Internasional a Sistema dagiti Yunit

Ti Internasional a Sistema dagiti Yunit (naipangyababaan iti SI manipud ti Pranses: Le Système international d'unités) ket isu ti moderno a porma ti metriko a sistema ken isu ti kaaduan a a naus-usar a sistema ti panagrukod iti lubong, naus-usar daytoy iti inaldaw a komersio ken siensia. Daytoy ket buklen ti sistema ti koherensia dagiti yunit ti panagrukod a naaramid iti lawlaw dagiti pito a batayan a yunit, 22 kadagitoy ti nanaganan ken ti maysa nga intermidiente a saan a nanaganan a koherensia dagiti naigapu nga unit, ken ti agasmang dagiti pangsaruno nga agtinay a kas dagiti pangpaadu ti naibatay ti desimal. Daytoy ket paset ti Internasional a Sistema dagiti Kaadu.

Dagiti pito a batayan a yunit ti SI ken ti interdependensia dagiti panakaipalawagda. Agpakanawan manipud ti ngato: kelvin (temperatura), segundo (panawen), metro (kaatiddog), kilogramo (masa), candela (kapeksa ti raniag), mol (kaadu ti sustansia) ken amperio (ayus ti elektrisidad). Ti segundo ti panawen, kelvin ken kilogramo ket nawaya a naipalawag kadagiti aniaman a batayan dagiti yunit. Ti metro ken naipalawag kadagiti termino iti kapardas ti lawag, isu nga agdepdepende iti pannakaipalawag iti segundo. Dagiti panangipalawag kadagiti sabali a batayan dagiti unit ket ad-adu a komplikado.

Dagiti alagaden ket naipablaak idi 1960 kas resulta ti maysa nga inisiatibo a nairugi idi 1948, ken naibatay dagitoy iti sistema ti metro–kilogramo–segundo (MKS), imbes nga iti sistema ti sentimetro–gramo–segundo (CGS), nga isu met ket addaan kadagiti nadumaduma a karuay. Ti SI ket nairangarangen a kas maysa nga agbalbaliw a sistema; isu a napartuat dagiti pangsaruno ken dagiti yunit ken dagiti panangipalawag ti unit ket nabalbaliwan babaen ti internasional a tulagan a kas dagiti progreso ti teknolohia ti panagrukod ken sumayaat ti presision dagiti panagrukod.

Dagiti akinruar a silpo

• BIPM Bureau International des Poids et Mesures (mangtaripato nga ahensia ti SI) (website)
  • Polieto ti BIPM (reperensia ti SI)