![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Vaxtan_VI_sulxan_saba._saidan.XVIII_s._miniatura.jpg/640px-Vaxtan_VI_sulxan_saba._saidan.XVIII_s._miniatura.jpg&w=640&q=50)
წიგნი სიბრძნე სიცრუისა
From Wikipedia, the free encyclopedia
წიგნი სიბრძნე სიცრუისა — სულხან-საბა ორბელიანის პირველი ლიტერატურული ქმნილება. იგი დაწერილია XVII საუკუნის ბოლო მეოთხედში. წიგნი ასევე ცნობილია სათაურით „სიბრძნე სიცრუისა“. უპირატესობა მიენიჭა პირველ სათაურს, როგორც ავტორისეულს. ეს დადასტურებულია XVII-XIX საუკუნეების ყველა ძირითადი ხელნაწერით. „სიბრძნე სიცრუის“ წიგნი სულხან–საბა ორბელიანს დაუწერია ახალგაზრდობაში. როგორც გვაუწყებს თხზულების ხელნაწერი „ჟამსა სიჭაბუკისასა“ (ყოველ შემთხვევაში, ბერად აღკვეცამდე, ანუ 1698 წლამდე) წიგნი შეიცავს იგავ–არაკების კრებულს, რომელიც წარმოდგენილია ფაბულური მოთხრობის ფონზე (მსგავსად ქილილა და დამანასი, სიბრძნე ბალავარისა და სხვ). არსებობს „სიბრძნე სიცრუისას“ რამდენიმე გამოცემა. 1959 წელს, გ. ლეონიძისა და ვ. დონდუას რედაქციით თბილისში დაიბეჭდა საიუბილეო გამოცემა. თხზულება სრულად თარგმნილია რუსულ, ინგლისურ, პოლონურ, უნგრულ, ჩეხურ, სომხურ და უკრაინულ ენებზე, ხოლო ნაწილობრივ ფრანგულ ენაზე.[1] 1991 წელს რეჟისორმა ნანა ხატისკაცმა, სულხან–საბა ორბელიანის იგავების მიხედვით გადაიღო ფილმი „სიბრძნე სიცრუისა“. რეჟისორმა მერაბ სარალიძემ გადაიღო იგავ–არაკ „სოფლის მაშენებელნიზე“ დაფუძნებული ორი მულტფილმი – „ტყის კვარტეტი“ (1984, მხატვარი ბ. ხიდაშელი[2]) და „ქვეყნის მაშენებლები“ (1997[3]).
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Vaxtan_VI_sulxan_saba._saidan.XVIII_s._miniatura.jpg/640px-Vaxtan_VI_sulxan_saba._saidan.XVIII_s._miniatura.jpg)
აღსანიშნავია, რომ იგავ–არაკთა სათაურები ავტორს არ ეკუთვნოდა, არც ძველ ხელნაწერებში მოიპოვებოდა. დასათაურებული იგავები პირველად გაჩნდა ყრმათა საკითხავად განკუთვნილ, 1861 წელს გამზადებულ ხელნაწერში და 1892 წლის ბეჭდურ გამოცემაში.[4] მას შემდეგ, ყველაზე ხშირად სწორედ დასათაურებული ვარიანტი იბეჭდება.
სულხან–საბას კრიტიკული, სატირული მზერა ადამიანების მრავალ მანკიერებას ამხელს, თუმცა მას მაინც სწამს გონების ძალისა და მორალური ფასეულობებისა.