შავი ზღვის გემთმშენებელი ქარხანა

სახელმწიფო აქციონერული ჰოლდინგური კომპანია (საჰკ) „შავი ზღვის გემთმშენებელი ქარხანა“ (უკრ. Чорноморський суднобудівний завод (ЧСЗ)) — უკრაინული საგემთმშენებლო საწარმო. მდებარეობს ქალაქ მიკოლაევში. იგი ამ დარგის ყველაზე მსხვილი წარმოება უკრაინაში (ასევე ყოფილ საბჭოთა კავშირში) და ერთ-ერთი უმსხვილესი ევროპაში. დაარსებული იყო 1897 წელს.

ამ წლების განმავლობაში ქარხანამ გამოუშვა 1000 მეტი სხვა და სხვა ტიპისა და დანიშნულების ხომალდი და გემი: ესკადრის ნაღმოსნები, ხაზის ხომალდები, წყალქვეშა ნავები, კრეისერები, ყინულმჭრელები, ბუქსირები, ვეშაპის ბაზები, ბელკერი, სამეცნიერო-კვლევითი გემები, სარაკეტო შეიარაღების მცურავი ბაზა, წყალქვეშა ნავების მცურავი ბაზები, მცურავი სახელოსნოები, გემები ტვირთის ჰორიზონტალური დამუშავებით, ნავსაწინააღმდეგო კრეისერები, სუპერტრაულერი-თევზობაზა, ზღვის ფსკერის საკვლევი გემები, ავიამზიდები, ტანკერები, ასევე ათი ათასობით მანქანები, მექანიზმები, ქვაბები და სხვა და სხვა დანიშნულების დანადგარები.

60 პროექტის სხვადასხვა ტიპის ხომალდებისა და გემების მშენებლობის გამოცდილება, იძლევა იმის შესაძლებლობას, რომ შესრულდეს ყველანაირი დაკვეთა გემთმშენებლობაში.

კომპანია წარმოადგენს უნიკალურ გემთმშენებელ-მანქანათმშენებელ საწარმოს, ფლობს დიდ ავტონომიურობას. თანამედროვე დანადგარები, უნიკალური ტექნოლოგიები, მაღალკვალიფიცირებული სპეციალისტები იძლევიან შეკვეთის მსოფლიო სტანდარტებით შესრულებას.

ისტორია

• 1895

• 25 სექტემბერი: გემთმშენებელი, მექანიკური და ჩამომსხმელი ქარხნის „ნავალის“ მშენებლობის დაწყება («Наваль»).
• ოქტომბერი: ქარხანა „ნავალთან“ ერთად შავი ზღვის მექანიკური და საქვაბე ქარხნის (შავი ზღვის ქარხანა) მშენებლობის დაწყება.

• 1896

• ნოემბერი: შავი ზღვის ქარხნის გახსნა.

• 1897

• 21 ოქტომბერი: ქარხანა «ნავალის» გახსნა.

• 1898

• კონტრაქტის დადება მთავარი ორთქლის მანქანის, ქვაბების და საარტელერიო კოშკის დამზადების და მონტაჟის შესახებ ნიკოლაევის ადმირალტეისტვის ქარხანაში მშენებარე ჯავსნოსსანი „თავადი პოტიომკინ-ტავრიელისათვის“.

• 1899

• პირველი მსხვილი პოლიტიკური გაფიცვა 700 მუშის მონაწილეობით.

• 1901

• კონტრაქტის დადება მთავარი ორთქლის მანქანის, ქვაბების და საარტელერიო კოშკის დამზადების და მონტაჟის შესახებ ნიკოლაევის ადმირალტეისტვის ქარხანაში მშენებარე ჯავსნოსსანი „იოანე ოქროპისათვის“.

„ევსტაფისათვის“ და კრეისერი „კაგულისათვის“. ამ დროიდან ქარხანა ხდება მანქანათმშენებლობის მთავარ ბაზად სამხრეთ ნაწილში.

• ივლისი: დაიწყო ესკადრის ნაღმოსანის „ზავეტნის“. მშენებლობა შავი ზღვის ფლოტისათვის 1903 წ. „ზავიდნი“, „ზადორნი“, „ზვონკი“ და „ზორკი“ აგებული იქნა 1903—1905 წ. პერიოდში.

• 1902

• მუშათა საყოველთაო გაფიცვა.

• 1903

• ჩაბარდა იმპერიის შავი ზღვის ფლოტს ესკადრის ნაღმოსანი „ზავეტნი“.

• 1904

• დიზელ-კომპრესორის სადგურის მშენებლობა და პნევმატური შეერთების დანერგვა.

• 1905—1907

• არა ერთი ლოკალური და საერთო გაფიცვები. დემონსტრაციები და სამხედრო შეტაკებები პოლიცილიებთან.
• შავი ზღვის ქარხნის შერწყმა ქარხანა „ნავალთან“ აქციების შერწყმის მეთოდით და ქარხნის რეკონსტრუქციის დაწყება.

• 1909

• მსოფლიოში პირველი ნაღმსაწინააღმდეგო წყალქვეშა ნავის კრაბის მშენებლობის დაწყება.
• ჩაბარებულ იქნა შავი ზღვის ფლოტში ნაღმზიდი კრეისერი „ლეიტენანტი შესტაკოვი“, „კაპიტან-ლეიტენანტი ბარანოვი“, ლეიტენანტი ზაცარენი (ესნაღმმზიდი) „ლეიტენანტი პუშჩინი“.

• 1910

• ტექნიკური კანტორის ახალი შენობის მშენებლობა.

• 1911

• 1 სტეპელის რეკონსტრუქციის დასასრული და ხაზის ხომალდის მშენებლობიდ დაწყება ასევე „იმპერატრიცა ეკატერინე დიდი“.

რესურსები ინტერნეტში

• ოფიციალური საიტი დაარქივებული 2010-08-11 საიტზე Wayback Machine.
• ЧСЗ на ukrindustrial.com დაარქივებული 2008-08-10 საიტზე Wayback Machine.
• ЧСЗ на novosti.mk.ua
• проект подводных субмарин № 613 დაარქივებული 2007-05-29 საიტზე Wayback Machine.