Leonardo Pisano

Leonardo Pisano eða Fibonacci (stytting úr filius Bonacci, sonur Bonacci) (um 1170 - 1250) var ítalskur stærðfræðingur, sem starfaði sem kaupmaður. Fibonacci var dulnefni hans, en rétt nafn hans var Leonardo Pisano. Hann er einn af allra fyrstu Evrópsku stærðfræðingunum eftir að hinum myrku miðöldum lauk. Hann skrifaði bókina Liber abaci, sem gefin var út 1202. Í henni gerist hann öflugur talsmaður indversk-arabíska talnakerfisins, sem þá var sem óðast að ryðja rómverska rithættinum úr vegi í Evrópu.

Stytta af Fibonacci í Písa.

Í þessari bók setur Fibonacci fram frægt dæmi um kanínupar, sem eignast unga, sem eignast unga, sem eignast ...... og gengur dæmið út á það að finna út hve margar kanínur eru til staðar eftir hvert tiltekið tímabil. Þá kemur fram talnarunan 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55...., þar sem sérhver ný tala finnst með því að leggja saman tvær næstu tölur á undan. Þessi talnaruna kallast Fibonacci runan, og er mjög fræg. Einn merkilegur eiginleiki hennar er sá, að ef reiknuð eru hlutföll tveggja samliggjandi talna í rununni og þannig mynduð ný runa, þá hefur sú runa markgildið 1,618..., sem er hið svokallaða gullinsnið. Sú runa byrjar þannig svona:

${\displaystyle {\frac {1}{1}}}$, ${\displaystyle {\frac {2}{1}}}$, ${\displaystyle {\frac {3}{2}}}$, ${\displaystyle {\frac {5}{3}}}$, ${\displaystyle {\frac {8}{5}}}$, ${\displaystyle {\frac {13}{8}}}$, ${\displaystyle {\frac {21}{13}}}$, ${\displaystyle {\frac {34}{21}}}$, ${\displaystyle {\frac {55}{34}}}$ ..og svo framvegis

  Þessi stærðfræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.