5ma di agosto

Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.

jul – agosto – sep
su	lu	ma	me	jo	ve	sa
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

La 5ma di agosto esas la 217ma dio di la yaro (218ma en bisextila yari) segun Gregoriala kalendario. Restas 148 dii til la fino di la yaro.

---

Dio

Eventi

• 1392 - Yi Song-gye kronizas su kom imperiestro Taejo de Joseon, e komencas tale nomizita dinastio Yi. Kom chef-urbo ilu selektas Kyong-Song, la nuna Seoul. La dinastio Yi regnos Korea til 1910.
• 1585 - Vilajeto Cidade Real de Nossa Senhora das Neves, la nuna João Pessoa, fondesas en Brazilia.
• 1772 - L'unesma divido di Polonia-Lituania komencas.
• 1860 - Karl la 15ma di Suedia kronizesas kom Karl la 4ma di Norvegia.
• 1903 - Pius la 10ma divenas papo.
• 1914 - Unesma mondomilito: Montenegro deklaras milito kontre Austria-Hungaria.
• 1940 - Sovietia enkorpigas Latvia a sua teritorio, kom Republiko Socialista Sovietiana Latvia.
• 1949 - Ter-tremo kun forteso 6.75 che la skalo di Richter frapas Equador e produktas 6.000 morti e destruktadi en 50 urbeti.
• 1950 - Milito di Korea: Komencas l'Unesma batalio di Naktong. Trupi dil Unionita Nacioni luktos kontre Nord-Koreani.
• 1954 - En Rio de Janeiro, jurnalisto ed ex-deputato Carlos Lacerda eskapas de pafado, ma lua amiko, mayoro Rubens Vaz, mortas. Gregório Fortunato, chefo di personala sekureso dil prezidanto Getúlio Vargas, akuzesas pri pafar kontre la du.
• 1962 - Nelson Mandela enkarcerigesas.
• 1963 - Usa, Unionita Rejio e Sovietia signatas transakto por abnegar atomala testi.
• 1968 - Kanalo di Saimaa inauguresas en la nuna formo.
• 1973 - Du Palestinana teroristi pafas kontre grupego en la salono dil aeroportuo di Athina, Grekia, e mortigas 3 personi e vundas plusa 55 homi. Pose deskovresas ke la du apartenis a terorista grupo Nigra Septembro.^[1]
• 1998 - Irak finas omna laboro kun armal inspektisti di UN.
• 2005 - En Hungaria László Sólyom divenas prezidanto.
• 2011 - NASA anuncas ke posible existas liquida aquo sur Marso dum varma sezoni.
• 2015 - Fragmenti dil aviono Boeing 777 de Malaysia Airlines flugo 370, qua desaparis la 8ma di marto 2014 trovesas apud l'insulo Réunion.
• 2016 - Adminime 27 rebeli mortigesas pro bombardi dal internaciona koalisuro kontre emi del Islamala Stato en Mosul, Irak.^[2]
• 2016 - Komencas l'Olimpiala Ludi en Rio de Janeiro.
• 2017 - Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni aprobas sancioni pri komerco e koloko kontre Nord-Korea pro lua testi kun nukleara projektili.^[3]
• 2019 - En Hong-Kong eventas la maxim granda striko e strada protesti pos 1967.
• 2019 - India revokas parto de lua konstituco qua donabis autonomio a Kashmir.^[4]
• 2021 - Che regiono Tigray, rebeli siejas Lalibela, loko deklarita Patrimonio di la Homaro da UNESKO.

Naski

• (baptita) 1681 - Vitus Bering, Dana explorero (m. 1741)
• 1799 - Ramón María Narváez, chefministro di Hispania (m. 1868)
• 1802 - Niels Henrik Abel, Norvegiana matematikisto (m. 1829)
• 1827 - Deodoro da Fonseca, unesma prezidanto di Brazilia (m. 1892)
• 1836 - Vilhelm Bissen, Dana skultisto (m. 1913)
• 1842 - Ferdinand von Keller, Germana piktisto (m. 1922)
• 1844 - Ilya Yefimovich Repin, Rusa piktisto (m. 1930)
• 1850 - Guy de Maupassant, Franca skriptisto (m. 1893)
• 1868 - Oskar Merikanto, Finlandana kompozisto (m. 1924)
• 1872 - Oswaldo Cruz, Braziliana mediko (m. 1917)
• 1877 - Thomas John Thomson, Kanadana piktisto (m. 1917)
• 1882 - Hernando Siles Reyes, prezidanto di Bolivia (m. 1942)
• 1885 - José Domingues dos Santos, chefministro di Portugal (m. 1958)
• 1905 - Wassily Leontief, Rusa ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 1999)
• 1908 - Harold Holt, chefministro di Australia (m. 1967)
• 1923 - Devan Nair, prezidanto di Singapur (m. 2005)
• 1926 - Clifford Husbands, generala guvernisto di Barbados (m. 2017)
• 1928 - Chung Won-shik, chefministro di Sud-Korea (m. 2020)
• 1930 - Neil Armstrong, Usan astronauto (m. 2012)
• 1930 - Michal Kováč, prezidanto di Slovakia (m. 2016)
• 1937 - Manuel Pinto da Costa, prezidanto di San-Tome e Principe
• 1938 - Kintu Musoke, chefa ministro di Uganda
• 1948 - Baldwin Lonsdale, prezidanto di Vanuatu (m. 2017)
• 1952 - Hun Sen, chefministro di Kambodja
• 1971 - Valdis Dombrovskis, chefministro di Latvia
• 1972 - Arístides Moreno, Hispana kantisto
• 1984 - Helene Fischer, Germana kantistino
• 1986 - Marina Guseva, Rusa shakoludistino
• 1992 - Harhüügiyn Enh-Amar, Mongoliana boxisto

Morti

• 1729 - Thomas Newcomen, Angla injenioro (n. 1663)
• 1792 - Frederick North, 2ma komto de Guilford, chefministro di Britania (n. 1732)
• 1852 - František Čelakovský, Cheka skriptisto (n. 1799)
• 1895 - Friedrich Engels, Germana filozofo (n. 1820)
• 1900 - Santiago Pérez de Manosalbas, prezidanto di Kolumbia (n. 1830)
• 1909 - Miguel Antonio Caro, prezidanto di Kolumbia (n. 1843)
• 1921 - Dimitrios Rallis, chefministro di Grekia (n. 1844)
• 1944 - Jędrzej Moraczewski, chefministro di Polonia (n. 1870)
• 1946 - Wilhelm Marx, kancelero di Germania (n. 1863)
• 1955 - Carmen Miranda, Portugalana-Brazilian aktorino e kantistino (n. 1909)
• 1957 - Heinrich Otto Wieland, Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1877)
• 1960 - Arthur Meighen, chefministro di Kanada (n. 1874)
• 1962 - Marilyn Monroe, Usan aktorino (n. 1926)^[5]
• 1987 - Anatoli Papanov, Rusa-Sovietiana cinem-aktoro (n. 1922)
• 1991 - Soichiro Honda, Japoniana entraprezisto (n. 1906)
• 1992 - Robert Muldoon, chefministro di Nova-Zelando (n. 1921)
• 1998 - Todor Zhivkov, chefo di stato e chefministro di Bulgaria (n. 1911)
• 2000 - Sir Alec Guinness, Britanian aktoro (La ponto di rivero Kwai, Star Wars) (n. 1914)
• 2010 - Godfrey Binaisa, prezidanto di Uganda (n. 1920)
• 2016 - Sheila McClean, Irlandana piktistino (n. 1932)
• 2019 - Toni Morrison, Usana skriptistino, Nobel-laureato (n. 1931)^[6]
• 2021 - Yevhen Marchuk, chefministro di Ukraina (n. 1941)^[7]
• 2022 - Jô Soares, Braziliana komediisto, aktoro, skriptisto e televiziono-prizentisto (n. 1938)^[8]

Referi

1. BBC On This Day - 1973: Athens attack leaves three dead - Publikigita da BBC. URL vidita ye 20ma di julio 2016. Idiomo: Angla.
2. Bombardeios da coalizão em Mossul matam 27 membros do EI - Publikigita da UOL. URL vidita ye 5ma di agosto 2016. Idiomo: Portugalana.
3. North Korea: UN backs fresh sanctions over missile tests - Publikigita da BBC News. Dato di publikigo: 5ma di agosto 2017. URL vidita ye 5ma di agosto 2017. 
4. Article 370: India strips disputed Kashmir of special status - Publikigita da BBC. URL vidita ye 5ma di agosto 2019. 
5. 1962: Marilyn Monroe found dead - Publikigita da BBC. URL vidita ye 20ma di julio 2016. Idiomo: Angla.
6. Toni Morrison, ‘Beloved’ Author and Nobel Laureate, Dies at 88 - Autoro: Margalit Fox. Publikigita da The New York Times. Dato di publikigo: 6ma di agosto 2019. URL vidita ye 6ma di agosto 2019. 
7. Помер колишній прем’єр-міністр України Євген Марчук - Idiomo: Ukrainana.
8. Brazilian humorist, talk show host Jô Soares dies at 84 - Publikigita da AP NEWS. Dato di publikigo: 5ma di agosto 2022. URL vidita ye 2022-08-06. Idiomo: Angla.