Ijebu-Jesa
Settlement na Osun Steeti / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ijebu-jesa bụ isi obodo Oriad okpuru ọchịchị ímé obodo na Osun Steeti nke Naijiria.
Ọ bụ obodo na-agagharị agagharị nke nwere njikọ na Ekiti Steeti n'otu akụkụ, Ondo Steeti n"akụkụ nke ọzọ ma nwee ókèala ya na Ilesa a ma ya ama n'obodo ndị gbara ya gburugburu Iwoye-jesa, Iloko-jesa.
Obodo a na-ejekwa ozi dị ka ụzọ isi gaa ụlọ akwụkwọ nkà Osun Steeti na Esa-Oke. Obodo a nwekwara ụlọ akwụkwọ polytechnic nke onwe ya n'okporo ụzọ Ijebu-Jesa nke ụlọ ọrụ mba maka agụmakwụkwọ teknụzụ (NBTE) Naijiria kwadoro.
Ijebu-jesa, nke a maara na mbụ dị ka Ijebu Egboro, bụ obodo akụkọ ihe mere eme oge ochie dị n'ebe ọwụwa anyanwụ nke Osun Steeti, Naịjirịa nke nwere ọnọdụ dị mma na ala Ijesa. Na nkewa Ijesa, ọ bụ obodo ọzọ kachasị mkpa na ndọrọ ndọrọ ọchịchị na akụkọ ihe mere eme. Oba ya bụ onye na-esote Owa Obokun nke Ijesaland.
Obodo a dị kilomita asatọ n'ebe ugwu Ilesa na ihe dị ka kilomita otu narị na iri abụọ na asatọ n'ebe ọwụwa anyanwụ Ibadan. Ọ dị ihe dịka na latitude dị asaa mara irí anọ na ise degrees n'ebe ugwu n'ime eriri ọhịa mmiri ozuzo ma na-enye ohere maka ọrụ ugbo n'ọtụtụ. Ndị mmadụ bụ isi nke Ijesa ma bụrụ ndị a ma ama maka ụlọ ọrụ ha.
Ijebu jesa bụ nke Oba Agigiri Egboroganlada Onijebu Egboro mbụ nwa Oodua Olofin Aiye onye bụkwa nwanne Owa Obokun Ajibogun tọrọ ya.
Agigiri pụtara "agha ma ọ bụ ebili mmiri agha na-ekpo ọkụ A de k'ogun gbona girigiri". A na-akọwa Ajibogun dị ka onye na-ezute agha Ade ba ogun. Agigiri na Ajibogun bụ ndị nne ha a maara dị ka Ijasin zụlitere na Ilode na Ile Ife dị ka ụmụ ejima.
Akụkọ mgbe ochie na-ekwu na Ajibogun na Agigiri dị nnọọ nso n'oge ndụ ha. Mgbe nna ha na-aka nká, ọ kpuru ìsì. Ndị na-efe Ifa gakwuuru onye amụma ahụ ma okpughere ha na ọ ga-ahụ ụzọ ọzọ ma ọ bụrụ na enwere ike ịzụta ihe ụfọdụ gụnyere mmiri òkè osimiri na ogwe nkwụ. Ajibogun na nwanne ya nwoke Agigiri gara maka mmiri oké osimiri site na Ijebu-Ode wee si Eleke dị nso na Epe ebe Awujale nke Ijebuland mgbe ahụ Obanita, na-efe oké osimiri kwa afọ, ụmụnne ahụ na-anakọta mmiri ahụ ma kpọbata ya n'ụlọ Ile-Ife. A gwọrọ nna ha ma ọ hụkwara ụzọ ọzọ.