Batalio di Poltava

La batalio di Poltava eventis ye la 8ma di julio 1709 inter l’armeo di Petrus la 1ma di Rusia e la trupi di Karl la 12ma di Suedia kun la helpo di Ukraina kozaki komandita da Ivan Mazepa dum la Granda Nordala milito.

Batalio di Poltava
Batalio di Poltava, piktita en 1726.
Konflikto:	Granda Nordala milito
Dato:	8ma di julio 1709 (segun Gregoriala kalendario)
Loko:	Poltava, Ukraina
Rezulto:	Decidiginta Rusa vinko. Sueda armeo en la kontinento destruktesis.
Militanti
Suedia	↔	Rusa imperio
Komanderi
Karl la 12ma di Suedia Carl Gustaf Rehnskiöld Adam Ludwig Lewenhaupt	↔	Petrus la Granda Boris Sheremetev Alexander Menshikov
Trupi/equipuri
24,000 profesionala soldati 6,000 neprofesionala soldati 34 kanoni	↔	52,100 profesionala soldati 23,000 neprofesionala soldati 102 kanoni
Perdaji
(Segun Suedi) 6,900 morti 2,800 kaptiti (Segun Rusi) 9,234 morti 2,864 til 2,977 kaptiti	↔	(oficala statistiko) 1,345 morti 3,290 vunditi Altra statistiki: 5,953 morti o vunditi
{{{perdaji}}}

Rusa decidiganta vinko facis Suedia perdar lua stando di militala povo.

Ica artiklo bezonas revizo gramatikala. – Ka vu povas helpar ni revizar ica artiklo?

Pos fine destronizar la rejulo di Polonia en 1707, Karl forcesis atakar Rusia, do iris a Moskva, la sequinta yaro. Segun kustumala metodo Rusi destruktis tota la kozi ke enemiki povis uzar. Pro la somero esir kolda e humida esis desfacila obtenar provizuri. Kolono komandita da Lewenhaupt, kun 11 000 homi, 16 kanoni e mili di charioti avancis multa lente.

Sen direta komunikajo inter to du forci Karl vartis segun quante il povis per Lewenhaupt da arivar. Lor instanto ul esis sole 120 km aparte. Karl decidis deskampar ed irar a Ukraina per serchar grano e min dura klimato. Tante ke ta parto di Rusia esis kontrolita per Mazepa qua volis uzar la Suedi por obtenar lua nedependo.

Lewenhaupt sequis sude e atakesis lore ke il tra-iris rivero apud mikra vilajo qua donas Lesnaya-batalio, ube il deskovris la rusa nova metodo. Lewenhaupt decidas juntar Karl la plu rapideso to ke implikis abandonar la kanoni, trupi e preske omna nutrivo, instigar ad revolto inter soldati. Ta lasta prenis tota l'alkoholo, divenis ebria e Lewenhaupt mustis abandonar li en bosko. Kande juntas Karl il havis nur 6.000 homi e preske nula bagaji.

Ye printempo Karl reprenis lia marsho ma l’armeo esis reduktita triima note da indijo, frostinfluro e altra klimata efekti. Humideso havis anke tre reduktita lia uzebla pulvero-provizuro. Lia unesma halto esis metar la siejo di Poltava alonge Vorskla rivero en Ukraina.

Petrus ja preparis tre granda armeo por protektar li e facar kontre siejo enfermar la sueda forci inter l’urbo e lia linei. Kande la batalio komencas Karl havas proxim 19.000 homi dum ke Petrus dispozis kun 45.000. Per gravigar la situaciono Karl esis vundi dum la siejo e devas konfiar la komande a mareshalo Rhensköld. Tamen il aranjas pri ruptar l’encirkle e partar. Komence kombato esis oportuna per Suedi plu bone trainita sur la sinistra alo ed en centro ma Petrus havas tre plu infanterio e dum ke il mantenis la Suedi aparte kum artilrio lia kavalrio konturnis forcita Suedi retretar vers la fluvio Dnepr ube ul devis kapitulacar.

Kaptiti, la Suedi esis obligita da konstruktar St. Peterburg to qua tuis multe. Karl e 1.500 homi fugis vers Moldavia, lore en Otoman imperio.