Departamento ti Guainía
departamento ti Colombia / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ti Guainía (Panangibalikas nga Espaniol: [ɡwaiˈni.a]; Pagsasao a Yira : Daga ti adu a dandanum) ket maysa a departamento ti Colombia. Daytoy ket mabirukan idiay daya ti pagilian, a pagbeddenganna ti Venezuela ken Brasil. Ti kapitolion ket ti Inirida. Idi 1963 ti Guainía ket naisina manipud iti Vaupés. Ti akin-amianan a paset ken ti Karayan Inírida ket mairamnda idiay labneng ti karayan Orinoco; ti natidda ket paset ti Amasonia. Ti Karayan Guaviare ket isu ti kangrunaan ti kolonisasion, adu kadagiti kolono ket nanipudda idiay sona ti Colombiano nga Andina, a kaaduan kaniada ket nanipud idiay Boyacá. Dagitoy ket sinarsaruno babaen dagiti llaneros, a tattao manipud kadagiti Akindaya a tanap. Ti kangrunaan a populasion ket buklen babaen dagiti Patneng nga Indiano, ti dakkel nga etniko a grupo ket dagiti Puinave (manipud iti makú-puinave a pamilia) ken dagiti curripaco (manipud iti Arawak a pamilia). Addaan iti dagup a 24 nga etniko a grupo iti daytoy a departamento, adu kadagitoy ti agsasao kadagiti uppat nga Indiano a pagsasao malaksid ti Espaniol ken Portuges.
Deparatmento ti Guainía
Departamento de Guainía | |
---|---|
Turturod ti Mavecure | |
![]() Ti Guainía ket naipakita iti nalabbasit | |
Nagsasabtan: 3°51′55″N 67°55′26″W | |
Pagilian | ![]() |
Rehion | Rehion Amasona |
Kapitolio | Inirida |
Gobierno | |
• Gobernador | Wilson Ladino Vigoya |
Kalawa | |
• Dagup | 72,238 km2 (27,891 sq mi) |
• Ranggo | Maika-5 |
Populasion (2013)[1] | |
• Dagup | 40,203 |
• Ranggo | Maika-33 |
• Densidad | 0.56/km2 (1.4/sq mi) |
Sona ti oras | UTC-05 |
Kodigo ti ISO 3166 | CO-GUA |
Ti departamento ket ammo kadagiti maap-apit a koka ken ti kaadda dagiti gerila, ngem adu ti adda idiay Colombia ket saanda nga ikaskaso ti kapintas ti ladawan ti daga, dagiti nadumaduma a kita ti makmakan ken ti kinamanagsangaili dagiti Indiano. Ti kolonisasion, narko-trapiko ken gubat ket mangiyal-alis kadagiti kasisigud a populasion ken mangidurduron kadagitoy ti napilpilit a pannakaiyal-alis. Sakbay ti nadawel a panangpapatay ti Mapiripán, idiay asideg ti departamento ti Meta, daytoy a lugar idi ket isla ti kappia iti uneg ti naranggas a Colombia. Kalpasan ti 1996, ti pannakapadakkel kadagiti paramilitar a puersa ("bukod-a panagsalsalaknib") ket nangiturong kaniada idiay Karayan Guaviare ket ti nagliklikmutan ti Inírida. Ti kaadda tattan ti militar ti estado ket nangpapigsa ti panakatiliw ni Fernandinho Beira-Mar, ti maysa a Brasiliano a narkotrapiko, ket naikadayegan ti departamento kadagiti padpadamag.