Մաթիաս Գրյունեվալդ

Մաթիաս Գրյունեվալդ (գերմ.՝ Matthias Grünewald, մոտ 1480^[1], 1455^[2] կամ 1480^[3], Վյուրցբուրգ, Ստորին Ֆրանկոնիա^[4][3] - օգոստոսի 31, 1528^[5], Հալլե, Մագդեբուրգի արքեպիսկոպոսություն, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն^[3]), Վերածննդի շրջանի գերմանացի նկարիչ։ Համարվում է Հյուսիսային Վերածննդի վերջին մեծ նկարիչը։

Մաթիաս Գրյունեվալդ գերմ.՝ Mathias Grünewald
Ի ծնե	Matthias Grünewald, Mathis Gothart-Nithart
Ծնվել է	մոտ 1480[1], 1455[2] կամ 1480[3]
Ծննդավայր	Վյուրցբուրգ, Ստորին Ֆրանկոնիա[4][3]
Վախճանվել է	օգոստոսի 31, 1528[5]
Մահվան վայր	Հալլե, Մագդեբուրգի արքեպիսկոպոսություն, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն[3]
Ազգություն	գերմանացի
Քաղաքացիություն	Գերմանիա
Դավանանք	Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Մասնագիտություն	նկարիչ, ճարտարագետ, ճարտարապետ, գծանկարիչ, general contractor և գծագրող
Ոճ	գերմանական Վերածնունդ[6]
Ժանր	հոգևոր արվեստ[4][7] և Ֆիգուր[7]
Թեմաներ	գեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներ	Stuppach Madonna?, Isenheim Altarpiece? և Trias Romana?
Աշակերտներ	Hans Grimmer?
Matthias Grünewald Վիքիպահեստում

Արվեստագիտական գրականության մեջ նրա անունը հանդիպում է նաև Mathis, իսկ ազգանունը՝ Gothart կամ Neithardt ձևերով։ Աշխատել է Աշաֆենբուրգում (Բավարիա), Մայնի Ֆրանկֆուրտում և Մայնցում (Հեսսեն)։ 1508-1525 (կամ 1526) թթ.-ին՝ Մայեցի արքեպիսկոպոսների և կուրֆյուրստների պալատական գեղանկարիչ, ճարտարապետ։ Հետապնդվել է 1524-1526 թվականների Գյուղացիական պատերազմին համակրելու համար։ Նիտհարդի աշխատանքներում չարչարված Քրիստոսի կերպարները և ընդգծված ռամկությամբ պատկերված սրբերը տոգորված են բողոքի ոգով։ Նիտհարդի գլխավոր ստեղծագործություններից են «Իգենհայմի խորանի»ինը մասանի պատկերները (1512-1515 թթ., Ունտերլինդեն թանգարան, Կոլմար, Ֆրանսիա)։ Նիտհարդի հետագա աշխատանքներում նկատելի է իտալական Վերածննդի արվեստի ազդեցությունը («Ս․ Երազմուսի և Մավրիկիոսի հանդիպումը», մոտ 1518 թ., Հին պինակոտեկա, Մյունխեն)։ Ուշ շրջանի աշխատանքներում Ն․ նորից է անդրադարձել Քրիստոսի չարչարանքների թեմային, դիմել ուշ գոթական գեղանկարչության հնարանքներին («Ողբ առ Քրիստոս», 1524-1525 թթ., Աշաֆենբուրգի ծխական եկեղեցի)։

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. RKDartists (նիդերլ.)
3. https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12011354n
4. https://www.britannica.com/biography/Matthias-Grunewald
5. SNAC — 2010.
6. https://www.smb.museum/en/exhibitions/detail/matthias-gruenewald/
7. https://rkd.nl/explore/artists/34338

Արտաքին հղումներ

• Grünewald Gallery at MuseumSyndicate Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine
• Grünewald paintings at CGFA Արխիվացված 2003-08-10 Wayback Machine
• wgsebald.de W. G. Sebald about Grünewald
• Matthias Grünewald. paintings

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մաթիաս Գրյունեվալդ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 305)։