ბერბერთა აჯანყება

ბერბერთა დიდი აჯანყება (739/740-743) — აჯანყებას ადგილი ჰქონდა ომაიანთა სახალიფოში, ჰიშამის მმართველობის დროს. ეს იყო არაბთა მმართველობის გადაგდების პირველი წარმატებული მცდელობა. ხარიჯიტი მქადაგებლებით გაღვივებული ბერბერთა აჯანყება, მათი არაბი მმართველების წინააღმდეგ დაიწყო ტანჟერში 740 წელს, საწყის ეტაპზე მათი წინამძღვარი იყო მაისარა ალ-მათარი. აჯანყება მალევე მოედო მაღრიბის დანარჩენ ტერიტორიას და ალ-ანდალუსიას.

ბერბერთა აჯანყება
მაღრიბი ბერბერთა აჯანყების შემდეგ.[1]
თარიღი	739-743
მდებარეობა	მაღრიბი და ალ-ანდალუსია
შედეგი	ბერბერთა გამარჯვება
მხარეები
ბერბერები ომაიანთა სახალიფო
მეთაურები
მაისარა ალ-მათარი ხალიდ იბნ ჰამიდ ალ-ზანატი ჰიშამი უბაუდ ალაჰ იბნ ალ-ჰაბჰაბი

ომაიანებმა შეძლეს ტუნისის და ალ-ანდალუსიის ტერიტორიის დაცვა აჯანყებულებისგან, თუმცა დანარჩენი მაღრიბი დაკარგეს. კაირუანის აღების წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ, ბერბერთა ჯარი დაიქსაქსა და დასავლეთი მაღრიბი დაიყო რამდენიმე მცირე ბერბერულ სახელმწიფოდ რომლებსაც ტომთა ბელადები და იმამები მართავდნენ.

ბერბერთა აჯანყება იყო არაბთა სახალიფოს უდიდესი სამხედრო მარცხი, რის შემდეგაც წარმოიშვა პირველი ხალიფატისგან დამოუკიდებელი პირველი მუსლიმანური სახელმწიფოები და რის შემდეგაც იწყება დამოუკიდებელი მაროკოს ისტორია.

ლიტერატურა

• al-Maqqari (1840-43 transl. by P. de Gayangos) The History of the Mohammedan dynasties in Spain, 2 vols, London: Royal Asiatic Society.
• Blankinship, Khalid Yahya (1994). The End of the Jihad State: The Reign of Hisham Ibn 'Abd Al-Malik and the Collapse of the Umayyads. SUNY Press. ISBN 0-7914-1827-8
• Fournel, Henri (1857) Étude sur la conquête de l'Afrique par les Arabes, Paris, Impermerie Imperiale.
• Heath, Jeffrey M (2002). Jewish and Muslim Dialects of Moroccan Arabic. London: Routledge. ISBN 0-7007-1514-2
• Holt, P M, Lambton, Ann K S. and Lewis, Bernard (1977). The Cambridge History of Islam. Cambridge University Press. ISBN 0-521-29137-2

სქოლიო

1. Georges Duby, Atlas Historique Mondial, Larousse Ed. (2000), pp.220 & 224 (ISBN 2702828655)