From Wikipedia, the free encyclopedia
რობერტ ვან დე გრააფი (ინგლ. Robert Jemison Van de Graaff; დ. 20 დეკემბერი, 1901, ტასკალუსა — გ. 16 იანვარი, 1967, ბოსტონი) — ამერიკელი ფიზიკოსი, რომელიც გამოირჩეოდა მაღალი ძაბვის ვან დე გრააფის გენერატორების დიზაინითა და კონსტრუქციით. სიცოცხლის ბოლომდე მუშაობდა მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიურ ინსტიტუტში.[8]
| რობერტ ვან დე გრააფი | |
|---|---|
| ინგლ. Robert Jemison Van de Graaff | |
 | |
| დაბ. თარიღი | 20 დეკემბერი, 1901[1] [2] [3] |
| დაბ. ადგილი | Tuscaloosa |
| გარდ. თარიღი | 16 იანვარი, 1967[1] [2] [3] (65 წლის) |
| გარდ. ადგილი | ბოსტონი |
| მოქალაქეობა | აშშ |
| საქმიანობა | ფიზიკოსი და უნივერსიტეტის პროფესორი |
| მუშაობის ადგილი | პრინსტონის უნივერსიტეტი და მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტი |
| ალმა-მატერი | ალაბამის უნივერსიტეტი, პრინსტონის უნივერსიტეტი, პარიზის უნივერსიტეტი და დედოფლის კოლეჯი[4] |
| ჯილდოები | ელიოტ კრესონის მედალი[5] , ტომ ბონერის პრემია ბირთვულ ფიზიკაში[6] , როდსის სტიპენდია[4] , Dennis Gabor Medal and Prize[7] და ამერიკის ფიზიკის საზოგადოების წევრი |
რობერტ ჯემისონ ვან დე გრაფი დაიბადა 1901 წელს ჯემისონ-ვან დე გრაფის მამულში, ტასკალუსაში. მამამისი წარმოშობით ჰოლანდიელი იყო.[9]
მისი სამი უფროსი ძმა ადრიან, უმცროსი, ჰარგროუვი და უილიამი იყვნენ სამხრეთ კოლეჯის ფეხბურთელები. ტასკალუსაში ალაბამას უნივერსიტეტში რობერტმა მიიღო ბაკალავრის ხარისხი მათემატიკაში (1922 წ.) და მაგისტრის ხარისხი მექანიკურ ინჟინერიაში (1923).
„ალაბამა ფოვერ ქომპანი“-ში ერთი წლის მუშაობის შემდეგ, 1925 წელს ვან დე გრაფი დაესწრო მარი კიურის ლექციებს სორბონაში. 1926 წელს მან მიიღო მეორე ბაკალავრის ხარისხი ოქსფორდის უნივერსიტეტში როდოსის სტიპენდიით, 1928 წელს დაამთავრა ოქსფორდის უნივერსიტეტი ფილ. ჯონ სილი ტაუნსენდის ხელმძღვანელობით.[10]
ვან დე გრააფი იყო ვან დე გრააფის გენერატორის გამომგონებელი, მოწყობილობა, რომელიც აწარმოებს მაღალ ძაბვას. 1929 წელს მან შექმნა თავისი პირველი ასეთი გენერატორი, რომელიც აწარმოებდა 80000 ვოლტს. 1933 წლისთვის მან ააშენა უფრო დიდი გენერატორი, რომელიც გამოიმუშავებს 7 მილიონ ვოლტს.[11]
1929-1931 წლებში ცხოვრობდა პრინსტონში, გახდა ეროვნული მკვლევარი და 1931-1934 წლებში მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის მკვლევარი. 1934 წელს გახდა ასოცირებული პროფესორი (იქ დარჩა 1960 წლამდე). 1936 წელს დაჯილდოვდა ელიოტ კრესონის მედლით.
მეორე მსოფლიო ომის დროს ვან დე გრააფი იყო მაღალი ძაბვის რადიოგრაფიული პროექტის დირექტორი. მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ მან ჯონ ტრამპთან ერთად წამოიწყო მაღალი ძაბვის საინჟინრო კორპორაცია (HVEC). 1950-იან წლებში მან გამოიგონა საიზოლაციო ბირთვიანი ტრანსფორმატორი, რომელიც აწარმოებს მაღალი ძაბვის მუდმივ დენს. მან ასევე შეიმუშავა ტანდემის გენერატორის ტექნოლოგია.
ამერიკის ფიზიკურმა საზოგადოებამ მას გადასცა თ. ბონერის პრიზი (1965) ელექტროსტატიკური ამჩქარებლების შემუშავებისთვის.
ვან დე გრაფი გარდაიცვალა 1967 წლის 16 იანვარს ბოსტონში, მასაჩუსეტსი.
მისი გარდაცვალების წელს შეიქმნა პროგრესული როკ-ჯგუფი Van Der Graaf Generator, რომელსაც მისი სახელი ეწოდა, მიუხედავად სახელწოდებაში დაშვებული ორთოგრაფიული შეცდომისა. მის სახელს ატარებს ასევე ვან დე გრააფის კრატერი მდებარე მთვარის უკანა მხარეს.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
