Ihe na-akpata ọrịa kansa
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ọrịa kansa na-amalite site na mgbanwe mkpụrụ ndụ ihe nketa na-eduga na uto mkpụrụ ndụ na-enweghị nchịkwa na mmepụta akpụ. Isi na-akpata ọrịa kansa (nke na-abụghị nke Ezinne ụlọ) bụ mmebi DNA [citation needed] na ọgba aghara nke genomic.[1] Obere ọrịa kansa bụ n'ihi mgbanwe mkpụrụ ndụ ihe nketa.[2] Ọtụtụ ọrịa kansa nwere njikọ na gburugburu ebe obibi, ụzọ ndụ, maọbụ omume.[3] Ọrịa kansa anaghị ebute ọrịa n'ime ụmụ mmadụ, ọ bụ ezie na oncoviruses na nje kansa nwere ike ibute ya. Okwu ahụ bụ "gburugburu ebe obibi", dị ka ndị na-eme nchọpụta gbasara ọrịa kansa na-eji ya eme ihe, na-ezo aka n'ihe niile dị n'èzí ahụ nke na-emekọrịta ihe na ụmụ mmadụ.[4] Mpaghara ahụ anaghị ejedebe na gburugburu ebe obibi (dịka ikpughe ihe ndị dị ka mmetọ ikuku maọbụ ìhè anyanwụ), kamakwa ọ na-agụnye ụdị ndụ na ihe omume.[5]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/73/Cancer_requires_multiple_mutations_from_NIHen.png)
Ihe karịrị otu ụzọ n'ụzọ atọ nke ọnwụ cancer n'ụwa niile (na ihe dị ka 7580 na United States) nwere ike izere site na ibelata ikpughe ihe ndị a maara.[6][7] Ihe ndị na-ahụkarị gburugburu ebe obibi nke na-enye aka n'ọnwụ ọrịa kansa gụnyere ikpughe na kemịkal dị iche iche na ihe anụ ahụ (iji ụtaba eme ihe na-akpata 25-30% nke ọnwụ ọrịa kansa), mmetọ gburugburu ebe obibi, nri na oke ibu (30-35%), ọrịa (15-20%), na radiation (ma ionizing na non-ionizing, ruo 10%).[8] Ihe ndị a na-arụ ọrụ, ma ọ dịkarịa ala n'akụkụ ụfọdụ, site n'ịgbanwe ọrụ nke mkpụrụ ndụ ihe nketa n'ime mkpụrụ ndụ.[9] A na-achọkarị ọtụtụ mgbanwe mkpụrụ ndụ ihe nketa dị otú ahụ tupu ọrịa kansa amalite.[9] A na-ewere ịka nká ugboro ugboro ma na-ewere ya mgbe niile dị ka akụkụ dị mkpa ị ga-atụle mgbe ị na-enyocha ihe ize ndụ maka mmepe nke ọrịa kansa ụfọdụ. Ọtụtụ mgbanwe nke mkpụrụ ndụ na mkpụrụ ndụ na-emetụta mmepe nke ọrịa kansa na-agbakọta n'oge usoro ịka nká ma mesịa gosipụta dị ka ọrịa kansa.[10]