Dúr
From Wikipedia, the free encyclopedia
Í tónfræði er dúrtónstiginn (dúr, komið úr latínu, durus sem þýðir "harður") einn hinna misstígu tónstiga. Hann er oft talinn samanstanda af sjö nótum (átta ef áttundin er talin með, sem reyndar er fyrsta nóta næstu áttundar tónstigans). Í reynd er oftast skoðað kerfi heilla áttunda en ekki sjö nótna sem er meira fræðilegt. Eru þær þá taldar skiptast í tvo hópa fjögurra nótna, svk. fertónunga. Mynstur skrefanna í hvorum fertónungi er, í hækkandi röð:
- heiltónn, heiltónn, hálftónn, (heiltónn)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/C_maj.png/640px-C_maj.png)
Nöfn nótnanna í dúrtónstiganum í solfa-kerfinu eru: "do, re, mí, fa, so, la, tí (og do)". Á píanóhljómborðinu er einfaldasti dúrtónstiginn C-dúr (sjá mynd 1). Hann er einstakur að því leyti að hann er eini dúrtónstiginn þar sem hækkaðar eða lækkaðar nótur koma ekki fyrir á nótnastrengnum og sem notast þar af leiðandi ekki við svartar nótur á hljómborðinu.
Þegar dúr- (og moll-) tónstigar eru skrifaðir út verður að setja nótu á hvert strik og hvert bil milli strika á nótnastrengnum og ekki má vera fleiri en eitt formerki við neina þeirra. Þetta þýðir að í tóntegundartáknun geta aðeins verið hækkunar- eða lækkunarmerki (krossar eða bé); í venjulegum dúrtónstigum eru aldrei bæði.
Dúrtónstiginn er hinn sami og kirkjutóntegund sem nefnist Jónísk tóntegund.