როზა პარქსი
From Wikipedia, the free encyclopedia
როზა ლუიზა მაკალაი პარქსი (დ. 4 თებერვალი, 1913 — გ. 24 ოქტომბერი, 2005) — აფრიკელ-ამერიკელი სამოქალაქო უფლებების დამცვეელი. მას უწოდებდნენ „თანამედროვე ამერიკული სამოქალაქო უფლებების მოძრაობის დედასა“ და „თავისუფლებისთვის მოძრაობის დედას“.
ვიკიპედიის სტანდარტების დასაკმაყოფილებლად, ეს სტატია გამართვას საჭიროებს. |
ამ სტატიას გრამატიკის, სტილისა და მართლწერის გასწორება სჭირდება. |
როზა პარქსი | |
---|---|
როზა პარქსი 1955 წელს, უკანა ფონზე მარტინ ლუთერ კინგთან ერთად | |
დაბადების სახელი | როზა ლუიზა მაკალაი |
დაბადების თარიღი |
4 თებერვალი 1913 ტუსკეგე,ალაბამა |
გარდაცვალების თარიღი |
24 ოქტომბერი, 2005 (92 წლის) დეტროიტი, მიჩიგანი |
ეროვნება | ამერიკელი |
საქმიანობა | სამოქალაქო უფლებების აქტივისტი |
ცნობილია როგორც | მონტგომერის ავტობუსის ბოიკოტის მონაწილე |
მეუღლე(ები) | რეიმონდ პარქსი (1932–1977) |
ხელმოწერა |
პარქსმა ალაბამას შტატის თავისი მშობლიური ქალაქის, მონტგომერის, მუნიციპალურ ავტობუსში მომხდარი ინციდენტით გაითქვა სახელი. 1955 წლის 1 დეკემბერს მან კანონისადმი დაუმორჩილებლობა გამოავლინდა და მძღოლის მოთხოვნის მიუხედავად, თეთრკანიან მგზავრს ადგილი არ დაუთმო, რის გამოც იგი ციხეში აღმოჩნდა. პარკსის დაპატიმრებას მოჰყვა საყოველთაო გაფიცვა, რომელიც მონტგომერის ავტობუსის ბოიკოტის სახელითაა ცნობილი. 381 დღის მანძილზე მონტგომერის შავკანიანი მოსახლეობა საქალაქო ავტობუსების ქსელს ბოიკოტს უცხადებდა და ფეხით, ველოსიპედით ან ტაქსით გადაადგილდებოდა. პროტესტის არაძალადობრივმა ფორმამ შედეგი გამოიღო და საზოგადოებრივ ტრანსპორტში რასობრივი სეგრეგაციის კანონი გაუქმდა,[1][2] რაც აშშ-ში შავკანიანთა სამოქალაქო უფლებებისთვის ბრძოლაში მოპოვებული პირველი დიდი გამარჯვება იყო. შემდგომში პარქსის წინააღმდეგობრივი აქტი და მონტგომერის ბოიკოტი რასობრივი სეგრეგაციის წინააღმდეგ ბრძოლის მნიშვნელოვანი სიმბოლო გახდა.
როზა იყო ფერადკანიანი ადამიანების დაწინაურების ეროვნული ასოციაციის ადგილობრივი ფილიალის წევრი (NAACP). სხვა ფერადკანიანი ადამიანების მსგავსად, ის დაიღალა მხოლოდ და მხოლოდ კანის ფერის გამო ქვედა ფენის ადამიანად წოდებისგან და შევიწროებისგან.