Úran

Úran^[1][2] (eða úraníum^[1][3] eða úranín) er silfurhvítt^[1] frumefni sem flokkast sem aktiníð^[1] og situr 92. sæti lotukerfisins og hefur þar af leiðandi 92 róteindir og 92 rafeindir. Því var gefið efnatáknið U.^[1] Massatala úrans er 238, atómmassi þess er 238,0389^[1] og þar sem það er í 92. sæti lotukerfisins þýðir það að úran hafi 146 nifteindir. Úran-238 er megin innihald sneydds úrans og er langalgengasta samsæta úrans, en um 99,284% úrans í náttúrunni er úran-238 sem hefur helmingunartíma sem spannar meira en 4 miljarða ára. Úran-235 er hins vegar næst algengasta samsæta úrans sem er aðalinnihald auðgaðs úrans.

	Neódym
Próaktiníum	Úran	Neptúnín
Efnatákn U Sætistala 92 Efnaflokkur Aktiníð Eðlismassi 19.1 kg/m³ Harka Atómmassi 238,0389[1] g/mól Bræðslumark 1405,3 K Suðumark 4404 K Efnisástand (við staðalaðstæður) Fast efni Lotukerfið

Úran er einkum notað sem kjarnorkueldsneyti. Einnig notað sem geislahlíf gegn hágeislavirkum efnum og í fleyga skriðdrekaskota. Í fyrstu kjarnorkusprengjunni Little Boy („Smádrenginum“ eða „litla drenginum“) var úran notað sem sprengiefni.

Sjá einnig

• Auðgað úran
• Sneytt úran (einnig nefnt rýrt úran eða skert úran)
• Úran-235
• Úran-238

Heimildir

1. Orðið „úran“ úr efnafræðiorðasafninu
2. Orðið „úran“ úr eðlisfræðiorðasafninu
3. Orðið „úraníum“ úr læknisfræðiorðasafninu

Tenglar

• Kapphlaup um úraníum; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1955

  Þessi efnafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.