Kadipatèn Pakualaman (Jawa: ꦑꦢꦶꦥꦠꦺꦤ꧀ꦦꦑꦸꦄꦭꦩ꧀ꦩꦤ꧀) utawa kadhang ditulis Pakualaman iku laladan perdikan ing wewengkon Kasultanan Ngayogyakarta Hadiningrat. Pakualaman dibangun tanggal 22 Juni 1812, raja kang angka sepisan yaiku Pangéran Natakusuma (putra Hamengkubuwana I) lan kawastanan nata minangka Kanjeng Gusti Pangéran Adipati Arya (K.G.P.A.A.) Paku Alam I.
| Nagari Pakualaman[1]
ꦟꦒꦫꦶꦦꦏꦸꦄꦭꦩ꧀ꦩꦤ꧀ | ||||||||
| ||||||||
 Flag | ||||||||
 Wewengkon Pakualaman nalika taun 1830 ing petha werna kuning lan ana ing sisih kidul-kulon | ||||||||
| Kutha krajan | Kabupaten Kota Pakualaman | |||||||
| Basa | Jawa | |||||||
| Agama | mayoritas Islam | |||||||
| Pamaréntahan | Monarki | |||||||
| Adipati | ||||||||
| • | 1813-1829 | KGPAA Paku Alam I | ||||||
| • | 1938-1950 (status diturunkan); w. 1998 | KGPAA Paku Alam VIII | ||||||
| • | 1998-2015 | KGPAA Paku Alam IX | ||||||
| • | 2015-sekarang | KGPAA Paku Alam X | ||||||
| Sajarah | ||||||||
| • | Prajanjèn 1813 | 17 Maret 1813 | ||||||
| • | Pengundangan UU No. 3 Taun 1950 | 4 Maret saiki | ||||||
| ||||||||
| ---Status Pulitik:* negara dhepèndhen saka EIC (Inggris) (1813-1816)* negara dhepènden dari Nederlands Indie (1816-1842)* negara dependen dari Kekaisaran Jepang (1942-1945)* negara dependen/daerah istimewa dari Républik Indonésia wujud monarki nyawiji pinarlemèn (1945-1950)* Status negara diudhunaké kanthi resmi dadi status dhaérah istiméwa satingkat provinsi (1950) | ||||||||
Laladan kakuwasan
Wewengkon sing kalebu kakuwasaning Kadipatèn Pakualaman iku ora dadi siji nanging kepecah-pecah, antarané ing Pajang, Bagelan, sapérangan ing punjering kutha Ngayogyakarta (Pura Pakualaman) uga ana sing ning wewengkon kabupatèn Kulon Praga yaiku antara Kali Praga lan Kali Bagawanta. Wewengkon sing ning Kulon Praga biyèn tau dadi kabupatèn dhéwé yaiku Kabupatèn Adikarta ning saiki wis digabung karo wewengkon kabupatèn Kulon Praga sing dadi pérangan saka kakuwasan Kasultanan Ngayogyakarta.
Raja-raja
- Paku Alam I, 1812-1829
- Paku Alam II, 1829-1858
- Paku Alam III, 1858-1864
- Paku Alam IV, 1864-1878
- Paku Alam V, 1878-1900
- Paku Alam VI, 1901-1902
- Paku Alam VII, 1903-1938
- Paku Alam VIII, 1938-1998
- Paku Alam IX, 1998-2015
- Paku Alam X, 2016-saiki
Sarasilah
Sarasilah para pengageng Pakulaman yaiku[2] :
| Ratu Ageng | Hamengkubuwana I | Srenggara puteri Bupati Bagelen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ratu Emas | Hamengkubuwana II | Kencana Wulan | Paku Alam I 1812-1829 | Pramèswari Puteri Bupati Magetan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ??? | Mangkudiningrat | Ratu Ayu | Paku Alam II 1830-1858 | Resminingdyah | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gusti Kanjeng Raden Ayu* | Nataningprang | Pramèswari | Paku Alam III 1858-1864 | Gusti Kanjeng Raden Ayu* | Pramèswari | Paku Alam V 1878-1900 | Gusti Kanjeng Raden Ayu* | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Paku Alam IV 1864-1878 | Pramèswari | Siti Juléka | Paku Alam VI 1901-1902 | Pakubuwana X | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Paku Alam VII 1906-1937 | BRA Retna Puwasa[3] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Purnamaningrum | Paku Alam VIII 1937-1998 | Retnaningrum | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Paku Alam IX 1999-2015 | BRAy Kusumarini | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| BRAy Atika Suryadilaga[4] | Paku Alam X 2015-...... | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Gusti Kanjeng Radèn Ayu dhaup saorané kaping telu, yaiku kelawan Nataningprang, Paku Alam III lan Paku Alam V.[2]
Deleng uga
- Pratélan Ratu Mataram Enggal
Pranala njaba
Rujukan
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
