From Wikipedia, the free encyclopedia
ტერა მარიანა — ლივონიის ოფიციალური სახელი. იგი ჩამოყალიბდა ლივონიის ჯვაროსნული ლაშქრობის შემდეგ და მისი ტერიტორიები შედგებოდა დღევანდელი ესტონეთისა და ლატვიისგან. იგი შეიქმნა 1207 წლის 2 თებერვალს,[1] როგორც რომის საღვთო იმპერიის სამთავრო,[2] მაგრამ ეს სტატუსი დაკარგა 1215 წელს. პაპ ინოკენტი III-ს ლეგატმა უილიამ მოდენემ ტერა მარიანა დაყო ფეოდალურ სამთავროებად: ესტონეთის საჰერცოგო;[3][4] რიგის საეპისკოპოსო; კურლანდიის საეპისკოპოსო; დორპატის საეპისკოპოსო; Ösel – Wiek– ის საეპისკოპოსო და ორენ "ლივონიის ხმლის ძმების" სამხედრო ადმინისტრაციის ქვეშ მყოფი ტერიტორიები.
1236 წელს საულის ბრძოლის შემდეგ, ორდენის გადარჩენილი წევრები 1237 წელს შეუერთდნენ პრუსიის ტევტონთა ორდენს და დაირქვეს ლივონიური ორდენი. 1346 წელს ორდენმა დანიიდან იყიდა ესტონეთის საჰერცოგო.
1410 წელს გრუნვალდის ბრძოლაში დამარცხების შემდეგ ტევტონის ორდენი გაუქმდა მაგრამ ლივონიურმა ორდენმა მოახერხა არსებობის შენარჩუნება. 1561 წელს, ლივონიის ომის დროს, ტერა მარიანამ შეწყვიტა არსებობა. მისი ჩრდილოეთი ნაწილები გადაეცა შვედეთს და ჩამოყალიბდა ესტონეთის საჰერცოგო. მისი სამხრეთ ნაწილი კი თანამედროვე ლატვიის ტერიტორიაზე იყო. ასევე კუნძული საარემაა დანიის ნაწილი გახდა. მე -20 საუკუნის დასაწყისიდან ტერა მარიანა გამოიყენებოდა, როგორც პოეტური სახელი. 1995 წელს დაწესდა ტერა მარიანას ჯვრის ორდენი, ესტონეთის დამოუკიდებლობის პატივსაცემად.[5]
მიწები ბალტიის ზღვის აღმოსავლეთ სანაპიროებზე იყო ევროპის ბოლო ნაწილი, რომელიც გაქრისტიანდა რომის კათოლიკური ეკლესიის მიერ.[6] 1193 წელს რომის პაპი სელესტინე III მოუწოდებდა ჯვაროსნულ ლაშქრობაში მონაწილეებს წარმართთა წინააღმდეგ ჩრდილოეთ ევროპაში ებრძოლათ. ამ ჯვაროსნულ ლაშქრობას ხშირად ადარებენ ფრანკთა და კარლოს დიდის ჯვაროსნულ ლაშქრობას.[7] ამასთან, ეს ჯვაროსნული ლაშქრობა ოფიციალურად არ გამოცხადებულა 1197, მაგრამ ამ ჯვაროსნული ლაშქრობის შესახებ პირველი ცნობები მოცემულია პაპის ინოკენტი III- ის წერილში. მე -13 საუკუნის დასაწყისში გოთლანდისა და ჩრდილოეთ საღვთო რომის იმპერიის გერმანელმა ჯვაროსნებმა დაიპყრეს მდინარეების დაუგავასა და გაუჯას გასწვრივ ლივონიისა და ლატვიის მიწები.
საბოლოოდ მოხდა ოსელიელების, კურონელების და სემიგალების გაქრისტიანებაც. ჯვაროსნული ლაშქრობის წარმატების შემდეგ, უილიამ მოდენელმა გერმანიისა და დანიის მიერ დაპყრობილი ტერიტორია ფეოდალურ სამთავროებად დაყო.[8]
შუა საუკუნეების ლივონიის ეს განყოფილება შექმნა პაპის ლეგატმა უილიამ მოდენამ 1228 წელს. შუა საუკუნეების ლივონიას პერიოდულად მართავდნენ ორენ "ლივონიის ხმლის ძმების" წარმომადგენლები. XIV საუკუნის შუა პერიოდში, ქრისტეფორე II– სგან ესტონეთის საჰერცოგოს ყიდვის შემდეგ, ლივონიის ორდერს გადაეცა ძველი ლივონიის დაახლოებით 67 000 კვადრატული კილომეტრი ტერიტორია და ეკლესია რომელიც მოიცავდა 41 000 კვადრატული კილომეტრს. ორდენის მიწები დაყოფილი იყო დაახლოებით 40 ოლქად, რომელსაც ვოგტი მართავდა. ყველაზე დიდი საეკლესიო ოლქი იყო რიგის საეპისკოპოსო (18,000 კმ 2, 6900 კვ.მ.), რასაც მოჰყვა კურლენდის საეპისკოპოსო (4,500 კმ 2, 1,700 კვ.მ.), დორპატის საეპისკოპოსო და Ösel-Wiek– ის საეპისკოპოსო. ტერა მარიანას და ასევე რიგის ნომინალური ხელმძღვანელი იყო რიგის მთავარეპისკოპოსი.[9]
1240 წელს ვალდემარ II- მ შექმნა რევალის საეპისკოპოსო ესტონეთის საჰერცოგოში. ეს საეპისკოპოსო მმართველობით გამოირჩეოდა. იმ დროისთვის მთელ კათოლიკურ ეკლესიაში უნიკალური იყო დამოუკიდებლობის საყდრის კანდიდატურის წარდგენის გადაწყვეტილება და სადავო იყო ეპისკოპოსებისა და პაპის მიერ. ამ ეპოქაში, რევალში არასოდეს არჩეულა ეპისკოპოსი.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.