Kọfị
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ihe ọṅụṅụ Kọfị bụ ihe ọṅụṅụ a na-eme site na mkpụrụ Kọfị a hụrụ ahụ. Kọfị na-eji oji, na-elu ilu, ma nwetụ asiid obere. O nwere mmetụta ịkpali akpali n'ahụ ụmụ mmadụ, karịsịa n'ihi caffeine dị na ya. Ọ nwere ọ̀zụ́zụ́ n'ahia kachasị elu n'ahịa ụwa maka mmanya ọkụ.[1]
A na-ekewa mkpụrụ nke mkpụrụ osisi Kọfị iji mepụta Kọfị na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ a na-ahụbeghị n'ọkụ. A na-ahụ mkpụrụ ya ahụ n'ọkụ ma kwọọ ya ọfụma ka ọ gwerichaa, nke a na-etinye na mmiri ọkụ tupu azaa ya, na-emepụta iko kọfị. A na-añụkarị ya mgbe ọ dị ọkụ, n'agbanyeghị na kọfị jụrụ oyi ma ọ bụ nke ice bụ ihe a na-ahụkarị. Enwere ike ịkwadebe kọfị ma gosipụta ya n'ụzọ dịgasị iche iche (dịka, espresso, French press, caffè latte, ma ọ bụ kọfị agbara na ḿkpọ̀). A na-agbakwunye ọtụtụ mgbe ọtọbịrịbịrị Shuga, ihe ndị nwere ike ịnọchi anya ọtọbịrịbịrị, mmiri ara ehi na ude iji kpuchie ilu ya ma ọ bụ mee ka ụtọ ya dịkwuo mma.
Ọ bụ ezie na kọfị bụzi ihe ahịa zuru ụwa ọnụ, ọ nwere ogologo akụkọ ihe mere eme ejikọtara ya na omenala nri na gburugburu Oké Osimiri Uhie. Ihe akaebe mbụ a pụrụ ịtụkwasị obi nke ịṅụ kọfị dị ka ihe ọṅụṅụ nke oge a na-apụta na Yemen nke oge a nke dị na ndịda Arebia n'etiti narị afọ nke iri na ise na ebe nsọ Ndị Sufi, ebe ahụrụ mkpụrụ kọfị n'ọkụ nke mbụ ya ma na-eme ya n'ụzọ yiri otú esi-akwadebe ya ugbu a maka ịṅụ. Ndị Yemen si n'Ugwu ndị dị n'Etiopia na-azụta akịkọ kọfị ahụ site na ndị Somalia nọ n'ụsọ oké osimiri, ma kụọ ha na Yemen. Ka ọ na-erule na narị afọ nke iri na isii, ihe ọṅụṅụ ahụ eruola n'ebe ndị ọzọ dị na Middle East na North Africa, ma mesịa gbasaa na Europe.
Ụdị akịkọ kọfị abụọ a na-akụkarị bụ C. arabica<span typeof="mw:Entity" id="mwOg"> </span> na C. robusta<span typeof="mw:Entity" id="mwPQ"> </span>. [2]A na-akụ osisi kọfị n'ihe karịrị mba iri asaa, ọkachasị na mpaghara equatorial nke Amerịka, Ndịda Ọwụwa Anyanwụ Eshia, mpaghara India, na Africa. As of 2018[update], Brazil bụụrụ mba na-ebute ụzọ n'ịkụ akị kọfị, na-emepụta pasentị iri atọ na ise na nke niile na-agazu ụwa. A na-ere kọfị na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ a na-ahụbeghị n'ọkụ, dịka ngwaahịa ọrụ ubi. N'agbanyeghị na a na-ereta kọfị ihe ruru ọtụtụ ijeri dollar n'ahia n'ụwa niile, ndị ọrụ ugbo na-emepụta kọfị na-ebi na ịda ogbenye. Ndị na-akatọ ụlọ ọrụ kọfị kwukwara maka mmetụta ọjọọ ọ na-enwe na gburugburu ebe obibi nakwa ịsụcha ala maka ịkọ kọfị na iji mmiri eme ihe.