გარდამავალი პერიოდი ეკონომიკაში აღნიშნავს გეგმური ეკონომიკიდან თავისუფალ საბაზრო ურთიერთობებზე გადასვლის პროცესს. ყოფილი საბჭოთა ბლოკის ქვეყნები მოიაზრება გარდამავალ ეკონომიკურ სივრცეში. ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა, კამბოჯა და ვიეტნამიც ასევე ხშირად ამ სიაში ერთიანდება. ეს ეკონომიკები და მათი დინამიკა ინტენსიური შესწავლის საგანია ეკონომიკური განვითარების პროპონენტთა მიერ მსოფლიო ბანკსა და მრავალ უმსხვილეს ეკონომიკურ კვლევით ინსტიტუტებში.
კერძო საკუთრებაზე უფლებების არსებობა საბაზრო ეკონომიკის საბაზისო ელემენტია და, შესაბამისად, ამ უფლებათა დაკანონება გარდამავალი პროცესის მთავარი ინდიკატორია.
ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკს (EBRD) ჩამოყალიბებული აქვს გარდამავალ პერიოდში პროგრესის გამოთვლის ინდიკატორები. კლასიფიკაციის სისტემა თავდაპირველად ამ ბანკის 1994 წლის გარდამავალი პერიოდის ანგარიშში გამოქვეყნდა, თუმცა მომდევნო წლების ანგარიშებში ის რამდენიმეჯერ შესწორდა და დაიხვეწა. ეს ინდიკატორებია:
- ფართომასშტაბიანი პრივატიზაცია
- მცირე ზომის საწარმოთა პრივატიზაცია
- მთავრობისა და სამეწარმეო რესტრუქტურიზაცია
- ფასთა ლიბერალიზაცია
- სავაჭრო და საგარეო გაცვლითი სისტემების რეორგანიზაცია
- კონკურენციის წახალისების პოლიტიკა
- საბანკო რეფორმა და საპროცენტო განაკვეთების ლიბერალიზაცია
- ფასიანი ქაღალდების ბაზრებისა და არასაბანკო ფინსნსური ინსტიტუტების განვითარება
- ინფრასტრუქტურის რეფორმა
ზემოთაღნიშნეული კლასიფიკაციით ამჟამად გარდამავალ ეკონომიკათა სიაში 25 ქვეყანა მოიაზრება:
აზია
ცენტრალური/აღმოსავლეთ ევროპა
თანამეგობრობის ქყვენები (დსთ)
- აზერბაიჯანი
- ბელარუსი
- თურქმენეთი*
- მოლდოვა
- რუსეთი
- საქართველო
- სომხეთი
- ტაჯიკეთი
- უკრაინა
- უზბეკეთი
- ყაზახეთი
- ყირგიზეთი
შენიშვნა: *თურქმენეთი გამოვიდა თანამეგობრობიდან 2005 წლის 26 აგვისტოს და მხოლოდ ასოცირებული წევრია.
საქართველოს ეროვნული ხელისუფლების ეკონომიკური დოქტრინა, რომელსაც უნდა უზრუნველეყო საბჭოთა სისტემაში მთლიანად ინტეგრირებული ცენტრალიზებულად გეგმვადი ეკონომიკური სისტემიდან დამოუკიდებელი ქვეყნის სოციალურად ორიენტირებულ საბაზრო ეკონომიკაზე გადასვლა გარდამავალ პერიოდში, წარმოდგენილი იქნა „მრგვალი მაგიდის“ 1990 წლის უზენაესი საბჭოს საარჩევნო პროგრამაში და 1991 წელს საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებზე ზვიად გამსახურდიას პროგრამაში.
 |
ეს სტატია ეკონომიკის შესახებ ჯერჯერობით ესკიზია. თქვენ შეგიძლიათ დაგვეხმაროთ მის შევსებაში. |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
