Ginklofi
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ginklofi (trismus nascentium) eða ungbarnastífkrampi er gerð af stífkrampa sem kemur fram í nýfæddum börnum.
Fyrst er getið um ginklofa í minnisbók Odds biskups frá 1630 og einnig í riti Gizurar Péturssonar sem var prestur í Vestmannaeyjum 1687-1713. Ginklofi var mjög skæður á Heimaey í Vestmannaeyjum og eyjunni St. Kildu í Suðureyjum og er talið að 70-80% lifandi fæddra barna sem fæddust á þessum eyjum hafi dáið á fyrstu tveimur vikum frá fæðingu. Einkenni þessara eyja voru að íbúar lifðu mikið á sjófugli, einkum fýl og lunda.
Um miðja 19. öld var veikinni útrýmt í Vestmannaeyjum fyrir atbeina dansks læknis, Peter Anton Schleisner.
Með konungsúrskurði 6. júní 1827 var ákveðið að stofna læknisembætti í Vestmannaeyjum. Var A.F. Schneider skipaður læknir 1845 en á undan honum höfðu verið þrír læknar, sá seinasti A.S.I. Haaland, en ekki hafði tekist að ná tökum á barnadauða vegna ginklofa. Haaland vakti athygli á slæmu neysluvatni, almennum óþrifnaði og að naflastrengur barna í Vestmannaeyjum væri ekki eðlilega bundinn upp og ekki tíðkaðist að konur væru með börn sín á brjósti.
Schleisner læknir kom upp fæðingarstofnun í Vestmannaeyjum sem hann kallaði Stiftelsen. Þar voru viðhafðar strangar hreinlætisráðstafanir og notuð naflaolía á naflasár nýbura. Þessi naflaolía (Balsamum copaiba) var borin á daglega. Einnig var hugað að umhverfisvernd og mataræði og allt fuglakjöt bannað. Schleisner fór frá Vestmannaeyjum og fæðingarstofnunin Stiftelsen lagðist niður en áfram var haldið að nota naflaolíu. Í riti frá 1849 er skýrsla (udtog) Schleisners frá Íslandsdvölinni.
Í öðrum löndum tíðkaðist að sótthreinsa nafla barna með jurtum. Frumbyggjar Ameríku lögðu sundurskorinn kerlingareld (Lycoperdon pyriforme) við nafla barna uns stúfurinn féll af.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.