს პირველობაზე
III	1931	პრაღა	ტურნირი მსოფლიოს პირველობაზე
IV	1933	ფოლკსტონი	ტურნირი მსოფლიოს პირველობაზე
V	1935	ვარშავა	ტურნირი მსოფლიოს პირველობაზე
VI	1937	სტოკჰოლმი	ტურნირი მსოფლიოს პირველობაზე
VII	1937	ზემერინგი	მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
VIII	1939	ბუენოს-აირესი	ტურნირი მსოფლიოს პირველობაზე
IX	1949/1950	მოსკოვი	ტურნირი მსოფლიოს პირველობაზე
X	1950-1953	დონის როსტოვი მოსკოვი ლენინგრადი	ზონალური ტურნირი* პრეტენდენტთა ტურნირი მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XI	1953-1956	კრასნოდარი მოსკოვი მოსკოვი მოსკოვი	ზონალური ტურნირი პრეტენდენტთა ტურნირი მატჩ-ტურნირი მსოფლიოს პირველობაზე მატჩ-რევანში მსოფლიოს პირველობაზე
XII	1956-1959	ვილნიუსი პლოვდივი მოსკოვი	ზონალური ტურნირი პრეტენდენტთა ტურნირი მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XIII	1962-1965	რიგა ვრნიაჩკა ბანია მოსკოვი	ზონალური ტურნირი პრეტენდენტთა ტურნირი მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XIV	1962-1965	ბაქო სოხუმი რიგა	ზონალური ტურნირი პრეტენდენტთა ტურნირი მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XV	1965-1969	კიევი სუბოტიცა, თბილისი, მოსკოვი	ზონალური ტურნირი პრეტენდენტთა ტურნირი მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XVI	1969-1972	გორი ოჰრიდი მინსკი, ბლადელი, კისლოვოდსკი რიგა	ზონალური ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი პრეტენდენტთა მატჩები მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XVII	1972-1975	ტოლიატი მენორკა კისლოვოდსკი, რიგა, მოსკოვი ბიჭვინთა	ზონალური ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი პრეტენდენტთა მატჩები მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XVIII	1975-1978	ფრუნზე თბილისი როზენდალი სოფია, დორტმუნდი, სოჭი, თბილისი, ბერლინი, ტალინი, ბად-კისინგენი ბიჭვინთა	ზონალური ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი პრეტენდენტთა მატჩები მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XIX	1978-1981	ფრუნზე რიო-დე-ჟანეირო, ალიკანტე თბილისი, დონი-მილოვაცი, კისლოვოდსკი, ოდესა, ვილნიუსი ბორჯომი	ზონალური ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი პრეტენდენტთა მატჩები მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XX	1981-1984	ლენინგრადი ბად-კისინგენი, თბილისი ლვოვი, ალიკანტე, ბად-კისინგენი, ფელდენი, დაგომისი, დუბნა, სოფია ვოლგოგრადი	ზონალური ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი პრეტენდენტთა მატჩები მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XXI	1984-1986	ჩერნიგოვი ჟელეზნოვოდსკი ჰავანა მალმიო სოფია, ბორჯომი	ზონალური ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი პრეტენდენტთა ტურნირი მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XXII	1986-1988	ფრუნზე სმედერევსკა-პალანკა ტუზლა წყალტუბო თელავი	ზონალური ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი პრეტენდენტთა ტურნირი მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XXIII	1988-1991	ალმა-ატა აზოვი კუალა-ლუმპური ბორჯომი მანილა	ზონალური ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი პრეტენდენტთა ტურნირი მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XXIV	1991-1993	სუბოტიცა შანხაი მონტე-კარლო	საზონათაშორისო ტურნირი პრეტენდენტთა ტურნირი მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XXV	1993-1995	თბილისი ჯაკარტა ტილბურგი ხაენი	ზონალური ტურნირი საზონათაშორისო ტურნირი პრეტენდენტთა ტურნირი მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XXVI	2000	დელი	„ნოკაუტ-სისტემა“
XXVII	2001	მოსკოვი	„ნოკაუტ-სისტემა“
XXVIII	2004	ელისტა	„ნოკაუტ-სისტემა“
XXIX	2006	ეკატერინბურგი	„ნოკაუტ-სისტემა“
XXX	2008	ნალჩიკი	„ნოკაუტ-სისტემა“
XXXI	2010	ანთაქია	„ნოკაუტ-სისტემა“
XXXII	2009 - 2011	სტამბოლი ნანკინი ნალჩიკი ჯარმუკი ულან-ბატორი დოჰა	გრან-პრი მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე
XXXIII	2012	ხანტი-მანსიისკი	„ნოკაუტ-სისტემა“
XXXIV	2013 - 2014	ჟენევა დილიჟანი ტაშკენტი ხანტი-მანსიისკი თბილისი ერდენეტი	გრან-პრი მატჩი მსოფლიოს პირველობაზე

დასკვნითი მატჩები და ტურნირები

#	წელი	ქალაქი	მატჩი	ანგარიში	+	−	=
1	1927	ლონდონი	ვერა მენჩიკი	10½ 11-დან	10	0	1
2	1930	ჰამბურგი	ვერა მენჩიკი	ტურნირი	6	1	1
3	1931	პრაღა	ვერა მენჩიკი	ტურნირი	8	0	0
4	1933	ფოლკსტონი	ვერა მენჩიკი	ტურნირი	12	0	0
	1934	ამსტერდამი	ვერა მენჩიკი — სონია გრაფი	3 : 1	3	1	0
5	1935	ვარშავა	ვერა მენჩიკი	ტურნირი	9	0	0
6	1937	ზემერინგი	ვერა მენჩიკი — სონია გრაფი	11½ : 4½	9	2	5
7	1937	სტოკჰოლმი	ვერა მენჩიკი	ტურნირი	14	0	0
8	1939	ბუენოს-აირესი	ვერა მენჩიკი	ტურნირი	17	0	2
9	1949-1950	მოსკოვი	ლიუდმილა რუდენკო	11½ 15-დან	9	1	5
10	1953	ლენინგრადი	ლიუდმილა რუდენკო — ელისაბედ ბიკოვა	6 : 8	5	7	2
11	1956	მოსკოვი	ოლღა რუბცოვა	მატჩ-ტურნირი	7	3	6
12	1958	მოსკოვი	ოლღა რუბცოვა — ელისაბედ ბიკოვა	5½ : 8½	4	7	3
13	1959-1960	მოსკოვი	ელისაბედ ბიკოვა — კირა ზვორიკინა	8½ : 4½	6	2	5
14	1962	მოსკოვი	ელისაბედ ბიკოვა — ნონა გაფრინდაშვილი	2 : 9	0	7	4
15	1965	რიგა	ნონა გაფრინდაშვილი — ალა კუშნირი	8½ : 4½	7	3	3
16	1969	თბილისი, მოსკოვი	ნონა გაფრინდაშვილი — ალა კუშნირი	8½ : 4½	6	2	5
17	1972	რიგა	ნონა გაფრინდაშვილი — ალა კუშნირი	8½ : 7½	5	4	7
18	1975	ბიჭვინთა, თბილისი	ნონა გაფრინდაშვილი — ნანა ალექსანდრია	8½ : 3½	8	3	1
19	1978	ბიჭვინთა	ნონა გაფრინდაშვილი — მაია ჩიბურდანიძე	6½ : 8½	2	4	9
20	1981	ბორჯომი, თბილისი	მაია ჩიბურდანიძე — ნანა ალექსანდრია	8 : 8	4	4	8
21	1984	ვოლგოგრადი	მაია ჩიბურდანიძე — ირინა ლევიტინა	8½ : 5½	5	2	7
22	1986	სოფია, ბორჯომი	მაია ჩიბურდანიძე — ელენა ახმილოვსკაია	8½ : 5½	4	1	9
23	1988	თელავი	მაია ჩიბურდანიძე — ნანა იოსელიანი	8½ : 7½	3	2	11
24	1991	მანილა	მაია ჩიბურდანიძე — სიე ძიუნი	6½ : 8½	2	4	9
25	1993	მონტე-კარლო	სიე ძიუნი — ნანა იოსელიანი	8½ : 2½	7	1	3
26	1996	ხაენი	სიე ძიუნი — ჟუჟა პოლგარი	4½ : 8½	2	6	5
27	1999	ყაზანი, შენიანი	სიე ძიუნი — ალისა გალიამოვა	8½ : 6½	5	3	7
28	2001	მოსკოვი	ჭუ ჩენი — ალექსანდრა კოსტენიუკი	5 : 3	5	3	0
29	2004	ელისტა	ანტოანეტა სტეფანოვა — ეკატერინა კოვალევსკაია	2½ : ½	2	0	1
30	2006	ეკატერინბურგი	სიუ იუხუა — ალისა გალიამოვა	2½ : ½	2	0	1
31	2008	ნალჩიკი	ალექსანდრა კოსტენიუკი — ხოუ იფანი	2½ : 1½	1	0	3
32	2010	ანთაქია	ხოუ იფანი — ჟუან ლუფეი	5 : 3	3	1	4
33	2011	ტირანა	ხოუ იფანი — ჰამფი კონერუ	5½ : 2½	3	0	5
34	2012	ხანტი-მანსიისკი	ანა უშენინა — ანტოანეტა სტეფანოვა	3½ : 2½	2	1	3
35	2013	ტაიჯოუ	ანა უშენინა — ხოუ იფანი	1½ : 5½	0	4	3
36	2015	სოჭი	მარია მუზიჩუკი — ნატალია პოგონინა	2½ : 1½	1	0	3
37	2016	ლვოვი	მარია მუზიჩუკი — ხოუ იფანი	3 : 6	0	3	6
38	2017	თეირანი	თან ჭუნგი — ანა მუზიჩუკი	3½ : 2½	2	1	3
39	2018	შანხაი, ჩუნცინი	თან ჭუნგი — ძიუ ვენძიუნი	4½ : 5½	2	3	5

რესურსები ინტერნეტში

• მსოფლიო ჩემპიონატი ჭადრაკში ქალთა შორის - ისტორია