Òtù ụmụ nwanyị
From Wikipedia, the free encyclopedia
Òtù ụmụ nwanyị, nke a makwaara dị ka òtù ụmụ nwanyị, na-ezo aka n'usoro òtù mmekọrịta mmadụ na ibe ya na mkpọsa ndọrọ ndọrọ ọchịchị maka mgbanwe siri ike na nke nnwere onwe na nsogbu ụmụ nwanyị nke enweghị nhata n'etiti ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị kpatara.[1] Okwu ndị dị otú ahụ bụ Nnwere onwe ụmụ nwanyị, ikike ịmụ nwa, Ime ihe ike n'ụlọ, ezumike ịmụ nwa, ịkwụ ụgwọ nhata, ikike ọmụmụ nwanyị, iyi egwu mmekọahụ, na ime ihe ike mmekọahụ. Ihe ndị a na-ebute ụzọ n'ịga n'ihu amụbaala kemgbe mmalite ya na 1800s, ma dịgasị iche n'etiti mba na obodo. Ihe ndị a na-ebute ụzọ na-adị site na mmegide megide igbu ọkpụkpụ nwanyị n'otu mba, na mmeghachi omume na elu ụlọ iko n'ọzọ.
Fry
n'akụkụ ụfọdụ nke ụwa ọdịda anyanwụ bụ mmegharị na-aga n'ihu kemgbe mmalite narị afọ. N'oge mmalite ya, Feminism agabigala usoro nke oge anọ dị elu nke a na-akpọ Waves. Feminism nke mbụ gbadoro ụkwụ na ọdụ nke ụmụ nwanyị ọcha nke etiti ma ọ bụ nke elu ma tinye aka na ntuli aka na nha anya ndọrọ ndọrọ ọchịchị, agụmakwụkwọ, ikike inwe ihe onwunwe, ndu nhazi, na nnwere onwe alụmdi na nwunye.[2] Feminism nke abụọ gbara mbọ ịlụso enweghị aha n'etiti ọha na eze na omenala ọgụ. Ọ bụ ezie na ebili mmiri mbụ nke feminism metụtara karịsịa ụmụ nwanyị ndị nọ n'etiti etiti, ebili mmiri nke abụọ wetara ụmụ nwanyị nọ n'ọkwá dị iche iche, ndị inyom nwere agba, na ụmụ nwanyị si mba ndị ọzọ na-emepe emepe bụ ndị na-achọ ịdị n'otu.[4] Feminism nke atọ gara n'ihu na-eleba anya na enweghị ego, mmekọrịta mmadụ na ibe, na omenala ụmụ nwanyị na azụmahịa na n'ime ndụ ụlọ ha, ma gụnye mgbasa ozi ọhụrụ maka mmetụta dị ukwuu nke ụmụ nwanyị na ndọrọ ndọrọ ọchịchị na mgbasa ozi. Na mmeghachi omume nke ndọrọ ndọrọ ọchịchị, ndị na-ahụ maka ụmụ nwanyị aghaghịkwa ilekwasị anya na ikike ọmụmụ ụmụ nwanyị, dị ka ikike nke ite ime.[3] Feminism nke anọ na-enyocha usoro njikọ ike nke na-enye aka na nhazi mmekọrịta ọha na eze nke ndị dịpụrụ adịpụ, yana ụwa gbara ha gburugburu.[5]