Լաս Պալմաս դե Գրան Կանարիա

Լաս Պալմաս դե Գրան Կանարիա (իսպ.՝ Las Palmas de Gran Canaria), Գրան Կանարիայի քաղաք և մայրաքաղաքˋ Կանարյան կղզիներում։

Մունիցիպալիտետ
Լաս Պալմաս դե Գրան Կանարիա
Las Palmas de Gran Canaria
Դրոշ Զինանշան
Տեսարան Լաս Պալմասում,Կանարյան կղզիներ
Երկիր	Իսպանիա
Ինքնավար համայնք	Կանարյան կղզիներԿանարյան կղզիներ
Պրովինցիայի և ինքնավար համայնքի մայրաքաղաք	Լաս Պալմաս (նահանգ)
Շրջան	Լաս Պալմաս
Քաղաքապետ	Խոսեֆա Լուսարդո
Հիմնադրված է	24 հունիսի, 1478 թ.
Տվյալ կարգավիճակում	1478 թվականից
Մակերես	100,55 կմ²
ԲԾՄ	0-23 մ
Կլիմայի տեսակ	Չոր և տաք անապատային կլիմա[1]
Բնակչություն	383308 մարդ (2010)
Խտություն	3749,94 մարդ/կմ²
Տեղաբնականուն	palmense
Ժամային գոտի	UTC+0, ամառը UTC+1
Հեռախոսային կոդ	(+34) 928
Փոստային դասիչ	35001-35020
Ավտոմոբիլային կոդ	GC
Պաշտոնական կայք	laspalmasgc.es
Լաս Պալմաս դե Գրան Կանարիա (Իսպանիա) Լաս Պալմաս դե Գրան Կանարիա (Կանարյան կղզիներ)
Լաս Պալմաս դե Գրան Կանարիա Վիքիպահեստում

Պատմություն

Քաղաքը հիմնադրել է Խուան Ռեխոն 1478 թվականի հունիսի 24-ինˋ Real de Las Palmas անվանումով։ 1492 թվականին Քրիստափոր Կոլումբոսն իր արշավախմբով հանգրվանում է այստեղ։ 1595 թվականին Ֆրենսիս Դրեքին չի հաջողվում ներխուժել և թալանել կղզին։ 1599 թվականին քաղաքի մասնակի ավերումն ու թալանումը հոլանդացի փոխգնդապետ Փիթեր Վան դեր Դասի կողմից, դառնում է քաղաքի պատմության խոշորագույն իրադարձություններից մեկը։ 1927 թվականին 1833 թվականի նոյեմբերի 30-ի հրամանագրով հռչակվում է Կանարյան կղզիների առաջին մայրաքաղաք^[2]։

Աշխարհագրական դիրք

Լաս Պալմասը Եվրոպական միության ամենաընդարձակ քաղաքն է։ Այն տեղակայված է Գրան Կանարիա իսպանական կղզու հյուսիսային հատվածում, մոտավորապես 150 կմ հեռավորության վրաˋ Աֆրիկայից հյուսիս-արևմուտք^[3] Ատլանտյան օվկիանոսում։

Վարչական բաժանում

Լաս Պալմաասի վարչական բաժանում

Լաս Պալմասը բաժանվում է 5 վարչական կենտրոնների, որոնք էլ իրենց հերթին բաժանվում են շրջանների։

N	Շրջան	Բնակչություն[4]
1	Վեգուետա, Կոնո Սուր ի Տաֆիրա	73,243
2	Կենտրոն	88,546
3	Լա Իսլետա Պուերտո Կանտարես	71,412
4	Սուիդադ Ալտա	101,684
5	Տամարասեյտա Սան Լորենցո	39,191

Բնակչություն

Ժողովրդագրություն

Կանարյան կղզիների ինքնավար համայնքի ամենաբնակեցված քաղաքն է։ Իսպանիայի 9-րդ ամենամեծ քաղաքներից է։ 2010 թվականին բնակչությունը կազմել է 383,308։ Դա կազմում է կղզու ամբողջ բնակչության գրեթե կեսըˋ 45.9% ։ Կանարյան կղզիների բնակիչների 18.35% բնակվում է այս քաղաքում։ Այն նաև Իսպանիայի 5-րդ ամենախիտ բնակեցված տարածքներից էˋ 700,000 մարդ բնակչությամբ^[5] և Área metropolitana (España) շարքում զբաղեցնում է 9-րդ կամ 10-րդ (կախված աղբյուրից) տեղըˋ 625,000-ից մինչև 750,000 բնակչությամբ^[6][7][8][9]։

Տարեթիվ	Բնակչություն	Խտություն
1991	354,887	3,529.46/կմ²
1996	355,563	3,536.18/կմ²
2002	370,649	3,686.22/կմ²
2004	376,953	3,748.92/կմ²
2007	377,203	3,751.40/կմ²
2008	381,123	3,790.38/կմ²
2010	383,308	3,812.11/կմ²

Կլիմա

Լաս Պալմասում առկա է մերձարևադարձային կլիմա, ողջ տարվա ընթացքում պահպանվում է մեղմ և տաք եղանակը։ ԱՄՆ-ի Սիրակուզի համալսարանի կլիմայագիտության պրոֆեսոր Թոմաս Վայթմորի կարծիքով Լաս Պալմասը «աշխարհի ամենալավ կլիման ունեցող տարածքն է»^[10]։

Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Լաս Պալմասում
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ	տարին
բացարձակ առավելագույնը (°C)	29,5	30,9	34	34,3	36	36,9	44,2	39,2	39	36	36,2	29,4	44,2
միջին առավելագույնը (°C)	20,8	21,2	22,3	22,6	22,6	25,3	26,9	27,5	27,2	26,2	24,2	22,2	24,2
միջին ջերմաստիճանը (°C)	17,9	18,2	19,0	19,4	20,4	22,2	23,8	24,6	24,3	23,1	21,2	19,2	21,1
միջին նվազագույնը (°C)	15,0	15,0	15,7	16,2	17,3	19,2	20,8	21,6	21,4	20,1	18,1	16,2	18,0
բացարձակ նվազագույնը (°C)	8	7,5	6,5	9	11,3	12	14,8	16	14,6	14	7	9,7	6,5
տեղումների քանակը (մմ)	25	24	13	6	1	0	0	0	9	16	22	31	151
Աղբյուր՝ World Meteorological Organization (United Nations)[11], Agencia Estatal de Meteorología[12]

Քույր քաղաքներ

Գարաչիկո,  Իսպանիա Սան Անտոնիո,  ԱՄՆ Կարակաս,  Վենեսուելա Ալտագրասիա դե Օրիտուկո,  Վենեսուելա Նոուադիբու,  Մավրիտանիա Ռաբաթ,  Մարոկկո[13] Պրաիվա, Կապա Վերդե[14]

Ծանոթագրություններ

1. Լաս Պալմաս դե Գրան Կանարիայի մասին տվյալներ hy.db-city.com կայքում(չաշխատող հղում)
2. Real Decreto de 30 de noviembre de 1833 Wikisource
3. Լաս Պալմասի աշխարհագրական դիրքն ու կլիման
4. «Datos Poblacionales del término municipal de Las Palmas de Gran Canaria. Avance del Padrón Municipal. Datos provisionales» (PDF). Instituto Nacional de Estadística (Spain). 2007 թ․ հունվարի 1. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
5. Ժողովրդագրություն։ Աշխարհի ուրբանիզացված տարածքներ, 11 մարտի, 2011
6. «Urban Audit - Eurostat». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
7. Study on Urban Functions: Final Report Արխիվացված 2015-09-24 Wayback Machine - European Spatial Planning Observation Network, ISBN 2-9600467-2-2
8. «Conurbaciones 11 March 2011». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
9. «Europe: metropolitan areas World Gazetteer, 2012». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 9-ին.
10. «Gran Canaria Weather – The best climate in the world». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
11. Weather Information for Las Palmas
12. Guía resumida del clima en España (1981-2010)
13. «Las Palmas Gran Canaria y Rabat, hermanadas para promover desarrollo social, Canariasahora.es». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
14. «El Ayuntamiento de Las Palmas de Gran Canaria se hermana con Praia |publisher=Canariasahora.es». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լաս Պալմաս դե Գրան Կանարիա» հոդվածին։