![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/%25D5%2580%25D5%25A1%25D5%25B5%25D5%25A5%25D6%2580%25D5%25AB_%25D5%25B0%25D5%25A1%25D5%25B5%25D6%2580%25D5%25A5%25D5%25B6%25D5%25A1%25D5%25A4%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25B1%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25A9%25D5%25B5%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25B6%25D5%25A8_%25D5%25A9%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25B5%25D5%25AC_%25D5%25BF%25D5%25A1%25D5%25AC%25D5%25B8%25D6%2582_%25D5%25B4%25D5%25A1%25D5%25BD%25D5%25AB%25D5%25B6_%25D4%25BD%25D5%258D%25D5%2580%25D5%2584_%25D4%25BA%25D5%25B8%25D5%25B2%25D4%25BF%25D5%25B8%25D5%25B4%25D4%25BD%25D5%25B8%25D6%2580%25D5%25B0%25D5%25AB_%25D5%25B8%25D6%2580%25D5%25B8%25D5%25B7%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25B4%25D5%25A8.jpg/640px-%25D5%2580%25D5%25A1%25D5%25B5%25D5%25A5%25D6%2580%25D5%25AB_%25D5%25B0%25D5%25A1%25D5%25B5%25D6%2580%25D5%25A5%25D5%25B6%25D5%25A1%25D5%25A4%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25B1%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25A9%25D5%25B5%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25B6%25D5%25A8_%25D5%25A9%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25B5%25D5%25AC_%25D5%25BF%25D5%25A1%25D5%25AC%25D5%25B8%25D6%2582_%25D5%25B4%25D5%25A1%25D5%25BD%25D5%25AB%25D5%25B6_%25D4%25BD%25D5%258D%25D5%2580%25D5%2584_%25D4%25BA%25D5%25B8%25D5%25B2%25D4%25BF%25D5%25B8%25D5%25B4%25D4%25BD%25D5%25B8%25D6%2580%25D5%25B0%25D5%25AB_%25D5%25B8%25D6%2580%25D5%25B8%25D5%25B7%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25B4%25D5%25A8.jpg&w=640&q=50)
Մեծ հայրենադարձություն (1946-1948)
From Wikipedia, the free encyclopedia
1946-1948թթ. Խորհրդային Միությունը կազմակերպեց և իրականացրեց արտասահմանում ապրող շուրջ 90 000 սփյուռքահայերի տեղափոխությունը Խորհրդային Հայաստան։ Այս երևույթը ստացավ «Մեծ Հայրենադարձություն» անվանումը։
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%AC_%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%B8%D6%82_%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6_%D4%BD%D5%8D%D5%80%D5%84_%D4%BA%D5%B8%D5%B2%D4%BF%D5%B8%D5%B4%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A8.jpg/640px-%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%AC_%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%B8%D6%82_%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6_%D4%BD%D5%8D%D5%80%D5%84_%D4%BA%D5%B8%D5%B2%D4%BF%D5%B8%D5%B4%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A8.jpg)
2. Ընդունել Հայկական ԽՍՀ կառավարության՝ ՀԽՍՀ ԺողԿոմԽորհին կից ներգաղթող հայերի ընդուման և տեղավորման Կոմիտեի ստեղծման մասին առաջարկը։
3. Հայկական ԽՍՀ Ժողովրդական Կոմիսարների Խորհրդին հանձնարարել ապահովել հայրենիք վերադարձող հայերին անհատական բնակարանշինության համար պետական վարկով՝ բնակելի տան արժեքի 50 %-ի չափով։
4. Արտասահմանից ԽՍՀՄ վերադարձող հայ քաղաքացիներին բնակության նոր վայր իրենց պատկանող ունեցվածքը բերելու համար մաքսատուրքից ազատել։
Ստորագրում են՝
ԽՍՀՄ ԺողԿոմԽորհի նախագահ Ի. Ստալին
За управляющего делами Совета НК СССР Մ. Սմյիրտյուկով
Հայրենադարձությունը, ի պատասխան ՀԽՍՀ ղեկավարության դիմումների, թույլատրվեց ԽՍՀՄ կառավարության (Ժողկոմխորհի) նախագահ Ստալինի 1945թվականի նոյեմբերի 21-ի որոշումով, որում ասվում էր. «Ուշադրության առնելով արտասահմանում ապրող հայերի դիմումները նրանց հայրենիք՝ Սովետական Հայաստան վերադառնալու թույլտվության մասին և ՀԽՍՀ ղեկավար մարմինների միջնորդությունը, թույլատրել ՀԽՍՀ Ժողկոմխորհին կազմակերպել արտասահմանյան երկրներում ապրող հայերի վերադարձը, որոնք այդ մասին ցանկություն են հայտնել»[1]։ Համաձայն այդ փաստաթղթի, ներգաղթի կազմակերպման հիմնական պատճառը հենց իսկ արտասահմանի հայերի ցանկությունն էր վերադառնալ հայրենիք՝ Խորհրդային Հայաստան։