Mmetọ plastik mmiri
From Wikipedia, the free encyclopedia
Mmetọ rọba mmiri nke mmiri (ma ọ bụ mmetọ rọba n'oké osimiri) bụ ụdị mmetọ mmiri site na plastik, sitere na nha site na nnukwu ihe mbụ dị ka karama na akpa, gbadaa na microplastics nke emere site na nkewa nke ihe rọba. A na-atụfu ihe mkpofu mmiri nke ukwuu nke na-ese n'elu, ma ọ bụ kwụsịtụrụ n'oké osimiri. Pasent 80 nke irighiri mmiri mmiri bụ plastik. Microplastics na nanoplastics na-esite na ndakpọ ma ọ bụ foto mmebi nke ihe mkpofu rọba n'elu mmiri, osimiri ma ọ bụ oke osimiri. N'oge na-adịbeghị anya, ndị ọkà mmụta sayensị achọpụtala nanoplastics na nnukwu snow, karịsịa ihe dị ka tọn 3,000 na-ekpuchi Switzerland kwa afọ.
A na-eme atụmatụ na e nwere ihe ruru nde tọn 86 nke ihe mkpofu mmiri rọba dị n'oké osimiri zuru ụwa ọnụ dịka njedebe nke afọ 2013, na-eche na 1.4% nke plastik zuru ụwa ọnụ emepụtara site na 1950 ruo 2013 abanyela n'oké osimiri wee gbakọta n'ebe ahụ. A na-eche na “oriri” plastik zuru ụwa ọnụ ga-abụ nde tọn 300 kwa afọ dịka nke 2022, ebe ihe dị ka nde tọn 8 na-ejedebe n'oké osimiri dị ka macroplastics. Ihe dị ka nde tọn 1.5 nke microplastics bụ isi na-ejedebe n'oké osimiri. Ihe dị ka 98% nke olu a bụ ihe omume dabere na ala, ebe 2% fọdụrụ bụ nke sitere na ihe omume sitere n'oké osimiri. A na-eme atụmatụ na 19-23 nde tọn rọba na-adaba n'ime gburugburu ebe obibi mmiri kwa afọ. Nzukọ Ọgbakọ Oké Osimiri Mba Ndị Dị n'Otu nke 2017 mere atụmatụ na oke osimiri nwere ike ibu ibu na rọba karịa azụ n'afọ 2050. A na-emetọ oke osimiri site na irighiri ihe rọba dị nha site na nnukwu ihe mbụ dị ka karama na akpa, ruo na microplastics nke emere site na nkewa nke ihe rọba. A na-eji nwayọọ nwayọọ na-eweda ihe a ma ọ bụ wepụ ya n'oké osimiri, nke mere na ụmụ irighiri ihe plastik na-agbasa ebe niile n'elu oke osimiri ma mara na ha na-enwe mmetụta dị egwu na ndụ mmiri. Akpa rọba a tụfuru atụfu, mgbanaka mkpọ isii, mkpọ sịga na ụdị mkpofu rọba ndị ọzọ na-emecha n'oké osimiri na-eweta ihe egwu nye anụ ọhịa na ịkụ azụ. Enwere ike iyi ndụ mmiri egwu site na njikọta, ntachi, na iri nri. Ndị na-akụ azụ nwere ike ịhapụ ma ọ bụ tụfuo ụgbụ azụ, nke a na-ejikarị plastik eme. A maara dị ka ụgbụ mmụọ, azụ ndị a na-ekekọta, dolphins, nduru mmiri, shark, dugongs, agụ iyi, nnụnụ mmiri, crabs na ihe ndị ọzọ e kere eke, na-egbochi mmegharị, na-akpata agụụ, laceration, ọrịa, na, n'ime ndị kwesịrị ịlaghachi n'elu. iku ume, iku ume. Enwere ụdị plastik dị iche iche nke oké osimiri na-akpata nsogbu na ndụ mmiri. A hụla okpu karama n'ime afọ nduru na nnụnụ mmiri, bụ́ ndị nwụrụ n'ihi mgbochi nke akụkụ iku ume na nri nri. Ụgbụ mmụọ bụkwa ụdị nsogbu rọba dị n'oké osimiri dịka ha nwere ike na-aga n'ihu na-ejide ndụ mmiri n'usoro a maara dị ka "ịkụ azụ mmụọ".
10 kasị ukwuu na-ebupụta mmetọ rọba oké osimiri n'ụwa nile bụ, site na nke kasị nta, China, Indonesia, Philippines, Vietnam, Sri Lanka, Thailand, Egypt, Malaysia, Nigeria, na Bangladesh, nke ukwuu site na osimiri Yangtze, Indus, Yellow, Hai, Nile, Ganges, Pearl, Amur, Niger, na Mekong, na-aza "pasent 90 nke plastik niile na-erute oke osimiri ụwa." Eshia bụ isi ebe mkpofu rọba a na-achịkwaghị achịkwa, ebe China naanị nwere ihe ruru nde metric ton 2.4.
Plastics na-agbakọba n'ihi na ha adịghị emebi emebi dị ka ọtụtụ ihe ndị ọzọ si eme. Ha ga-ese fotodegrade na ikpughe anyanwụ, ma ha na-eme nke ọma naanị n'okpuru ọnọdụ akọrọ, na mmiri na-egbochi usoro a. Na gburugburu mmiri, plastic fotodegraded na-agbasasị n'ime obere iberibe mgbe ọ bụla polymers, ọbụna ruo n'ọkwa molekụla. Mgbe ụmụ irighiri ihe na-ese n'elu mmiri na-ese n'elu mmiri na-agbada ruo nha zooplankton, jeliifish na-anwa iri ha, n'ụzọ dị otú a, plastik na-abanye n'agbụ nri oké osimiri.
A ga-ejikọta ihe ngwọta maka mmetọ rọba mmiri mmiri, yana mmetọ plastik n'ime gburugburu ebe obibi na mgbanwe mgbanwe na mmepụta ihe na nkwakọ ngwaahịa, na mbelata ojiji, karịsịa, ngwaahịa plastik otu ma ọ bụ obere oge. Ọtụtụ echiche dị maka ihicha rọba n'ime oke osimiri gụnyere ịdo irighiri rọba n'ọnụ osimiri tupu ịbanye n'oké osimiri, na ihicha gyres nke oke osimiri.