Jurtalitun
From Wikipedia, the free encyclopedia
Jurtalitun er forn aðferð til að lita efni, aðallega ull. Sjálf jurtin sem notuð er til litunar nefnast litgras eða litunargras. Jurtalitun tengist að sumu leyti fornri blekgerð, til dæmis á Íslandi, en sortulyng var bæði notað til blekgerðar og til að lita ull.
Fornleifafræðingar telja að jurtalitun til þess að lita efni hafi verið stunduð á Indlandi og Fönikíu í um það bil 5000 ár. Talið er að fólk hafi fyrst og fremst notað jurtalitun til þess að skreyta hús sín og föt.
Víða erlendis var silki og bómull lituð en á Íslandi var ull aðallega lituð.
Talið er að Íslendingar hafi notað jurtalitun síðan frá landnámi, því fólki fannst sauðalitirnir ekki endilega nógu skrautlegir. Húfur voru yfirleitt gráar, dökkbláar eða kolsvartar með gulum eða rauðum röndum, samt voru línurnar þá oftast örþunnar. Litirnir voru þó áberandi. Skinn var líka litað og skór gerðir úr því.