Րիուգե (շրջան, 2017)

Րիուգե^[3] (էստ․՝ Rõuge vald), վարչաքաղաքական համայնք Էստոնիայում՝ Վիրումաա մարզում։

Րիուգե
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Էստոնիա
Կարգավիճակ	Էստոնիայի վոլոստ
Մտնում է	Վիրումաա
Բնակչություն	▼4748 մարդ (հունվարի 1, 2024)[1]
Տարածք	933,22 կմ² (դեկտեմբերի 31, 2017)[2]
Հիմնադրված է	2017 թ.
Փոխարինեց	Միսսո, Մինիստե, Հաանյա, Վառստու և Րիուգե
ISO 3166-2 կոդ	EE-698
rouge.kovtp.ee
Րիուգե Վիքիպահեստում

Աշխարհագրություն

Րիուգեն գտնվում է Վիրու շրջանի կենտրոնական և հարավային մասում, Հաանյայի և շրջակա տարածքների բարձրլեռնային գոտում։ Հարավում սահմանակից է Լատվիային, Ռուսաստանի հետ սահմանն անցնում է Պարմա և Կիվիորա գյուղերի մոտով։ Տարածքում գտնվում է Էստոնիայի և Բալթյան երկրների ամենաբարձր կետը՝ Սուուռ Մունամյագի լեռը։

Տարածքը կազմում է 933,22 կմ² (Վիրու շրջանի^[4] ընդհանուր տարածքի 34%-ը) կամ 93,322 հեկտար, ներառյալ գյուղատնտեսական հողերը՝ 18,246 հա, մարգագետինները՝ 8,246 հա և անտառային հողերը՝ 53,713 հա։ Տարածքը ներառում է Կարուլայի ազգային պարկը, 8 արգելոցներ, որոնցից ամենամեծը Հաանյան է, որը զբաղեցնում է տարածքի 18%-ը^[5][6], 5 բնական արգելոցներ, 8 անհատական ​​պահպանության վայրեր և Natura 2000 ցանցի 27 վայրեր^[4]։

Ամենամեծ գետերը՝ Մուստիգի, Պեետրի, Պյարլիջիգի (բնական սահման Լատվիայի հետ), Պեդեցի (բնական սահման Ռուսաստանի և Լատվիայի հետ)։ Ամենամեծ լճերն են՝ Կահրիլան (երկարությունը՝ 2360 մետր), Վասկնան (երկարությունը՝ 1410 մ), Պուլին (երկարությունը՝ 1150 մ), Կիկայարվը (երկարությունը՝ 975 մ) և Կավադին (երկարությունը՝ 960 մ)^[4]։

Համայնքում կա 3 ավան Վարստու, Միսսո, Րիուգե և 274 գյուղ։

Պատմություն

Րիուգեի համայնքը ստեղծվել է 2017 թվականին՝ վարչատարածքային բարեփոխումների արդյունքում՝ միավորելով Րիուգեի, Մյունիստեի, Միսսոյի, Վարստուի և Հաանյայի գյուղական համայնքները։ Համայնքում կա 3 քաղաք և 274 գյուղ։ Վարչական կենտրոնը Րիուգե գյուղն է^[7]։

Ռուսական կայսրության տիրապետության տարիներին համայնքի պատմական ռուսերեն անվանումը եղել է Rauge (գերմ.՝ Rauge, Gemeinde)^[3]։

Սիմվոլիզմ

Համայնքի խորհրդանիշները հաստատվել են 2018 թվականի հունիսի 19-ին Րիուգեի համայնքային խորհրդի նիստում։ Համայնքի զինանշանը սպիտակ վահան է, որի հիմքում կիսաշրջանաձև հատված է, որը գծերով բաժանված է կանաչ, սպիտակ և կապույտ դաշտերի։ Վահանի վերևում երեք կանաչ եղևնիներ են։ Զինանշանի ձևավորումը խորհրդանշում է համայնքային հարստությունը ջրային մարմիններով և անտառներով։ Սպիտակ գույնը նշանակում է նոր սկիզբ և մաքրություն, խաղաղ և անձեռնմխելի միջավայր։ Դրոշի նորմալ չափը 105 x 105 սմ է^[8]։

Վիճակագրություն

Տուրիստական ​​խուտոր Վաքսնա Պլաքսի գյուղում

Վաստսե Ռոսա գյուղ (նախկին դպրոցի շենք)

Էստոնիայի վիճակագրական վարչության տվյալներ Րիուգեի համայնքի մասին^[9][10]։

Բնակչության թիվը յուրաքանչյուր տարվա հունվարի 1-ին^[11]։

Տարի	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022
Մարդ	5739	▼ 5639	▼ 5556	▼ 5435	▼ 5427	▼ 5311	▼ 5180	▼ 4877

Ծնունդների թիվը։

Տարի	2016	2017	2018	2019	2020
Կենդանի ծնունդներ	51	▼ 39	▲ 53	▼ 39	▲ 40

Մահերի թիվ։

Տարի	2016	2017	2018	2019
Умерших	88	▲ 100	▼ 80	▲ 87

Գրանցված գործազուրկ։

Տարի	2016	2017	2018	2019	2021
Մարդ	169	▲ 200	▼ 190	▼ 157	▲ 166

Միջին համախառն աշխատավարձը։

Տարի	2015	2016	2017	2018	2019	2020
եվրո	901,90	▲ 972,59	▲ 1 033,60	▲ 1 084,38	▲ 1 146,57	▲ 1 190,70

2019 թվականին Րիուգեի գյուղական համայնքը Էստոնիայի 79 համայնքների մեջ զբաղեցրել է 56-րդ տեղը՝ միջին համախառն աշխատավարձի տեսանկյումից^[12]։

Դպրոցներում սովորողների թիվը։

Տարի	2015	2016	2017	2018	2019
Մարդ	506	▼ 476	▼ 403	▼ 402	▲ 414

Ենթակառուցվածք

Կրթություն

Համայնքում կա 5 պետական ​​հիմնական դպրոց և 2 մասնավոր դպրոց, 5 մանկապարտեզ (որոնցից 4-ը կից հիմնական դպրոցներին), 2 նախադպրոցական տարիքի երեխաների խնամքի մասնավոր կենտրոն, 12 գրադարան^{[4][13][14][15]}։

2017/2018 ուսումնական տարում համայնքային մանկապարտեզներ են հաճախել 179 երեխաներ, որոնցում աշխատել է 27 ուսուցիչ՝ 400 աշակերտ։ Համայնքի դպրոցների շրջանավարտները միջնակարգ կրթություն են ստանում Վիրու և Տարտու քաղաքներում և Վիրու համայնքում^[4]։

Բժշկություն և սոցիալական ապահովություն

Գյուղական մունիցիպալիտետում կան ընտանեկան բժշկի 2 կենտրոն (Րիուգեում և Մինիստայում) և բժիշկների գրասենյակներ 4 գյուղերում, 2 դեղատուն, 2 խնամքի տուն և 1 սոցիալական կենտրոն^[4][16][17]։

Մշակույթ, ժամանց և սպորտ

Գյուղապետարանում գործում են 29 պետական ​​սեփականություն հանդիսացող մարզական օբյեկտներ, իսկ մասնավոր հողերի վրա տեղակայված 9 մարզական օբյեկտներ։ Կան 8 գյուղական ընկերություններ, Երիտասարդական խորհուրդ, բազմաթիվ շահագրգիռ խմբեր և տարբեր շահույթ չհետապնդող ասոցիացիաներ, 5 սպորտային ակումբներ^[4][18][19]։

Հանրային տրանսպորտ

2018 թվականի հուլիսի 1-ից Վիրու շրջանի ավտոբուսային ծառայությունները, որոնք կազմակերպվում են MTÜ Kagu Ühistranspordikeskus ոչ առևտրային ընկերության կողմից, անվճար են^[4]։

Ջրամատակարարում և ջերմամատակարարում

Կենտրոնական ջրամատակարարումն ընդգրկում է 13 տարածքներ՝ Հաանյա, Ռուսմաե, Միսսո, Մինիստե, Սարու, Կուուտսի, Անդրուսե, Վիիտինա, Նուրսի, Վարստու, Կրաբի և Րիուգե գյուղը մեծ տների և Հարիդուսե փողոցի տարածքում։ Համայնքում կա կենտրոնացված ջեռուցման 2 համակարգ (Րիուգեում և Վիիտինայում), որոնք ընդգրկում են 4 բազմաբնակարան շենք, խնամքի տուն, հացի փուռ և մանկապարտեզ Րիուգե գյուղում^[4][20]։

Տնտեսություն

«Արջուկներ» քանդակը Մինիստայում (մշակութային հուշարձան)

2017 թվականին գյուղապետարանում գրանցվել է 566 ձեռնարկություն, որոնց մեծ մասը սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերություններ են (38%) և անհատ ձեռնարկատերեր (37%); Բոլոր ձեռնարկությունների 20%-ը շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններ են։ Ձեռնարկությունների 99%-ն ունի 10-ից պակաս աշխատող, բոլոր ձեռնարկությունների 45%-ը զբաղվում են գյուղատնտեսությամբ, անտառային տնտեսությամբ և ձկնորսությամբ^[4]։

2017 թվականին «Տարվա Rõuge գյուղական համայնքի ձեռնարկություն» տիտղոսը շնորհվել է Էստոնիայում, Լատվիայում և Ֆինլանդիայում շինարարությամբ զբաղվող TixMet OÕ ընկերությանը (եռակցման աշխատանքներ, մետաղական կոնստրուկցիաների տեղադրում, փոխակրիչների և վերելակների տեղադրում)^[21]։ 2016 թվականին այս կոչումը ստացել է HUT Eesti OÜ ընկերությունը, որն արտադրում է հավաքովի փայտե տներ^[22] (աշխատողների թիվը 2019 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ՝ 9 մարդ^[23]), 2015 թվականին՝ «Päivila talu»՝ անհատական։ ձեռնարկատեր, որը զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ^[24], 2014 թվականին՝ «Nightingale Valley Manor» (Ööbikuoru Villa), մատուցելով հյուրանոցային ծառայություններ, սննդի ծառայություններ և ժամանցի ծառայություններ^[25]։

Համայնքի ամենամեծ գործատուն համայնքային կառավարությունն է՝ աշխատողների թիվը 2019 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ կազմել է 194 մարդ^[26]։

Տեսարժան վայրեր

Համայնքում կա պատմական նշանակության 27 առարկա, այդ թվում՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում զոհվածների 9 զանգվածային գերեզմաններ և 8 գերեզմանոցներ։ Կան 79 հնագիտական ​​հուշարձաններ, 21 ճարտարապետական ​​հուշարձաններ, այդ թվում՝ եկեղեցիներ, կալվածատներ և տնտեսական տարբեր կալվածքներ։ Պետության կողմից պահպանվող կալվածային այգիներն են Մոնիստե, Րուուսմաե, Վիիտինա, Ուուե-Սաալուսե, Րիուգե և Սաաննա^[4]։

Համայնքի հիմնական տեսարժան վայրերն են^[27].

• Սուրբ Մարիամ եկեղեցի Րիուգեում,
• Ռոգոզի կալվածք,
• Վիիտինա կալվածք,
• Սուր-Մունամե դիտաշտարակ,
• Էեբիկուորգ,
• Պեսապուու դիտորդական աշտարակ Օաբիկուրոգում,
• Ազատագրական պատերազմի հուշարձան,
• Լուհասոո բնության պարկ,
• Պագանամաա բնության պարկ,
• «Էստոնական մայր» հուշարձան։

Պատկերասրահ

• 
  Սուուր Մունամյագի լեռ
• 
  Ռոգոզի կալվածք
• 
  Վիյտինա կալվածք
• 
  Կակու գյուղ
• 
  Մինիստայի ծառայությունների կենտրոն
• 
  Վասկնյա լիճ
• 
  Կավադի լիճ

Ծանոթագրություններ

1. Statistical Database of Statistics Estonia
2. Land Board — 1990.
3. «Rõuge vald». Eesti kohanimed (էստոներեն). Eesti Keele Instituut.
4. Rõuge Vallavolikogu (15.10.2018). «Rõuge valla hetkeolukorra ülevaade ja arengukava aastateks 2018 – 2035» (PDF). Riigi Teataja (էստոներեն). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
5. «RV0291U: RAHVAARV, PINDALA JA ASUSTUSTIHEDUS, 1. JAANUAR». Statistikaamet (էստոներեն). 15.05.2019. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
6. «Rõuge valla lühitutvustus». Rõuge Vallavalitsus (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
7. Vabariigi Valitsus (04.02.2017). «Haanja valla, Misso valla, Mõniste valla, Rõuge valla ja Varstu valla osas haldusterritoriaalse korralduse ja Vabariigi Valitsuse 3. aprilli 1995. a määruse nr 159 „Eesti territooriumi haldusüksuste nimistu kinnitamine" muutmine». Riigi Teataja (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
8. «Sümboolika». Rõuge Vallavalitsus (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
9. Statistikaamet. «Rõuge vald. Valik andmeid» (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
10. Statistikaamet. «Rõuge vald» (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 8-ին.
11. Statistics Estonia. «RV0291U: POPULATION NUMBER, AREA AND DENSITY. ADMINISTRATIVE DIVISION AS AT 01.01.2018». Statistical database (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 21-ին.
12. «Omavalitsusüksuste võrdlus». Statistikaamet (էստոներեն). 18.05.2020. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 21-ին.
13. «Koolid». Rõuge Vallavalisus (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
14. «Lasteaiad». Rõuge Vallavalitsus (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
15. «Raamatukogud». Rõuge Vallvalitsus (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
16. «Hooldekodud». Rõuge Vallavalitsus (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
17. «Perearstid». Rõuge Vallavalitsus (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
18. «Rõuge vallavabaühendused». Rõuge Vallavalitsus (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
19. «Spordiklubid». Rõuge Vallavalitsus (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
20. «Rõuge valla energia arengukava 2020» (PDF). Energiatalgud (էստոներեն). 2013. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
21. «Rõuge valla Aasta ettevõte on TixMet Oü - Rõuge - Lõuna-Eesti Postimees». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
22. «Aasta ettevõtja 2016 on HUT EESTI OÜ». Rõuge vald (էստոներեն). 19.12.2016.
23. «HUT EESTI OÜ». E-krediidiinfo (էստոներեն). Creditinfo Eesti AS. 31.12.2019.
24. «Rõuge valla aasta ettevõte on Päivila talu». Lõunaleht (էստոներեն). 19.12.2015.
25. «Rõuge Valla aasta ettevõtja 2014». Ööbikuoru Villa (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
26. «RÕUGE VALLAVALITSUS». E-krediidiinfo (էստոներեն). Creditinfo Eesti AS. 31.12.2019.
27. «Vaatamisväärsused». Rõuge Vallavalitsus (էստոներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.

Արտաքին հղումներ

• Պաշտոնական կայք

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Րիուգե (շրջան, 2017)» հոդվածին։