Jaétun (Olea europaea) ya iku wit cilik taunan lan wernané ijo, ora ana owah-owahane, utawa sinebut ijo abadi. Wohé yèn isih enom bisa dipangan mentah utawa sawisé diawètaké bisa dadi panyeger. Tuwuhan iki isih sakulawarga karo tuwuhan kembang mlathi. Jaétun wiwit woh nalika umuré wis limang taunan lan umuré wit bisa nganti éwonan taun. Wité dhuwuré undakara 8-15 mèter. Déné ambané godhong wataran 4–19 cm, lan duwé kembang rupané putih sarta woh kang ukurané kira-kira 1-2,5 cm. Panyebarané jaétun ana ing laladan-laladan iklim panas nganti iklim sedheng. Pang jaétun kang ana godhongé wis suwé dianggo simbul katentreman.
| Jaétun | |
|---|---|
 | |
| Olea europaea | |
Klasifikasi ngèlmiah  | |
| Karajan: | Plantae |
| Klad: | Tracheophyta |
| Klad: | Angiospermae |
| Klad: | Eudikotil |
| Klad: | Asterids |
| Ordho: | Lamiales |
| Famili: | Oleaceae |
| Tribe: | Oleeae |
| Génus: | Olea |
| Spésies: | O. europaea |
| Jeneng binomial | |
| Olea europaea L. | |
 | |
| Gambar sebarané Jaétun, kanthi subspésies Olea europaea awerna ijo. | |
Paedahé jaétun antarané:
- Woh jaétun kena kanggo panganan, uga bisa kanggo panyedhep masakan.
- Kulit pérangan njaba saka wohé ngandhut 60-70% lenga.
- Lenga jaétun ngandhut asem lemak jenuh (asem palmitat, asem stéarat, asem arachidat, asem miristat lan lignoserat kanthi gunggung sing sithik), asem lemak ora jenuh mono, asem lemak ora jenuh poli, vitamin E, lan vitamin K.
- Asem lemak ora jenuh iku migunani kanggo nyuda cacahé kolèsterol èlèk kang ana ing awak. Saliyané iku kandhutan kang ana ing lenga jaétun bisa njaga kuwarasan pambuluh getih ing jantung, saéngga ngédhunaké résiko lelara koronèr.
- Nggosokaké lenga jaétun kanthi ajeg ing kulit bisa marakaké kulit alus lan nglembabaké kulit.
- Manawa dienggo ing rambut bisa ngetelaké rambut uga bisa kanggo laksatif utawa mbiyantu bebuwang. Nyuda angka pati.
- Risèt nuduhaké manawa warga Albania kang ngonsumsi jaétun duwé angka pati kang paling sithik ing Éropah.
- Nyuda panganggoné usada panyuda tekanan getih dhuwur amarga jaétun duwé andhil ngontrol tekanan getih, sarta bisa nyuda serangan kangker.
- Lenga jaétun duwé paédah kaya banyu susu ibu amarga lemak kang ana ing banyu susu ibu uga ana ing lenga jaétun, lan bisa nyuda lara sendhi. Sarta bisa matèni tuma (kutu ing sirah), nyegah ketombé/ sindap, lan gatel ing kulit sirah.
- Bisa kanggo bahan kosmètik, lan bisa njaga wangun sarta kencengé payudara.
Ana enem subspesies alamiah sing sumebar ing donya:[1]
- Olea europaea subsp. europaea (Mediterranean Basin)
- Olea europaea subsp. cuspidata (saka Afrika Kidul, Afrika Wétan, Arabia nganti South West Cina)
- Olea europaea subsp. guanchica (Canaries)
- Olea europaea subsp. cerasiformis (Madeira)
- Olea europaea subsp. maroccana Maroko
- Olea europaea subsp. laperrinei (Algeria, Sudan, Niger)
Prodhuksi
| Ranking | Nagara/Region | Prodhuksi (sajeroning ton) |
Jembar kebon (sajeroning hèktar) |
Asil (q/Ha) |
|---|---|---|---|---|
| — | Donya | 18,241,809 | 9,922,836 | 18.383 |
| 1 |  Spain |
6,204,700 | 2,500,000 | 24.818 |
| 2 |  Italy |
3,600,500 | 1,159,000 | 31.065 |
| 3 |  Greece |
2,444,230 (2007) | 765,000 | 31.4 |
| 4 |  Turkey |
1,290,654 | 727,513 | 17.740 |
| 5 |  Syria |
885,942 | 635,691 | 13.936 |
| 6 |  Morocco |
770,000 | 550,000 | 14.000 |
| 7 |  Tunisia |
750,000 | 2,300,000 | 3.260 |
| 8 |  Egypt |
500,000 | 110,000 | 45.454 |
| 9 |  Algeria |
475,182 | 288,442 | 16.474 |
| 10 |  Portugal |
362,600 | 380,700 | 9.524 |
| 11 |  Libya |
180,000 | ||
| 12 |  Argentina |
160,000 | 52,000 | 30.769 |
Gladri
woh lan lenga jaétun ing mesir
Wit jaétun cilik
Wit jaétun gedhé - Portugal
Godhongé wit jaétun
Pangé wit jaétun
Kembangé jaétun
A young olive plant, germinated from a seed
Cailletier cultivar, with an olive harvest net on the ground- Monumental tree in Apulia Region - Southern Italy
Olive tree from Greece, Sithonia
Olive trees on Corfu, Greece
Olive fruits, Sardinia
Olive tree, Karystos, Euboia, Greece
Rujukan
Pranala njaba
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
