Լիեժի տաճար

Լիեժի Սուրբ Պողոսի տաճար (ֆր.՝ Cathédrale Saint-Paul de Liège), Մայր տաճար Բելգիայի Թագավորության Լիեժ քաղաքում, Լիեժի եպիսկոպոսի նստավայրը։

Լիեժի տաճար
Տեսակ	տաճար
Ստեղծում	1430
Լայնություն	37 մետր
Երկիր	Բելգիա
Բնակավայր	Լիեժ
Գտնվելու վայր	Q127419975?[1]
Ոճ	Գոթական ճարտարապետություն
կայք
Cathédrale Saint-Paul (Liège) Վիքիպահեստում

Պատմություն

Մինչև 1795 թվականը Լիեժում Մայր տաճարի կարգավիճակ ուներ Լամբերտ Մաաստրիխտցու տաճարը, որը Ֆրանսիական մեծ հեղափոխության թոհուբոհում ավերվել է, իսկ Սուրբ Պողոսի տաճարը քաղաքի յոթ կոլեգիալ տաճարներից մեկն էր պարզապես։ Վերջինիս շինարարությունն սկսվել է տասներորդ դարում (969-971 թվականների միջև)^[2], ավարտի հասցվել 13-15-րդ դարերում։ Տասնիններորդ դարի կեսերին Սուրբ Պողոսի տաճարը վերակառռւցվել է, նորացվել՝ ճարտարապետ Ժան-Շարլ Դելսոյի նախագծով և ղեկավարությամբ^[3]։ Վերնասրահը, տրանսեպտը (լայնական նավը) և գլխավոր նավը կառուցվել են տասներեքերորդ դարում, ապսիդները՝ տասնչորսերորդում։ Ընդ որում՝ ճարտարապետական այդ տարրերը կառուցվել են գոթական, ավելի ճշգրիտ՝ «ճառագայթային գոթիկա» անվանումը կրող ոճով։ Հետագա վերակառուցումները կատարվել են բարոկկոյի և կլասիցիզմի ոճով։

Սուրբ Պողոսի տաճարը Մայր տաճարի կարգավիճակ ստացել է Նապոլեոն Առաջինի իշխանության տարներին, Լիեժի քաղաքացիների խնդրանքով։ 1804 թվականին կայսեր կողմից տաճարին ընծայվել է պատկառելի չափեր ունեցող մի զանգ, որն օրտագործվում է մինչև օրս։

Այս տաճարում է պահպանվում Սուրբ Լամբերտ Մաաստրիխտցու մասունքներով մասնատուփը։ ^[4].

Գրականություն

• Marie-Cécile Charles (2006). La cathédrale de Liège. Carnets du Patrimoine. Institut du Patrimoine wallon. էջ 48.
• Isabelle Lecocq (2006). «Un dessin de la Crucifixion attribué à Lambert Lombard et le vitrail de la Crucifixion de la cathédrale Saint-Paul à Liège (1557)». La peinture ancienne et ses procédés: copies, répliques, pastiches. Peeters Publishers. էջեր 258–265. ISBN 9042917768.
• Isabelle Lecocq (2016). Les vitraux de la cathédrale Saint-Paul à Liège; Six siècles de création et de restauration. Liège: Comité wallon pour le Vitrail associé au Corpus Vitrearum Belgique-België. էջ 240. ISBN 2503568173.
• Forgeur, Richard (1969). «La construction de la collégiale Saint-Paul à Liège aux temps romans et gothiques» (PDF). Bulletin de la Commission royale des Monuments et des Sites (ֆրանսերեն). Vol. XVIII. Brussel: Commission royale des Monuments et des Sites. էջեր 156–204. Արխիվացված է օրիգինալից (pdf) 2017 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
• Olivier-Joseph Thimister, Essai historique sur l'église de Saint Paul, ci-devant collégiale, aujourd'hui cathédrale de Liége, Lieja, Grandmont-Donders, 1867, 439 páginas.
• Philippe George, «Le trésor de la cathédrale, entre tradition et modernité: rénovation» in: Cahiers de l'urbanisme n°73, Lieja, Ed. Mardaga, 2009, ISBN 9782804700294.

Պատկերասրահ

• 
  Տաճարի գլխավոր նավը
• 
  Bóveda cuatripartita.
• 
  Տաճարի հիմնական լուսամուտը և Հովհաննես Մկրտչի արձանը
• 
  Vidriera de la Catedral, a la izquierda del transepto.
• 
  Սուրբ Լամբերտոյի հուշանդրի-մասունքարանը

Ծանոթագրություններ

1. https://www.cathedraledeliege.be/visite/
2. William W. Kibler, «Liege» in:Medieval France: an encyclopedia Abingdon, Ed. Routledge, 1995, p. 549.
3. Ruwet, Robert; Cariaux, Albert (2008). Liège éternelle; Les traces d'antan dans les rues d'aujourd'hui. Mémoire en images (ֆրանսերեն). Tempus. էջ 24.
4. «Visite de la cathédrale. Revenons au bas-côté de droite». Официальный сайт. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 25-ին.

Աղբյուրներ

• 1086: Foundation of the St. John the Baptist Altar in St. Paul's Church and legacy to the poor.^[1]
• Circa 1100: Charter of fraternity between the Canons of St. Paul and the Abbey of St. James, right of fishing granted to the monks of this abbey.
• 1169: Charter relating to the Tithes of Lixhe
• 1233: Agreement between St Lambert's Cathedral and the collegiate churches of Liège for their mutual defence
• l238: Pro piscariâ by Ramet
• 1242: Dispute between the Abbey of Santiago and Humbert de Saive Chevalier, ended by the arbitration of Othon Doyen de Paul
• 1249: Founding of the altar of Notre-Dame de Saint-André and Saint-Martin
• 1251: Convention between the Abbey of Val Dieu and the Chapter of Saint Paul concerning the tithe of Froidmont
• 1254: Letter from Cardinal Peter Légal of the Holy See granting indulgences to those who will contribute to the completion of the Church
• 1289: Charter of Consecration of the Church (11 April)
• 1293: Charter relative to the claustrale house given by the Abbey of Aulne
• 1300: Indulgences granted by Pope Nicholas
• 1381: Carta quod canonicus non possit habere bona Ecclesiae ad trecensum
• 1444: Erectio festi Exaltationis sanctae Crucis
• Daniel de Blochem canon of Saint-Paul: XIth manuscript Liber de Servis et aqua sancti Pauli.^[2]
• 1483: Erectio confraternitatis beatae Mariae Virginis in Ecclesia Collegiata S. Pauli Leodiensis facta anno
• 1494: Fundatio primae Missae et S. Danielis in Ecclesia S. Pauli facta per Dominum Arnoldum Pickar
• 1515: de Cletis Foundation
• 1560: Jean Stouten, dean: Ancien bréviaire de la collégiale de Saint-Paul. Premier livre imprimé de et à Liège by Gautier Morberius (fr), currently exhibited at the Curtius Museum.
• 1621: List of Altars erected in the former collegiate church of Saint-Paul.^[3]
• 1622: Alber de Limborsch: Fundatio S. Pauli, printed in 4° at Ouwerx (400 hexameters)
• O.J. Thimister, Essai historique sur l'église de Saint Paul, Spee Zelis, Liège, 1867

Արտաքին հղումներ

• «Официальный сайт». Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 25-ին.
• Plano de la Catedral de San Pablo de Lieja.
• Tesoro de Lieja (en francés o inglés).
• La place de la Cathédrale hier et aujourd'hui Արխիվացված 2020-02-08 Wayback Machine
• The cathedral treasury, largely transferred from the predecessor cathedral
• Cathédrale Saint-Paul de Liège, plenum on YouTube

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լիեժի տաճար» հոդվածին։

1. Cartulary of charters and documents of the collegiate church of Saint-Paul de Liège, at the State Archives in Liège
2. Daniel de Blochem, canon of Saint-Paul; endowed with his prebend in 1444, he became a scholar in 1461 and fulfilled the functions of this dignity until 1467 and had the idea of writing the history of the Deans of his collegiate church.
3. Registre des autels fondés à l'église Saint Paul (printed in 1779) Typis Zuzzarini, during a trial supported by the chaplains of the Collegiate Church. Published in part by Olivier-Joseph Thimister, in Essai historique sur l'église de Saint Paul, Libraire Spee Zelis, Liège, 1867