ლადისლავ პოსტუმი

ლადისლავ პოსტუმი, რომელიც ასევე ცნობილია, როგორც ლადისლაუსი (უნგრ: Utószülött László; ხორვატ: Ladislav Posmrtni; ჩეხ: Ladislav Pohrobek, ) დაიბადა 1440 წლის 22 თებერვალს და გარდაიცვალა 1457 წლის 23 ნოემბერს. იყო ავსტრიის ჰერცოგი და უნგრეთის, ხორვატიისა და ბოჰემიის მეფე. ის იყო ალბერტისა და ელიზაბეტის ვაჟი. ალბერტმა მთელი თვისი სამეფოები ანდერძით დაუტოვა მომავალ შვილს, გარდაცვალების ჟამს, რომელმაც მხოლოდ ავსტრიის სამეფოები მიიღო, საბოლოოდ. ოსმალეთის შემოსევის შიშით, უნგრეთის ბატონების უმრავლესობამ და პრელატებმა გადასცეს პოლონეთის გვირგვინი ვლადისლავ III-ს.

ლადისლავ პოსტუმი - უნგრეთისა და ხორვატიის მეფე (Ladislaus the Posthumous)
თანამდებობაზე ყოფნის დრო
1440 წელი – 1457 წელი
წინამორბედი	ალბერტი
დაბადებული	1440 წლის 22 თებერვალი კომორომი (ახლანდელი კომერნო სლოვაკეთში)
გარდაცვლილი	გარდაიცვალა 1457 წლის 23 ნოემბერი პრაღაში
მამა	ალბერტი
დედა	ელიზაბეტი
რელიგია	კათოლიკე

ლადისლავს, რომელიც ცნობილია უნგრეთში როგორც ლადისლავ V, დედამისმა გვირგვინი გადასცა1440 წლის 15 მაისს. თუმცა, უნგრეთის პარლამენტმა ლადისლავის კორონაცია და მისი მეფობა ძალადაკარგულად გამოაცხადა. დაიწყო სამოქალაქო ომი, რომელიც წლების განმავლობაში გაგრძელდა. ელიზაბეტმა მისი ქმრის შორეული ბიძაშვილი, ფრედერიკ III, რომაელთა მეფე, ლადისლავის მცველად დანიშნა. ლადისლავი ცხოვრობდა ფრედერიკის სასამართლოში (ძირითადად ვინერ ნეუსტადტში), სადაც ენეას სილვიუს პიკოლომინმა (მომავალი პაპი პიუს II) დაწერა ტრაქტატი მისი განათლების თაობაზე.

1442 წლის ბოლოს მას შემდეგ რაც დედამისი გარდაიცვალა, ლადისლავით დაინტერესებულნი იყვნენ ჩეხეთის კონდიტორი, ჯონ ჯისკრა (John Jiskra of Brandýs) და ჩეხეთის კათოლიკე მბრძანებელი - ულრიჩ II (Ulrich II of Rosenberg). ვლადისლავ III ვარნის ბრძოლაში დაეცა მის მეტოქესთან 1444 წლის ნოემბერში. მომდევნო წელს უნგრეთის პარლამენტიდან იყო შემოთავაზება, რომ ისინი ლადისლავს მეფედ აღიარებდნენ, თუ ფრედერიკ III უარს იტყოდა მის მზრუნველობაზე. მას შემდეგ, რაც ფრედერიკ III– მ უარყო შეთავაზება, უნგრეთის პარლამენტმა აირჩია ჯონ ჰუნადიდის რეგენტი 1446 წელს. ბოჰემიაში ჰუსიტების ხელმძღვანელმა, ჯორჯ პოდბრებადიმ, აიღო კონტროლი პრაღაზე 1448 წელს. ავსტრიის სამეფოებმა აიძულეს ფრედერიკ III , რომ უარი ერთქვა მეურვეობაზე და მათთვის გადაეცა 1452 წლის სექტემბერში. სამეფო ადმინისტრაცია ოფიციალურად აღადგინეს უნგრეთში მას შემდეგ, რაც ჰუნიადი გადადგა სასულიერო მმართველობიდან 1453 წლის დასაწყისში, მაგრამ მან განაგრძო კონტროლი სამეფო ციხეების უმეტესობასა და შემოსავლებზე.

ულრიჩ II, (მისი დედის ბიძაშვილი) გახდა ლადისლავის მთავარი მრჩეველი, მაგრამ ავსტრიელმა ბარონმა, აიძულა ლადისლავი განედევნა იგი. ლადისლავი გახდა ბოჰემიის მეფე 1453 წლის 28 ოქტომბერს. მან გამოასწორა ურთიერთობა ულრიჩ II- სთან 1455 წლის დასაწყისში. უნგრეთის ბარონების მხარდაჭერით, ლადისლავმა დაარწმუნა ჰუნიადი, გაეყვანა თავისი ჯარები სამეფო ციხეების უმეტესი ნაწილიდან და უარი ეთქვა სამეფო შემოსავლების ნაწილზე.

მას შემდეგ, რაც ოსმალეთის სულთანმა მეჰმედ მეორემ გადაწყვიტა უნგრეთში შეჭრა, ლადისლავმა და ულრიჩ II- მ დატოვეს სამეფო. სულთანმა ალყა შემოარტყა ბელგრადს. ჰუნიადიმ ციხე გაათავისუფლა 1456 წლის 22 ივნისს, მაგრამ ის გარდაიცვალა ორი კვირის შემდეგ. ლადისლავი და ულრიჩ II დაბრუნდნენ უნგრეთში და შეეცადნენ, ჰუნიადის ვაჟი აეძულებინათ, უარი ეთქვა ყველა სამეფო ციხესა და შემოსავალზე, მაგრამ იგი 9 ნოემბერს მოკლეს. უნგრეთის ბარონების უმეტესი ნაწილი მტრულად იყო განწყობილი მის მიმართ. მათი თანადგომით ლადისლავმა დაიჭირა იგი და მისი ძმა, მათათი. 1457 წლის მარტში, მას შემდეგ, რაც სიკვდილით დასაჯეს, მისმა ახლობლებმა აჯანყება წამოიწყეს ლადისლავის წინააღმდეგ და აიძულეს, იგი გაქცეულიყო უნგრეთიდან. ლადისლავი გარდაიცვალა მოულოდნელად პრაღაში 1457 წლის 23 ნოემბერს.

ცხოვრება

მშობლები და მშობიარობის შემდგომი პერიოდი (1440 წლამდე)

ლადისლავი იყო ალბერტისა და ელიზაბეტის ვაჟი. ^{[1] [2]}ალბერტი იყო ავსტრიის ჰერცოგი, ^{[3] [4]}ხოლო ელიზაბეტი - წმინდა რომის იმპერატორის, სიგიზმუნდის ერთადერთი შვილი.^[5] სიგიზმუნდს სურდა თავისი სამეფოების უზრუნველყოფა, როგორც მისი ქალიშვილისთვის, ასევე მისი მეუღლისთვის, მაგრამ ბოჰემიისა და უნგრეთის სამეფოები არ აღიარებდნენ წყვილის მმართველობას მემკვიდრეობის უფლებაზე. მას შემდეგ, რაც სიგიზმუნდი გარდაიცვალა 1437 წლის დეკემბერში, ალბერტი აირჩიეს უნგრეთის ერთადერთ მეფედ. ^{[5] [6]}ბოჰემიაში ალბერტი ერთხმად აირჩიეს მეფედ მხოლოდ მას შემდეგ, რაც მან დაამარცხა კასმირი - პოლონეთის ვლადისლავ III- ის უმცროსი ძმა, რომელსაც მხარი დაუჭირა ჰუსიტი ბატონებისა და მძარცველთა ჯგუფმა. ^[7]

ალბერტი გეგმავდა სამხედრო ექსპედიციის გატარებას ოსმალი თურქების წინააღმდეგ, რომლებიც ძარცვას იძიებდნენ უნგრეთის სამხრეთ რეგიონებში, მაგრამ მომზადების დროს მძიმედ ავად გახდა. ^{[8] [9]}მომაკვდავ მეფეს, რომელმაც იცოდა, რომ მისი ცოლი ფეხმძიმე იყო, თავის სამშობლოში სურდა დაბრუნება. ალბერტი გარდაიცვალა 1439 წლის 27 ოქტომბერს.

უნგრეთში ოსმალეთის ახალი შემოსევის შიშით, უნგრეთის ბატონების უმრავლესობამ და პრელატებმა უარი თქვეს გარდაცვლილი მეფის უკანასკნელი ნების მიღებაზე. მათ გვირგვინი შესთავაზეს პოლონელ ვლადისლავ III- ს და სურდათ დაერწმუნებინათ ორსული დედოფალი, რომ დაქორწინებულიყო ახალი მეფეზე. ^{[10] [11] [12]} ბოჰემიაში, 1440 წლის იანვარში, ესტელთა კრებამ მიიღო დადგენილებები, რათა თავიდან აეცილებინათ ახალი სამოქალაქო ომი ჰუსიტებსა და კათოლიკეებს შორის ახალი მეფის არჩევის გამო. ^[13]

მიუხედავად იმისა, რომ 31 წლის ელიზაბეტი, როგორც ჩანს, დათანხმდა დაქორწინებას ვლადისლავ III-სთან, რომელიც მხოლოდ 16 წლის იყო, ის შვილის კორონაციისთვის მოემზადა მას შემდეგ, რაც მისმა ექიმებმა იწინასწარმეტყველეს, რომ მას შეეძინება ვაჟი. ^[14] ელიზაბეტმა 1440 წლის 21 თებერვალს, კომისროში (ახლანდელი კომერნო სლოვაკეთის რესპუბლიკაში) ლადისლავი გააჩინა, მამის გარდაცვალებიდან თითქმის ოთხი თვის შემდეგ. ^[15]

მემკვიდრეობა და სამოქალაქო ომი უნგრეთში (1440–1442)

ავსტრიის სამეფოებმა დაადასტურეს ვლადისლავ III-ს მმართველობა. რომაელთა მეფედ არჩეულ იქნა ფრედერიკი - ლადისლავის მამის უკანასკნელი ნების თანახმად.^[16] ვაჟის დაბადებიდან მალევე, დედოფალმა ელიზაბეტმა გაგზავნა პოლონეთში დესპანები, რათა დაერწმუნებინათ უნგრეთის მოქალაქეების დელეგატები, რომ შეწყვიტათ მოლაპარაკებები პოლონელ ვლადისლავ III- სთან.

1440 წლის 8 მარტს ლადისლავი მეფე გახდა.

ყველაზე ძლიერი ბატონები და ქალაქების უმეტესობა დარჩა ბავშვი-მეფის ერთგული, მაგრამ დიდგვაროვნების უმეტესობა ამჯობინებდა ვლადისლავ III-ს მმართველობას იმ იმედით, რომ იგი შეძლებდა სამეფო თავდაცვის მართვას ოსმალთა წინააღმდეგ. ^[17][18] ამ ორი მეფის მომხრეებს შორის დაიწყო სამოქალაქო ომი, რომელიც გრძელდებოდა წლების განმავლობაში. ^[19] პარლამენტმა ლადისლავის კორონაცია ძალადაკარგულად გამოაცხადა 1440 წლის 29 ივნისს. ^[20]

დედოფალმა ელიზაბეტმა ხელშეკრულება გააფორმა რომაელთა მეფე ფრედერიკ III- სთან, 22 ნოემბერს ვინერ ნეუსტატში. ^[21] იგი არა მხოლოდ დანიშნა მისი შვილის მეურვედ, არამედ უნგრეთის წმინდა გვირგვინიც გადასცა.

დედოფალმა ელიზაბეტმა დაიქირავა ჩეხი კონდუტერი, რომელმაც კონტროლი მოიპოვა კასაზე (ამჟამად კოჩისი სლოვაკეთში).^[22] ამასთან, ორმა სამხედრო მეთაურმა, ნიკოლას უჯლაკმა და ჯონ ჰუნიადიმ, დაამარცხეს ბავშვი ლადისლავის მომხრეების გაერთიანებული არმია უნგრეთის ცენტრალური და სამხრეთ ნაწილებიდან, 1441 წლის დასაწყისში ბუტაცეკის ბრძოლაში. მომდევნო თვეების განმავლობაში ვლადისლავ III-მ და მისმა სარდლებმა აიღეს კონტროლი უნგრეთის დასავლეთ და აღმოსავლეთ ტერიტორიებზე. მოლაპარაკება დაიწყო, დედოფალმა ელიზაბეტმა და ვლადისლავმა, ხელი მოაწერეს სამშვიდობო ხელშეკრულებას1442 წლის 13 დეკემბერს. ^[23] დედოფალმა ვლადისლავ III მეფედ აღიარა, მაგრამ შეინარჩუნა შვილის პრეტენზია ტახტზე. სამი ან ოთხი დღის შემდეგ დედოფალი მოულოდნელად გარდაიცვალა და ლადისლავი ობოლი დარჩა.

ფრედერიკ III- ის პალატა (1442–1452)

ლადისლავის დედის გარდაცვალების შემდეგ, მის პრეტენზიას უნგრეთსა და ბოჰემში მმართველობაზე, უპირველეს ყოვლისა, იცავდნენ იან ჯისკრა და როზენბერგ ულრიჩი. ^[24]უნგრეთის უმეტესი ნაწილი დარჩა ლადისლავის მეტოქის, ვლადისლავ III-ის მმართველობის ქვეშ.

ლადისლავის მეტოქე, ვლადისლავ III, გარდაიცვალა ოსმალთა წინააღმდეგ ბრძოლაში, ვარნის ბრძოლაში, 1444 წლის 10 ნოემბერს. მომავალი წლის პარლამენტის სხდომის დროს, უნგრეთის სამეფოები შეთანხმდნენ, რომ ისინი ლადისლავს მეფედ აღიარებდნენ, თუ ვლადისლავი, რომლის ბედი ჯერ კიდევ გაურკვეველი იყო, 1445 წლის 1 ივნისამდე არ დაბრუნდებოდა უნგრეთში. ამასთან, ისინი ითვალისწინებდნენ, რომ აირჩევენ ახალ მეფეს, თუ ბავშვის მეურვე, ფრედერიკ III გაათავისუფლებდა მას, როგორც მეფეს, და დატოვებს უნგრეთის წმინდა გვირგვინს. ^[25] ივნისის ბოლოს ფრედერიკ III შეიჭრა უნგრეთში და დაიპყრო ათეული ციხესიმაგრე უნგრეთის დასავლეთ საზღვრების გასწვრივ. ფრედერიკ III- მა უარი თქვა ლადისლავის განთავისუფლებაზე, რის გამოც, უნგრეთის პარლამენტმა აირჩია ჯონ ჰუნიადი ლადისლავის არასრულწლოვნების პერიოდისთვის, 1446 წლის 6 ივნისს. ჯონ ჰუნიადი, რომელმაც მიიღო გუბერნატორის ტიტული, მართავდა უნგრეთის უმეტეს ნაწილს, მაგრამ ფრედერიკ III- ის, იან იისკრასა და სელჯეს კონტროლის ქვეშ მყოფი რეგიონების გაფართოება ვერ შეძლო. 1446 წლის 1 ივნისს უნგრეთის სამეფოებსა და ფრედერიკ III-ის დესპანებს შორის დაიდო ზავი, რამაც დაადასტურა ფრედერიკ III-ის მეურვეობა ლადისლავზე.

ლადისლავს, ფრედერიკ III- ის სასამართლოში კარგი განათლება ჰქონდა მიღებული. ენეას სილვიუს პიკოლომინმა (მომავალი პაპი პიუს II) გააერთიანა რჩევები განათლების შესახებ იმ წერილში, რომელიც მან 1450 წელს ათი წლის ლადისლავს გადასცა. პიკოლომინი ვარაუდობს, რომ მან უნდა წაიკითხოს, როგორც კლასიკური ავტორები (მათ შორის არქიმედესი, ციცერონი, ლივი და ვერგილი), ისე ბიბლია. მან ასევე ხაზი გაუსვა ფიზიკური მომზადების მნიშვნელობას და აღნიშნა, რომ "როგორც გონება, ისე სხეული ... უნდა განვავითაროთ ერთმანეთთან". ^[26]

ჯონ ჰუნიადიმ ხელი მოაწერა სამშვიდობო ხელშეკრულებას ფრედერიკ III- სთან 1450 წლის 22 ოქტომბერს.^[27]ისინი შეთანხმდნენ, რომ ლადისლავი ფრედერიკ III- ის მეურვეობის ქვეშ დარჩებოდა, სანამ მეთვრამეტე დაბადების დღე ექნებოდა, ლადისლავის არასრულწლოვნების დროს კი ჰუნიადი მართავდა უნგრეთს. მათმა შეთანხმებამ უკმაყოფილება გამოიწვია ავსტრიის მემამულეებს შორის, რადგან უმრავლესობის ასაკი ადგილობრივი ჩვეულების მიხედვით იყო თორმეტი ან თექვსმეტი წელი. ავსტრიელი ბატონები ცდილობდნენ, ხელი შეეშალათ ლადისლავისთვის, მისი მეურვის იტალიაში თანხლებაზე 1451 წლის ბოლოს. იტალიიდან დაბრუნების შემდეგ, იმპერატორმა ფრედერიკმა კვლავ უარი თქვა ლადისლავის მეურვეობაზე , რამაც გამოიწვია ღია აჯანყების პროვოცირება ს 1452 წლის დასაწყისში. ავსტრიისა და უნგრეთის წარმომადგენლებმა და ბოჰემელმა კათოლიკე ბატონებმა, 5 მარტს ხელი მოაწერეს ხელშეკრულებას ვენაში , რომელიც მიმართული იყო იმპერატორ ფრედერიკის წინააღმდეგ. აჯანყებულმა ავსტრიელებმა აიძულეს ფრედერიკ III, რომ გადაეცა ლადისლავი მათთვის, 4 სექტემბერს.

მეფობა (1452–1457)

ჯონ ჰუნიადი თანამდებობიდან გადადგა მომდევნო წლის დასაწყისში. ლადისლავმა ჰუნიადი „სამეფოს კაპიტანად“ დანიშნა. ^[28]1453 წლის 29 იანვარს პრესბურგში, უნგრეთის პარლამენტმა აღიარა ლადისლავის პოზიცია, როგორც კანონიერი მეფე, ოფიციალური არჩევნების ან ახალი კორონაციის გარეშე.

თვეების განმავლობაში, ულრიჩ II(Ulrich of Celje) იყო ლადისლავის ყველაზე გავლენიანი მრჩეველი. ულრიჩ II-მ,16 აპრილს ხელი მოაწერა ხელშეკრულებას ჯორჯ პოდბრედისთან და დაარწმუნა ლადისლავი, რომ დაედასტურებინა პოდებრადის გუბერნატორის თანამდებობა ბოჰემიაში. 13 სექტემბერს მან ასევე ხელი მოაწერა ხელშეკრულებას მთავარეპისკოპოს დენეს შესკისთან და სხვა უნგრელ ბატონებთან, რომლებიც დაჰპირდნენ, რომ მას მხარს დაუჭერდნენ მოწინააღმდეგეებთან.

ლადისლავი დაინიშნა ბოჰემიის მეფედ პრაღაში, 1453 წლის 28 ოქტომბერს, რამაც დაასრულა გრძელვადიანი უმეფობის ხანა. ^[29] ლედისლავი დარჩა პრაღაში მომდევნო თორმეტი თვის განმავლობაში. პრაღა დატოვა 1454 წლის ნოემბრის ბოლოს. იგი ეწვია სილეზიასა და მორავიას, სადაც ადგილობრივი სამეფოები მას პატივს მიაგებდნენ. მას შემდეგ, რაც ლადისლავი მორავიაში ჩავიდა, კტიბორ ტოვაზოვსკიმ თავად დანიშნა ჩეხეთის კათოლიკე დიდგვაროვნები სამეფო თანამდებობის პირებად და უზრუნველყო მათი ერთგულება მის მიმართ.^[30] ლადისლავი დაბრუნდა ვენაში 1455 წლის 16 თებერვალს.

ახლად არჩეულმა პაპმა კალიქსტუს III- მ გამოაცხადა ჯვაროსნული ლაშქრობა ოსმალი თურქების წინააღმდეგ, რომლებმაც დაიკავეს სერბეთის დიდი ნაწილი. ^[31] სულთან მეჰმედ II- ის შემოტევებისთვის მზადება უნგრეთში 1455 წლის შემოდგომაზე დაიწყო. ლადისლავი უნგრეთში ჩამოვიდა 1456 წლის თებერვალში. მან მარტში ჩაატარა სხდომა ზოგად მობილიზაციასა და ქვეყნის თავდაცვის ხარჯების დაფარვის თაობაზე. აპრილის თვეში, ლადისლავმა სესხი აიღო, 8000 ფლორინი ჰუნიადიდან. სანამ სულთანის არმიამ მიაღწია უნგრეთის სამხრეთ საზღვარს, ლადისლავმა დატოვა უნგრეთი და დაბრუნდა ვენაში. ^[32]

სულთან მეჰმედ II- მ ალყა შემოარტყა ბელგრადს 1456 წლის ივლისის დასაწყისში. ^[33] ორი კვირის შემდეგ, ჯონ ჰუნიადი გარდაიცვალა ეპიდემიით, რომელიც დაიწყო ბელგრადში. ^[34][35]

ლადისლავი უნგრეთში სექტემბერში დაბრუნდა. ულრიჩ II მას თან ახლდა გერმანიის ჯვაროსნული ლაშქრის არმიასთან ერთად, რომელიც შეიკრიბა ვენის მახლობლად. მათ გადაწყვიტეს, უკანვე დაებრუნებინათ ყველა სამეფო ციხე და შემოსავალი, რომელიც ჰუნიადმა, ლადისლავ ჰუნიადისგან მიიღო. ახალგაზრდა ჰუნიადი აშკარად დაემორჩილა მეფეს ფუტაკში გამართულ შეხვედრაზე (ახლანდელი სერბეთი, ფუტოგი) და ბელგრადში მიიწვია ლადისლავი და უელრიხ სელჯი, მაგრამ მას შემდეგ რაც მეფე და ულრიჩ II შემოვიდნენ ციხესიმაგრეში, ჰუნიადის ჯარისკაცები თავს დაესხნენ 9 ნოემბერს. სამეფო ლაშქარი მალე დაიშალა და მეფემ თავი ტყვედ მიიჩნია. იგი ჰუნიადთან ერთად გაემგზავრა ტიმიშოარაში(რუმინეთში), რომელიც ჰუნიადის სამფლობელოების მნიშვნელოვანი ცენტრი იყო. ჰუნიადიმ მეფეს მხოლოდ მაშინ მისცა უფლება, დაეტოვებინა ტიმიშოარა, რაც ლადისლავმა პირობა დადო, რომ იგი შურს არ იძებდა ულრიჩ II-ს მკვლელობისთვის.

ტიშოარადან ლადისლავი ბუდაში გაემგზავრა. მან მალევე გააცნობიერა, რომ უნგრეთის ბარონების უმრავლესობა მტრულად განწყობილი იყო ჰუნიადის მიმართ. რჩევის საფუძველზე, მეფემ დაარწმუნა ჰუნიადი, რომ უმცროს ძმასთან, 14 წლის მატიასთან ერთად ბუდაში ჩასულიყო. ^[36] 1457 წლის 14 მარტს ჩამოსვლისთანავე, ლადისლავმა ორი ჰუნადიდი დააპატიმრა. სამეფო საბჭოს სხდომაზე, ბარონებმა ძმები ჰუნდიდები სიკვდილით დასაჯეს. ძმების დედა, ელიზაბეტ სიზლიგი და მისი ძმა, მაიკლ სიზლიგი, აჯანყდნენ მეფის წინააღმდეგ, რამაც გამოიწვია სამოქალაქო ომი მეფის ერთგულ მეფეებსა და ჰუნიადის ოჯახის მომხრეებს შორის. ^[37]

ვენიდან ლადისლავი გაემგზავრა პრაღაში, სადაც მოულოდნელად გარდაიცვალა 1457 წლის 23 ნოემბერს. მისი თანამედროვეები ეჭვობდნენ, რომ ახალგაზრდა მეფე მოწამლული იყო, მაგრამ მისი ჩონჩხის გამოკვლევა აჩვენებს, რომ ის ბუბონური ჭირის ან ლეიკემიის მსხვერპლი გახდა. ლადისლავ პოსტუმი დაკრძალეს პრაღის წმინდა ვიტუსის ტაძარში.

ოჯახი

ლადისლავი არასოდეს დაქორწინებულა. 1457 წლის შემოდგომაზე პრაღაში ჩასვლის შემდეგ მან მოითხოვა საფრანგეთის შარლ VII-ს ასულის, მაგდალინას ხელი. ჩარლზ VII- მ მიიღო ეს წინადადება, მაგრამ ლადისლავი გარდაიცვალა იმ დროისთვის, როდესაც ქორწინების ხელშეკრულებას ხელი მოაწერეს პარიზში მისმა წარმომადგენლებმა. ლადისლავის გარდაცვალების შედეგად, ჰაბსბურგის სახლის "ალბერტინის ხაზი" გადაშენდა.

ლიტერატურა

• Pálosfalvi, Tamás (2002). "V. László". In Kristó, Gyula (ed.). Magyarország vegyes házi királyai [The Kings of Various Dynasties of Hungary] (in Hungarian). Szukits Könyvkiadó. pp. 139–150. ISBN 963-9441-58-9
• Tringli, István (2012). "V. László". In Gujdár, Noémi; Szatmáry, Nóra (eds.). Magyar királyok nagykönyve: Uralkodóink, kormányzóink és az erdélyi fejedelmek életének és tetteinek képes története [Encyclopedia of the Kings of Hungary: An Illustrated History of the Life and Deeds of Our Monarchs, Regents and the Princes of Transylvania] (in Hungarian). Reader's Digest. pp. 138–139. ISBN 978-963-289-214-6
• Beller, Steven (2006). A Concise History of Austria. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-47886-1
• Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3
• Newcomer, James (1995). The Grand Duchy of Luxembourg: The Evolution of Nationhood. Editions Emile Borschette; Le Bon Livre. ISBN 2-87982-057-X p. 111.
• Solymosi, László; Körmendi, Adrienne (1981). "A középkori magyar állam virágzása és bukása, 1301–1526 [The Heyday and Fall of the Medieval Hungarian State, 1301–1526]". In Solymosi, László (ed.). Magyarország történeti kronológiája, I: a kezdetektől 1526-ig [Historical Chronology of Hungary, Volume I: From the Beginning to 1526] (in Hungarian). Akadémiai Kiadó. pp. 188–228. ISBN 963-05-2661-1
• Šmahel, František (2011). "The Hussite Revolution (1419–1471)". In Pánek, Jaroslav; Tůma, Oldřich (eds.). A History of the Czech Lands. Charles University in Prague. pp. 149–187. ISBN 978-80-246-1645-2
• Bijvoet, Maya C. (1987). "Helene Kottanner: The Austrian Chambermaid". In Wilson, Katharina M. (ed.). Women Writers of the Renaissance and Reformation. University of Georgia Press. pp. 327–349. ISBN 0-8203-0866-8
• Pálosfalvi, Tamás (2002). "V. László". In Kristó, Gyula (ed.). Magyarország vegyes házi királyai [The Kings of Various Dynasties of Hungary] (in Hungarian). Szukits Könyvkiadó. pp. 139–150. ISBN 963-9441-58-9
• Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9
• Solymosi, László; Körmendi, Adrienne (1981). "A középkori magyar állam virágzása és bukása, 1301–1526 [The Heyday and Fall of the Medieval Hungarian State, 1301–1526]". In Solymosi, László (ed.). Magyarország történeti kronológiája, I: a kezdetektől 1526-ig [Historical Chronology of Hungary, Volume I: From the Beginning to 1526] (in Hungarian). Akadémiai Kiadó. pp. 188–228. ISBN 963-05-2661-1
• Spiesz, Anton; Caplovic, Dusan; Bolchazy, Ladislaus J. (2006). Illustrated Slovak History: A Struggle for Sovereignty in Central Europe. Bolchazy-Carducci Publishers. ISBN 978-0-86516-426-0
• Bartl, Július; Čičaj, Viliam; Kohútova, Mária; Letz, Róbert; Segeš, Vladimír; Škvarna, Dušan (2002). Slovak History: Chronology & Lexicon. Bolchazy-Carducci Publishers, Slovenské Pedegogické Nakladatel'stvo. ISBN 0-86516-444-4 p. 49.
• Pálosfalvi, Tamás (2002). "V. László". In Kristó, Gyula (ed.). Magyarország vegyes házi királyai [The Kings of Various Dynasties of Hungary] (in Hungarian). Szukits Könyvkiadó. pp. 139–150. ISBN 963-9441-58-9
• Mureşanu, Camil (2001). John Hunyadi: Defender of Christendom. The Center for Romanian Studies. ISBN 973-9432-18-2
• Tringli, István (2012). "V. László". In Gujdár, Noémi; Szatmáry, Nóra (eds.). Magyar királyok nagykönyve: Uralkodóink, kormányzóink és az erdélyi fejedelmek életének és tetteinek képes története [Encyclopedia of the Kings of Hungary: An Illustrated History of the Life and Deeds of Our Monarchs, Regents and the Princes of Transylvania] (in Hungarian). Reader's Digest. pp. 138–139. ISBN 978-963-289-214-6
• Šmahel, František (2011). "The Hussite Revolution (1419–1471)". In Pánek, Jaroslav; Tůma, Oldřich (eds.). A History of the Czech Lands. Charles University in Prague. pp. 149–187. ISBN 978-80-246-1645-2
• Fine, John V. A (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. The University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4 p. 560.
• Pálosfalvi, Tamás (2002). "V. László". In Kristó, Gyula (ed.). Magyarország vegyes házi királyai [The Kings of Various Dynasties of Hungary] (in Hungarian). Szukits Könyvkiadó. pp. 139–150. ISBN 963-9441-58-9
• Spiesz, Anton; Caplovic, Dusan; Bolchazy, Ladislaus J. (2006). Illustrated Slovak History: A Struggle for Sovereignty in Central Europe. Bolchazy-Carducci Publishers. ISBN 978-0-86516-426-0

რესურსები ინტერნეტში

• https://archive.org/details/concisehistoryof00stev/page/n9/mode/2up
• https://archive.org/details/womenwritersofre00wils
• https://history.hanover.edu/texts/aeneas.html
• https://archive.org/details/historyofhungary00pete/page/54

სქოლიო

1. Pálosfalvi, Tamás (2002). "V. László". In Kristó, Gyula (ed.). Magyarország vegyes házi királyai [The Kings of Various Dynasties of Hungary] (in Hungarian). Szukits Könyvkiadó. pp. 139–150. ISBN 963-9441-58-9
2. Tringli, István (2012). "V. László". In Gujdár, Noémi; Szatmáry, Nóra (eds.). Magyar királyok nagykönyve: Uralkodóink, kormányzóink és az erdélyi fejedelmek életének és tetteinek képes története [Encyclopedia of the Kings of Hungary: An Illustrated History of the Life and Deeds of Our Monarchs, Regents and the Princes of Transylvania] (in Hungarian). Reader's Digest. pp. 138–139. ISBN 978-963-289-214-6
3. Beller, Steven (2006). A Concise History of Austria. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-47886-1 p. 33.
4. https://archive.org/details/concisehistoryof00stev/page/n9/mode/2up
5. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3 p. 279.
6. Solymosi, László; Körmendi, Adrienne (1981). "A középkori magyar állam virágzása és bukása, 1301–1526 [The Heyday and Fall of the Medieval Hungarian State, 1301–1526]". In Solymosi, László (ed.). Magyarország történeti kronológiája, I: a kezdetektől 1526-ig [Historical Chronology of Hungary, Volume I: From the Beginning to 1526] (in Hungarian). Akadémiai Kiadó. pp. 188–228-257. ISBN 963-05-2661-1
7. Šmahel, František (2011). "The Hussite Revolution (1419–1471)". In Pánek, Jaroslav; Tůma, Oldřich (eds.). A History of the Czech Lands. Charles University in Prague. pp. 149–187. ISBN 978-80-246-1645-2
8. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3 p. 280.
9. Beller, Steven (2006). A Concise History of Austria. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-47886-1 p. 34.
10. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3 p. 281.
11. Bijvoet, Maya C. (1987). "Helene Kottanner: The Austrian Chambermaid". In Wilson, Katharina M. (ed.). Women Writers of the Renaissance and Reformation. University of Georgia Press. pp. 327–349. ISBN 0-8203-0866-8
12. https://archive.org/details/womenwritersofre00wils
13. Šmahel, František (2011). "The Hussite Revolution (1419–1471)". In Pánek, Jaroslav; Tůma, Oldřich (eds.). A History of the Czech Lands. Charles University in Prague. pp. 149–187. ISBN 978-80-246-1645-2
14. Bijvoet, Maya C. (1987). "Helene Kottanner: The Austrian Chambermaid". In Wilson, Katharina M. (ed.). Women Writers of the Renaissance and Reformation. University of Georgia Press. pp. 327–349. ISBN 0-8203-0866-8
15. Pálosfalvi, Tamás (2002). "V. László". In Kristó, Gyula (ed.). Magyarország vegyes házi királyai [The Kings of Various Dynasties of Hungary] (in Hungarian). Szukits Könyvkiadó. pp. 139–150. ISBN 963-9441-58-9
16. Pálosfalvi, Tamás (2002). "V. László". In Kristó, Gyula (ed.). Magyarország vegyes házi királyai [The Kings of Various Dynasties of Hungary] (in Hungarian). Szukits Könyvkiadó. pp. 139–150. ISBN 963-9441-58-9
17. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3
18. Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9
19. Solymosi, László; Körmendi, Adrienne (1981). "A középkori magyar állam virágzása és bukása, 1301–1526 [The Heyday and Fall of the Medieval Hungarian State, 1301–1526]". In Solymosi, László (ed.). Magyarország történeti kronológiája, I: a kezdetektől 1526-ig [Historical Chronology of Hungary, Volume I: From the Beginning to 1526] (in Hungarian). Akadémiai Kiadó. pp. 188–228. ISBN 963-05-2661-1
20. Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9
21. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3
22. Spiesz, Anton; Caplovic, Dusan; Bolchazy, Ladislaus J. (2006). Illustrated Slovak History: A Struggle for Sovereignty in Central Europe. Bolchazy-Carducci Publishers. ISBN 978-0-86516-426-0
23. Bartl, Július; Čičaj, Viliam; Kohútova, Mária; Letz, Róbert; Segeš, Vladimír; Škvarna, Dušan (2002). Slovak History: Chronology & Lexicon. Bolchazy-Carducci Publishers, Slovenské Pedegogické Nakladatel'stvo. ISBN 0-86516-444-4 p. 49.
24. Pálosfalvi, Tamás (2002). "V. László". In Kristó, Gyula (ed.). Magyarország vegyes házi királyai [The Kings of Various Dynasties of Hungary] (in Hungarian). Szukits Könyvkiadó. pp. 139–150. ISBN 963-9441-58-9
25. Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9 p. 116.
26. https://history.hanover.edu/texts/aeneas.html
27. Mureşanu, Camil (2001). John Hunyadi: Defender of Christendom. The Center for Romanian Studies. ISBN 973-9432-18-2
28. Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9 p. 117.
29. Tringli, István (2012). "V. László". In Gujdár, Noémi; Szatmáry, Nóra (eds.). Magyar királyok nagykönyve: Uralkodóink, kormányzóink és az erdélyi fejedelmek életének és tetteinek képes története [Encyclopedia of the Kings of Hungary: An Illustrated History of the Life and Deeds of Our Monarchs, Regents and the Princes of Transylvania] (in Hungarian). Reader's Digest. pp. 138–139. ISBN 978-963-289-214-6
30. Šmahel, František (2011). "The Hussite Revolution (1419–1471)". In Pánek, Jaroslav; Tůma, Oldřich (eds.). A History of the Czech Lands. Charles University in Prague. pp. 149–187. ISBN 978-80-246-1645-2
31. Fine, John V. A (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. The University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4 p. 560.
32. Pálosfalvi, Tamás (2002). "V. László". In Kristó, Gyula (ed.). Magyarország vegyes házi királyai [The Kings of Various Dynasties of Hungary] (in Hungarian). Szukits Könyvkiadó. pp. 139–150. ISBN 963-9441-58-9
33. Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9
34. https://archive.org/details/historyofhungary00pete/page/54
35. Spiesz, Anton; Caplovic, Dusan; Bolchazy, Ladislaus J. (2006). Illustrated Slovak History: A Struggle for Sovereignty in Central Europe. Bolchazy-Carducci Publishers. ISBN 978-0-86516-426-0
36. Kubinyi, András (2008). Matthias Rex. Balassi Kiadó. ISBN 978-963-506-767-1
37. Bak, János (1994). "The late medieval period, 1382–1526". In Sugár, Peter F.; Hanák, Péter; Frank, Tibor (eds.). A History of Hungary. Indiana University Press. pp. 54–82. ISBN 0-253-20867-X